Kort begryp.
GYsbregt van Aemstel, heer van Aemstel en Aemsterlant, met meer treffelijcke heeren en edelen, om het vangen van graef Floris, die den ouden adel verdruckte, en vrouw Machtelt van Velzen, zijn zusters dochter, schendigh verkrachte, lang in ballingschap omgezworven hebbende, quam, na de doot van 's graeven erfgenaem, weder t' Aemsterdam: maer de graefs-gezinden (waer onder Kennemers en Waterlanders de verbittersten waren) belegerden hem in zijne stadt een ront jaer lang, en om die te vermeesteren, verzierden ten lesten eenen aenslagh, en gelieten zich ofze aftrocken. Die van de stadt vervolghden hen een stuck weeghs, en brogten Vosmeer, den doortrapten spie, uitgemaeckt om d' Aemsterdammers te bedriegen, gevangen. Dezen, van Gijsbreght ondervraeght, wert het leven geschoncken, en belast het rijsschip, genoemt het zeepaert, (waer in het puick van ridderen en knaepen, en de bloem der krijgslieden met den reus verborgen lagen) te helpen inhaelen. Ter middernacht, zijnde Kersnacht, eer de maen op, en terwijl de burgery zonder achterdencken ter kercke in haren yver opgetrocken was, overweldighde de verborge laegh de Haerlemmer poort, en Vosmeer stichte brant uit het rijsschip door al de stadt; waer op Diederick van Haerlem met zijn krijghsvolck, dat zich heimelijck in 't Katuizers klooster onthiel, en voort Willem van Egmont met het gantsche leger, 't welck spade in den avont wederkeerde, binnen ruckten. Heer Peter, deken van de groote kerck, brogt d' eerste tijdinge op het huis, zoo mevrouw van Aemstel over haren droom en gezicht vast bekommert was; dies de heer van Aemstel, gevolght van de reedste bloetverwanten en bondgenooten naer den Dam vloogh, en daer en elders orden zocht te stellen, en kerck en merckt te beschermen, doch al vergeefs: waer van Badeloch bescheyt kreegh door zijnen broeder A rent. Het raethuis middelerwijl bestormt en vermeestert zijnde, raeckte Gijsbreght van daer in het Klaerisse klooster, begeerigh om bisschop Gozewijn van Aemstel, zijnen
oom, en d' abdis Klaris van Velzen, zijn nicht, te bergen; het welck zy weigerden. De vyanden op d' abdy aenvaslende, dwongen den heer over den binnen Aemstel te vluchten. Hy aldaer de nieuwe zijde verloren, en d'oude mede in brant ziende, en hoorende de ruitery de Doelebrugh over trecken, weeck naer de burgh met eenen hoop vluchtelingen, en verhaelde zijn gemaelin het overige van zijn wedervaeren; gelijck oock de bode kort daer op hem vertelde hoe het met d' abdye en al de stadt voort afgeloopen was. Terstont viel men van het slot uit: maer zy werden binnen gedreven, met verlies van Arent van Aemstel, dien de broeder dootlijck gewont boven brogt, daer hy daetelijck den geest gaf. Strax quam de heer van Vooren het huis opeischen, het welck Gijsbreght hem rustigh afsloegh. Maer terwijl hy yverde om gemaelin en kinders met allen den gevluchten scheep te brengen, en voor had zelf het huis te verdadigen, verscheen'er Rafaël, een der zeven engelen, die hem vermaende zich met allen den zijnen te wateren na Pruissen te begeven, en daer een stadt, die noch Hollant heet te stichten, en vertrooste den godvruchtigen helt met de voorspellinge der toekomende grootheit van Aemsterdam, en het geluck zijner nakomelingen: waer op Gijsbreght het slot verliet.
Het tooneel is voor en in de stadt, en op het huis. Gijsbreght van Aemstel spreeckt de voorrede. De Reien bestaen uit Amsterdamsche maeghden, edelingen, Klaerissen en burghzaten. Het treurspel begint na middagh ten drie uuren, en eindight in den morgenstont.
Auteursrechtvrij