Doortocht. Een oorlogsdagboek 1940-1945

14 Augustus

Vanmiddag, toen ik naar Louis liep, kwam ik er toe den dood als een verlossing te zien, verlossing uit den chaos, verlossing van den smaad der tirannie. Met een zelfmoordplan hield deze gedachte geen verband. Ik heb immers geen moed genoeg mij aan de lafheid van het vrijwillige einde te geven? En voor ‘den harden dood’ heb ik 'n angst, die mij sedert mijn vroegste jeugd vervolgt.

Ik dacht enkel aan de mogelijkheid van een groote rust, na den overgang. En rust heb ik noodig. Er is een verscheurende hunker naar rust in mij. Ik voel, hoe deze vervloekte oorlog mij langzaam ondermijnt, mijn zenuwen kapotvreet, mijn gansche organisme aantast.

Maanden achtereen heb ik, beroepshalve, de stapels

[p. 66]

leugenberichten moeten lezen, de verordeningen, de vuige lastertaal van het zwartgehemde vulgus. Ik heb zijn gebrul aan mijn venster vernomen, zijn beleedigingen verdragen. De laatste weken word ik voortdurend achtervolgd, opgebeld, beschimpt. En intusschen trekt de vijand op. Hij heeft het Westen veroverd. Hij drong door tot voor de kusten van Klein-Azië. Nu zwermen zijn horden uit over de vlakten van Rusland. Leningrad en Moskou worden bedreigd. Nabij Odessa bereikten snelle colonnes de Zwarte Zee. Zal dan dit heele continent aan de barbarie ten offer vallen? Militair gezien, wijst alles er op. Maar er móet een tegenwicht gevormd kunnen worden, willen wij niet ons leven lang de kettinggangers van den Anti-Geest blijven.

Wat theoretiseer ik? Wat schrijf ik? Waartoe dient dit journaal? Het verbindt mij in de stilte van een nacht als deze - een der weinige zonder motorgedender en verre explosies - immers tòch weer met het rumoer van den krijg. En ik wil rust. Ik zou mij willen geven aan poëzie, aan kleine, precieuze verzen, een verhaal, licht en kleurig als een droom. Ik voel mij besmeurd door realiteiten.