Chronijcke van Ghendt

[p. 202]

XV^c LXIII.

Jn dit zelve jaer, den XI Januarij, was binnen der stede van Brugghe, jnder nacht, eenen roof ghedaen ten huuse van eender weduwe van eenen Spaingnaert, zoomen seyde wel van duysent guldenen, waeraf vier roovers swoonsdaechs jnder nacht quamen van Eecloo naer Ghendt⁽¹⁾..... Den eenen was ghenaemt Aelbrecht Janssen, den tweeden Beernaert Jacobssen, den derden Heindric Pieterssins, den vierden Jan Tielman, gheboren van Nimweghe; dese starf jn vanghenesse. Ende dese executie gheschiede tAelst met gheloken poorten vande stadt, want sij hadden noch veel medeghesellen; sij hadden ghenomen eenen onnoemelicken schat; sij liepen bij nachte gheweldelic der lieden huusen up met hauten ofte boomen, daer veel tappen jn ghesleghen waeren; deden somtijds up eenen nacht twee zoo drije exploicten, ende zij quamen zij achtienen ofte twintich met handtroers, pistolen ende andere waepenen; ende ter wijlen datter viere ofte vijfve besich waeren met rooven, hielden dandere upde houcken vande straeten de wacht, zoo dat niemant hemlieden aenreesen en dorfste. Niemant en was vrij up zijn bedde, noch ten hielp niet dat men beckenen clanck ende gheruchte maecte; menich meinsche jn diveersche steden hielden de wake, jae menw arter jeghens waeckende met ghebuerten ende de heere ghinck seer steerck achter straete; nochtans en conde men niemant van hemlieden betrapen, want zij hadden te Ghendt een huus, te Brugghe eene ende jn ander steden, daer zij heymelick jn schuylden bij daghe; sij hadden twee capiteynen; den principaelsten

(1) Zie het vervolg in 't Memorieboek, II, 323-324.

[p. 203]

capiteyn hiet Jan Marlinck ende den anderen Jacob Gheeraerts; ende was een gheraept volck, al meest huushaudende lieden, wonende jn diveersche steden ende contreyen; twas verschrickelic jn dien tijt te leven, want haer overwillicheyt duerde zeer langhe. Zij dreechden met haer brieven diveersche goede steden, als Brugghe, Aelst ende dier ghelijcke; hadden ooc bij fortsen ende ooc met listen haer medeghesellen tAelst uuyt der vanghenesse ghelost ende souden die stadt jn brande ghestelt hebben, dwelc zij metter daet bewesen, commende een groote quantiteyt te peerde om tAelst jnne te rijden; sloeghen lieden upden wech doot ende beriepen bij nachte die van Aelst, die haer ter weere stelden. Dan verloosmen hemlieden wederomme, soo datmen niet en wiste waer dat zij voeren; achter naer wierden zij hier ende daer betraept, te weten daer werter buyten Leuven ende buyten Andwerpen gherecht, maer dese, die tAelst gherecht waeren, worden te Ghendt eerst bespiet ende vervolcht, soo voorseyt es; ende waeren bijde dienaers van Ghendt binnen Aelst eerst aenreest, soo sij vanden waghen springhen souden, daer den eenen dienaere Pieter de Ruddere ghenaemt, de doot behaelde, want alsoo die van Aelst saeghen dat die dienaers van Ghendt dese quaetdoenders upden hals vielen, als de dienaers niet kennende, hebben hemlieden jeghen ghevallen om dese quaetdoenders te bevrijden, meenende dattet cooplieden waeren, diemen alsoo overlast dede. Jn somma wart daer zoo ghevochten, dat onder andere den voorn. Ruddere viel met eenen malefactuer, die hij vast hadde, up eenen grendel ofte slot van eenen kelder, daer hij hem zoo quetste, dat hij daeraf quelde ende starf, ende es begraven te Ghendt voor de hendelduere van sente Nicolaes keercke.

[p. 204]

....Jn dit zelve jaer van LXIII, den IIII Januarij, quamen van Bruyssel twee vremde ghesellen tot bijde stede van Ghendt, ontrent den vier hueren naer noene, ende hadden gherameneert onder weghe dat den eenen hem soude moedernaect ontcleeden, ende dat hij dan zegghen zoude tot de lieden, die hem alzoo naect vonden, als desolaet wesende, dattet hem al ghenomen waere van vier ghesellen ende noch vijftich guldenen jn ghelde. Dit alsoo ghedaen zijnde, de lieden hadden groote compassie up hem ende brochten hem upden zelven avont jn sente Jooris gasthuus, ande Vijf Wintgaeten, daer hij dien nacht heerbeerchde om Godts wille. Item tsanderdaechs, zijnde Dertien avont, den roup quam anden onderbailliu van Ghendt vanden roof, die ghedaen was buyten de Keyserpoorte, ende den bailliu heeft ontboden Pieter de Cleerck, offichier van Ghendt, dat hij hem draghen soude uuyt den Sauselette eenen pijenen keerel, om hem aen te doene, ende dat hij hem alsoo bringhen zoude bij schepenen om bescheet te wetene vande zaecke. Item den offichier, commende jnt Spetael, vant desen gheselle te bedde ligghende, ende veel volcx om hem te siene, hebbende compassie met hem; ende deen ende dandere gaven hem aelmoessen, ende sijn medegheselle, die daer ooc onder tvolck was, gaf hem ooc eenen stuver om Godts wille, zegghende: Al en hadde ic niet meer ghelts, ick soudt hem gheven. Emmers hij es ghegaen met den offichier voor schepenen; daer was hij gheexamineert ende seyde dat hem al ghenomen was van vier ghesellen, ende waeren aldus ende zoo ghecleet, ghelijc hij wiste te segghen. Schepenen hebbende met hem compassie, hebben ontboden M^r Jan de Cleene, cleercq vande camere vanden aermen, hem lastende dat hij maecken soude dat den aermen bloet ghecleet waere. Nu, ter wijlen datmen aldus bij schepenen met hem besich was, stont zijn medegheselle

[p. 205]

voor schepenen camere om te siene hoet met hem vaeren zoude. Doen was daer ooc staende eenen Jan vande Walle, gheseyt Boucksack, eenen allebaerdier vanden bailliu, ende seyde tot den zelven, die daer voor schepenen camer stont: ‘Hebbe ic hu niet ghesien te Luevene, daer hu dat cleet ghegheven was vande stede?’ Hij seyde: ‘Neen, ghij en kendt mij niet.’ Dit gheruchte es commen bij schepenen, ende schepenen hebben vonden jn huerliederen raedt, dat mense beede boven steken soude om breeder bescheet te wetene vande zaecke; ende schepenen verstaende dat al bouverie was ende dat den anderen alsoo van ghelijcken te Lueven ghedaen hadde, daer hij vande stede weghe ghecleet was, aldus den X van Sporkelle waeren beede dese ghesellen ghebrocht bij schepenen vander kuere ende waeren ghewesen ghegheesselt te sijne tot den bloede jn schepenen camere ende ghevoert te sijne up eenen waghen, ghebonden aen eenen staeck, ende alsoo ghegheesselt te sijne doochpoort nedere, over de Vischmaerct, de Pharahilde plaetse duer de Breydelsteghe ende alsoo tot upden houck vanden Hoyaert; ende boven desen waeren zij beede ghebannen elc zes jaer uuyt den graefschepe van Vlaenderen.