Weergaloos

[p. 160]

[p. 161]

VI Liefde's vrijheid

Waarin de liefde niet gedefinieerd, maar ervaren wordt. Een weg zonder terugkeer door chaos & vuur; of de schoonheid der essentie betrapt in mensen, dingen, daden, ideeën.

[p. 162]

Waar? Hier!

Ik ook meende ook: de Godheid woonde verre
In enen troon, hoog boven maan en sterre...
Maar toen Gij U beliefdet t'openbaren:
Toen zag ik niets van boven nedervaren,
Maar in de grond van myn gemoed
Daar werd het lieflyk ende zoet.
Daar kwaamt Gij uit der diepten opwaarts dringen
En, als een bron myn dorstig hart bespringen,
Zodat ik U, o God! bevond
Te zyn de grond van mynen grond.

Jan Luyken

‘Who am I? ‘Where am I going?’

‘Whence did I come frorn?’
Tantra says: I am all this.

[p. 163]

6. Liefde's Vrijheid

Laten we het woord chaos niet schuwen. Wat het betekent? Ik houd me aan de definitie van Van Dale, de dikke weldoener van de Nederlandse taal. Chaos: baaierd, staat van ongeordendheid; alg. toestand van verwardheid; warboel; omvangrijke verwarde en ordeloze massa.

Het zou een illusie zijn, te leven met zekerheden betreffende al datgene wat ons omringt, en deel van ons uitmaakt. Illusie: zinsbegoocheling; droombeeld, denkbeeld waarvan men waant dat het aan de werkelijkheid beantwoordt of dat men gaarne verwezenlijkt zou zien.

Wij hebben te leven met een werkelijkheid, die dagelijks méer omvat dan wij vandaag de dag kunnen vermoeden, voorstellen, inbeelden, aanvaarden. Hoe eerder deze eenvoudige stelling doordringt tot diegenen, die zich op dit moment schrap zetten tégen elke verandering, hoe beter. Te velen zien niet de werkelijkheid, maar slechts de symbolen en concepten daarvan: de woorden, die zo vaak binden in plaats van bevrijden (dode letters van verouderde wetgevingen), de strukturen die zo vaak lamleggen in plaats van operabel te zijn.

Laten we overigens de evolutie niet als de vervanging van de ene struktuur door de andere, maar als een vloeiend proces zien; bínnen dat proces heeft iedereen zijn deel aan het gebeuren - het

[p. 164]

valt niet aan de buitenkant op te maken in hoeverre iemand deelneemt; laten wij ons toch wat minder druk maken om de ‘fouten’ van anderen, en ons wat meer betrokken (‘involved’) voelen met datgene, wat ons zélf in de allereerste plaats aangaat.

Laten wij bijvoorbeeld destruktie en chaos als natuurlijk aanvaarden; Norman Brown wijst er weer op, in zijn eerder geciteerde Love's Body:

‘Dionysus, de krankzinnige god, doorbreekt de grenzen; bevrijdt de gevangenissen; schaft onderdrukking af; en maakt een einde aan het principium individuationis, daarvoor in de plaats stellende de eenheid van de mens en de eenheid van de mens met de natuur. In deze tijd van schizofrenie, met het atoom, het individuele zelf, de grenzen desintegrerende, bestaat er, voor diegenen die onze zielen zouden willen redden, de ego-psychologen, “het Probleem van de Identiteit.”
Maar de afbraak moet gemaakt worden tot een doorbraak; zoals Conrad zei, in het ondergedompelde, verzonken (immersed) destruktieve element. De ziel die wij de onze kunnen noemen is geen werkelijke. De oplossing voor het identiteitsprobleem is: verlies jezelf. Of, zoals het in het Nieuwe Testament staat: Wie zijn leven vindt, zal het verliezen, en wie terwille van Mij zijn leven verliest, zal het vinden.’

Sommige futurologen voorzien dat er in de ca. 30 jaar tot het jaar 2000 méer zal gebeuren dan in de afgelopen jaren van onze christelijke jaartelling; Norman Brown stippelt een gedragslijn uit:

‘De waarlijke apocalypse komt, niet met het visioen van een stad of een koninkrijk, die nog altijd extern zouden zijn, maar met de identifikatie van de stad en het koninkrijk met het eigen lichaam. Al het vlees zal het gezamenlijk zien. De apocalypse is de ontbinding van de groep als een serie nummers, zoals in de representatieve demokratie, en haar vervanging door de groep als een fusie, als gemeenschap (communion). Als in het totemisme, hebben wij deel aan elk ander zoals wij deelhebben aan het objekt.’

[p. 165]

(Van Dale over de apocalypse: ‘het laatste boek van de Bijbel, de Openbaring van Johannes; (bij uitbr.) profetie betr. de ondergang der wereld, het Laatste Oordeel, enz.; (fig.) tijdperk dat of reeks gebeurtenissen die de ondergang van de wereld voor de geest roepen.’)

Het vereist moed uit de alledag met zijn bewustzijnsvernauwde banden de grotere konteksten binnen te dringen, de gelijktijdigheid van vaststaand verleden, heden en onvoorspelbare toekomst uit te breiden tot een grootser hier en nu. Vaak stuiten de verbanden, die ons worden blootgelegd en aangetoond door de denkers van deze tijd, nog af op het ego-spel van de sceptici en cynici die hun schouders ophalen; voor hen zijn chaos en destruktie onontkoombare dreigingen - terwijl het chaotische nulpunt juist ons aller uitgangspunt kan (en moet) zijn.

Kijk om je heen; dit boek sluit aan bij elke realiteit en aktualiteit; het bevat informatie van levende raadslieden, het zijn onderdelen van een geprogrammeerd plan tot het verschaffen van nieuwe referentiekaders in jouw strijd om het naakte bestaan. Jouw eigen inbreng wordt gewenst, verlangd en gestimuleerd. Het gaat alleen maar om je leven; meer niet.

Niet de leermaterialen en leermiddelen, maar de leermethoden. Wij staan aan het begin van een nieuw leerproces, dat de mens-zelf is, niet een lichaam, maar een aktiviteit, niet een in specialisaties uiteengevallen statistische consument en/of producent, maar een menselijke totaliteit die van nu is, en van altijd.

Wil je een houvast hebben aan de loutering, die⁺ je voorafgaat en begeleidt, volg dan deze auteurs, die met en voor je denken, niet zonder je of over je heen. Zij staan je bij, vandaag - en ook morgen.

+

[p. 166]

Wees je bewust van hun aanwezigheid, die ook jouw wereld doet veranderen. Zij wijzigen het denk- en leefpatroon van de mens, met jou erbij en erop, deze aarde. Het materiaal, waarmee je zelf voortdurend bezig bent: je eigen leven, kan je een baken zijn.

Tussen stuiptrekkingen en barensweeën, tussen een wereld-in-verval en een wereld-in-opkomst, tussen manipulaties en illusies, tussen psychologie en yoga staat de mens zelf, zo vrij als hij zichzelf telkens opnieuw weer kan herkennen.

Vrijheid is vuur - stel je leven in de waagschaal, geef je over en trek er doorheen, léer leven met alle elementen. Alle geesten en demonen, spookbeelden en goden zijn een dimensie minder: het is de mens zélf, die de kroon op de schepping is. De liefde wacht je. Het geliefde lichaam is het jouwe.

De huidige kultuur drijft elk mens - door een overvloed van kommunikatiemiddelen & technieken - naar een situatie waarin hij hoe langer hoe meer zichzelf zal moeten waarmaken.

Op weg daarheen sneuvelen de slachtoffers.

Wacht u voor de gevallenen.

‘Het tragische van m'n huidige bestaan is: je bent oud, je hebt afgedaan en toch heb je het gevoel dat je nog midden in de conflicten staat. Met net als na de oorlog de onmacht om voor de problematiek die je begrijpt geen oplossing te kunnen geven. Dat gaat door tot het eind van m'n bestaan.’
(Ir. W. Schermerhorn in gesprek met Bibeb, Vrij Nederland, 30 januari 1968)