Weergaloos

[p. 139]

Trance: Het toegankelijk theater

Het theater van de wreedheid, zo genaamd door Antonin Artaud - wiens werk niet alleen door dichters en theatermensen bestudeerd dient te worden - is een tragi-komisch spel, dat zich afspeelt in de werkelijkheid, die zich magisch verbeelden laat in de poëzie, demens - die onophoudelijke mythe-maker, moordenaar, schepper - en waar elders geluisterd, gekeken, geproefd, betast en gevoeld wordt...

De situationnisten (een Europese, in Parijs werkzame, theoretische beweging - met een invloedssfeer die zich uitstrekt tot de kulturele en sociale revolutie, de universiteiten en individuen als Alexander Trocchi, Constant (New Babylon) en o.m. mijzelf) hebben in de 50er, 60er jaren met deze bewustwording te maken; als eersten stipuleerden zij een gedragslijn voor de komende westelijke aardbewoner: transcendeer het spektakel, verhef je spel op hoger niveau, ondergraaf de ekonomie door ‘de kunst’ te stellen in plaats van ‘het werk, de arbeid’: kollektieve informatie en visualisatie.

De arbeidsintensiviteit van de spelende mens, de kreatieve antwoordgever op het mensgeschapene vraagstuk, zal steeds meer toenemen, meer mensen betrekken bij het algehele geestelijke welzijn. De eerste guerrilla-strijders op het getranscendeerde niveau, voorbij links en rechts, in de strijd om de totale mens die Krishnamurti al enige decennia heeft voorzien, die alle geestelijke en strijdvaardige inwoners van deze aarde hebben zien aankomen, die eind-strijd, die een begin-fase is, het rood van de branden aan de horizon als ouverture voor een nieuwe dag, die wij in de 20e

[p. 140]

eeuw waarschijnlijk niet meer zullen beleven, in dit lichaam - short-cut:

die zon gaat op, als wij dat willen. Die zon blijft draaien, of wij willen of niet. Mijn extra-territoriale, buiten-aardse kommunikaties spelen zich op een veel serener, rustiger, verstilder terrein af, dan dat waarop ik een ander ooit kan ontmoeten.

⁺ Ik gooi je niet éen bal toe, ik probeer duidelijk te maken de konstante beweging waarbinnen alles zich ophoudt, de onvoorstoorbaarheid van elk noodzakelijk gebeuren, al staat het mes op de eigen keel, en houdt het hart op te kloppen in de eigen borst.

Heb je er wel eens naar geluisterd? Heb je wel eens proefondervindelijk je aandacht gericht, gekonsentreerd, op éen ding, toestand, naam, geur, gegeven, en waarom dan niet?

Ik zou in niemands anders schoenen willen staan, de geuren die ik uit mijn jeugd heb overgehouden, blijven me bij tot de dood - soms herinnert me een trekje aan acht, of twaalf, of vierhonderd, duizend jaar geleden. Op dit ogenblik heb ik er niet zo'n behoefte aan, maar het is natuurlijk mogelijk voorbij jezelf op zoek naar jezelf te gaan - volgens Italo schijn ik in Augsburg anno 1535 bevriend te zijn geweest met enkele andere alchemisten; het muntje dat Finkenaugen heet circuleerde in die jaren door Duitsland, het kleinste pasmuntje voorstelbaar (een oortje, om te versnoepen, of zo) - ik hoop nog eens de lof der zotheid als éen verlossende, bevrijdende, alomvattende schaterlach te kunnen uitjubelen - de goede bedoelingen zijn zeker hier aanwezig, neem ondertussen van mij aan dat het mij ontzettend veel plezier verschaft dit jaar de teksten ineen te schuiven, en samen te voegen, te kiezen en te keuren, te vertalen en onder te brengen - die dit boek uitmaken.

Ik hoop dat dit plezier gedeeld wordt door de

+

[p. 141]

lezers; binnen de Tarot-afbeeldingen evenzovele archetypen, personae en symbolen.

Tijdens de ontmoetingen met de Koninklijke Weg valkuilen, vergissingen, misverstanden. Er zit altijd méer in dan je denkt, altijd méer dan je er óoit uit kunt halen. Zegt niet Erasmus zélf (hij was er hoogstpersoonlijk bij betrokken) dat het maar een voorproefje is van wat ons allen te wachten staat?

Een drietal Britse etnologen stelde een fascinerend boek samen: Trances (George Allen & Unwin Ltd., Londen 1966) - Stewart Wavell, ‘editor and inspirer’, maakte met zijn medewerksters Nina Epton en Dr Audrey Butt een ruim geillustreerd, zeer inspirerend handboek voor nieuwe theateren leef-vormen, die teruggaan op de eeuwenoude riten en ceremonieën, trances, en verbeeldingen uit velerlei kulturen.

Ik zie, ná de kreten vanaf de brandstapel door Antonin Artaud geslaakt, geen ander theater, dan dat welke álle gemoedstoestanden van de mens nauwgezet, d.w.z. vergroot, verruimd, gedetailleerd, weerspiegelt - een vingeroefening op weg naar die kommunale vormen van geestelijk beleven, die wij in de toekomst zeer dringend zullen nodig hebben bij het oversteken.

Break on through to the other side!

Ready for take-off: mag ik je helpen? Ik ben ook lam en blind. Ga weg, ik ken u niet: mijn naam is Niemand. Op vlinderjacht naar de eerstvolgende eurekegenetische ontdekking:

‘Trances is een vreemd, verontrustend, zelfs profetisch boek (flapt de uitgever). Door een spleet in het wetenschappelijke en shamanistische bedrevenheden (skills), die laten zien wat de gordijn openbaart het ogenblikken binnen (glimpses of) trance-rituelen

[p. 142]

mensheid in petto heeft als eenmaal de trance-technieken voor iedereen beschikbaar komen.

Trances is verontrustend (disturbing) omdat elk van de vele ervaringen, beschreven door de drie auteurs, zo fantastisch als deze soms mogen schijnen, waarheidsgetrouw is. Centraal in Trances en uniek als een wetenschappelijke studie van de Amazone-Indianen, staat het verslag van Dr Audrey Butt, lector in Oxford, van de trance-wereld der Akawaio. Twee jaar lang onderzocht Dr Butt de duisternis van Akawaio séances, en deze analyse van haar avonturen met geesten (spirits) eenvoudig verteld, verschaft de enige benadering in diepte die essentieel is voor een boek over zulke buitengewone verscheidenheden van trance-toestanden.

Beiden welbekend als radioverslaggevers, beschrijven reisschrijfster Nina Epton en junglevorser Stewart Wavell levendig hun eigen ervaringen met trances temidden van zulke zeerverschillende volkeren als de door dromen geïnspireerde Temer-aborigines (inboorlingen) van Kelantan; Maleise tijger-shamans; over vuur wandelende Chinezen en zich met naalden doorstekende Indiaers bij Kuala Lumpur; de Gnaoua-slaven uit Marokko; religieuze broederschappen in Algerije, Soefi-mystici; krisdansers in Bali, Bhairavi-aan-bidders in Sumatra, en de Shingon, Tenri en andere sekten in Japan.

Het mogelijk gebruik van trances in een moderne “beschaafde” samenleving wordt bestudeerd in een inleiding door Stewart Wavell, die de uiteindelijke vorm van dit boek redigeerde en inspireerde.’

Deze inleiding is geen afleiding, maar de aanleiding tot een verruiming. Hier dus Stewart Wavell aan het woord:

Onder de levenden heden ten dage staan wij ten opzichte van trance zoals wij tegenover electriciteit stonden meer dan negentig jaar geleden, voordat Edison de elektrische gloeilamp uitvond.

Zoals toen gedacht zou zijn ‘verbeeldingsvol’ (imaginative) bij het spekuleren over de gebruiksmogelijkheden van de elektriciteit in onze levens-tijd, zo zal er nu ‘verbeeldingsvol’ gedacht worden, als wij spekuleren over de potentiële mogelijkheden van trance voor de mensheid in de komende halve eeuw. Dit is echter een risico, dat genomen moet worden, als de trance-voorbeelden in dit boek zaad

[p. 143]

zullen dragen.

Als eenmaal het gebruik van trance zo gemakkelijk toegankelijk is als electriciteit, zullen immense nieuwe gelegenheden van mogelijk goed of kwaad open staan voor alle volkeren. Veroveringen die voor de geest komen zijn die waaraan wij op dit ogenblik zoveel van onze geldmiddelen uitgeven - ruimtevaart, fysieke en psychologische oorlogsvoering, spionnage, popmuziek en massaal georganiseerde recreatie (leisure). Het is te hopen dat de mogelijkheden van trance voor snelle globale opvoeding, voor geestes-reizen (spirit travel), voor psychotherapie en voor onderzoekingen in verleden en toekomst niet over het hoofd gezien zullen worden.

De grootste onmiddellijke toepasselijkheid kan liggen in ruimteonderzoek. Astronauten zouden, zonder gewaarwordingen, verre reizen van maanden of jaren aan een stuk kunnen afleggen; en een zelfs grotere stap vooruit kan gezet worden als men zich realiseert dat geesten (spirits) zich geen zorgen maken om grenzen van tijd en ruimte: de lichtsnelheidsbarrière van 186.000 mijl per sekonde zal geen obstakel blijken te zijn (need prove no obstacle) voor geesten van astronauten die de buitenste regionen van het heelal wensen te bezoeken.

Het grootste gevaar vain trance bestaat erin dat het onze planeet, al verdeeld in vijandige naties, een nieuwe dimensie voor konflikt verschaft; geest-bezoekers in massa-formaties gemanipuleerd door demonische shamans die er op uit zijn het menselijk ras te vernietigen en al zijn hoop op reincarnatie.

De grootste verdienste voor de mensheid zou kunnen zijn dat gerealiseerd wordt een vloed van prestaties van elke voorstelbare soort, kreatief geinspireerd in trance, of wel individueel, in de kunsten, ofwel kollektief, door sociale samenwerking. Op de duur zou de praktijk van trance-therapie een tweede natuur worden voor elk schoolkind - zoals dat heden ten dage het geval is met de kinderen van de Akawaio en Temer - door uitwisseling en kennisname van dromen die gewelddadige tendenzen weghalend, die in het verleden hebben geleid tot misdaad, oorlog en nationale zelfmoord.

Wij zouden, misschien, niet de mogelijkheid over het hoofd zien van een wereldwijde ontspanning (détente) met onze vooroudergeesten (spirit-ancestors), hoewel veel getuigenissen aantonen dat zij niet wijzer of bereidwilliger zullen blijken te zijn dan wij: de sinds lang verscheiden Aristotelessen en Lao Tzes zullen onze symposia bijwonen, in een humeur dat er

[p. 144]

nauwelijks beter op zal zijn geworden door eeuwen verwaarlozing; en de schimmen van Hannibal en Hitler zullen zeer zeker de konferentie-zaal niet glimlachend binnenkomen.’

Leerproces

Zo, Stewart Wavell is een shaman/goeroe naar mijn zin, deze woorden zijn mij uit het hart gegrepen. Zet high in de plaats van trance, en je weet wat ik bedoel. Voorbij alle woorden gaat het toch altijd in de allereerste plaats om de eenheid, binnen de mens zelf, binnen zijn ervaringen & spelregels, en daarbuiten, in een handomdraai het ik-zelf verenigd met alle andere mensen, de wereld en de kosmos: in zijn fysieke en psychische (bewustzijns-) verschijningsvormen.

Grepen uit een leerproces, ook ik lees mee terwijl ik vertaal en overleg - welk boek dan ook, kun je aangeschaft terugvertalen en opnieuw, voor jezelf, verder, lezen - dit is een studiegemeenschap: mijn lezers. Die ik aantref. Hier. Overal. De Pink Floyd spelen Interstellar Overdrive; Jimi Hendrix konsentreert zijn Axis: Bold as Love en Change is Now spellen de (Notorious) Byrds.

Koop eens de platen (LP's) van deze musici; die van de Engelse Pink Floyd heet Piper at the gates of dawn. Dit is geen leergang in hermetiek (die houd ik geheim, al naar ik vorder) maar een speelse handleiding bij de werkelijkheid, die zich om jou heen verruimt.

Zou jij ooit beperkt willen blijven toekijken? Stilstand is nog altijd achteruitgang, lediggang des duivels.

Luister, de geest wacht je. De reis naar binnen is de grootste levensruimte. Dáár wonen je demonen en spirits, dáar is de identifikatie mogelijk met al het levende: vogel, paard, wiel, vuur - elementary, dear Watson!

[p. 145]

Een handleiding uit het Ego-labirint. De oplossing van de ABC-rebus.

Van de vuurwatermens: een nieuwe doop. Een handreiking. Gezaghebbend, omdat het namens allen gezegd kan worden, ervaren, beluisterd. Levende wetgeving, niet meer, niet minder; het bevrijdende woord onderweg.

Lava ben ik, en bereik je, voordat ik stol.

Kijk, ook ik sta in brand.

Hoor de harde regen vallen. Stereofonisch:⁺

Great

Revolving

Orgasm

Falling

Free

+ Kijk door me heen. Verlies je zelf.