Liefde. Zeventig dagen op ooghoogte

zaterdag 11 april 1964 [de zesenveertigste dag]

Nu tegen Ewald zeggen, na deze Uitlaat-uitzending, waarin luisteraars mochten zeggen (per brief) wat zij als doel in het leven zien: Geen woorden maar daden. Wat zoek je zelf anders dan woorden? Bewijs het in je daden. Op welke wijze doe ik het meeste goed? Ik ben een schrijver, en ik weet het (soms, maar dan àl te goed). Een bizonder vreemde dief, ook nog: let op, alles wat je zegt kan tegen je worden gebruikt. Ik weet het. After all, we're soulbrothers. Het gevleugelde woord van de waarheid. Het doel: liefde.

‘Subud is love,’ zeg ik Stephen.

‘Is it that serious?’

‘Yes, it is.’

*

Maar Meneer De Ruyter,

voordat je over frustraties spreekt: Mingus is niet gefrustreerd. Dat zijn de blanken, die zich bewust voelen van hun machteloosheid (die hun macht ook is). We zijn niet machteloos, we kunnen aan dit grote probleem iets doen. Mannen van het woord, geschapen om te handelen. Ons woord (krant, boek, pamflet, bijbel) wordt gelezen. Wij bereiken mensen. Door de waarheid te zeggen, bereiken we méér mensen. We mogen niet anders dan de waarheid schrijven.

*

[p. 336]

Mij wordt verteld, dat ik bijdraag de frustraties van de ober te doen toenemen. Hij vertoont psychotische trekken; hij kan niet uit de voeten komen, komt driemaal dezelfde bestelling opnemen, geprikkeld door Wouts ‘een bier’ (nadenkend) ‘of een cola’. Hij herhaalt het geheel, neemt niet aan dat cola bedoeld wordt.

‘Wat moet het nu wezen, meneer?’ (Maak het inderdaad zo gemakkelijk mogelijk; weet wat je bestelt, verander niet, waarom?) Ik gedraag me een ogenblik volgens primitieve gewaarwordingen: ‘Waar blijft het bestelde?’

Blijf waarnemen, niet alleen in het nu en de toekomst, maar ook in het verleden. Denk na over je handelwijze, ook als het gebeurde achter de rug is.

‘Ik had één ding kunnen zeggen, waardoor de man psychotisch zou worden, gedurende een enkel ogenblik. Waarom zou ik bijdragen tot zijn aftakelingsproces? Misschien houd je hem niet tegen, er zijn sommige dokters vóór euthanasie; die willen lijdende mensen eerder uit de weg helpen.’

Hoe kan ik schrijven zonder mensen te kwetsen? Onbaatzuchtige, zelfs baatzuchtige ('n verschijning op de boekenmarkt) liefde?

*

Kongo-bruin. Wie schiep de zwaartekracht? Generaties medicijnmannen probeerden hun leven lang alle planten, opleiding duurde levenlang, doorgegeven.

Een traditioneel verhaal: ‘Als ik over enkele jaren de psychiatrie op haar grondvesten doe schudden en voor het eerst de natuurwetenschappelijke processen op het organisme toets, gooi ik alle terminologieën overboord, want ik màg ze niet.’ Ik spreek tot Huub, laat langzaam - hoe luistert hij? - de woorden endogeen, exogeen en psychogeen vallen. De wetenschap digt (zie bij Wiener) niet wat high is. Ik, wij, anderen, diggen de high. Een gezamenlijk plan brengen wij ten uitvoer, sleutelwoorden: gezond, gelukkig, volmaakt.

Progesteroon, in de placenta overvloedig aanwezig, Lyndiol, vrouwelijke hormonen. U gebruikt de pil toch ook, mevrouw?

Over de hele wereld geven, op dit ogenblik, honderddrieën-twintig jongens hun plaat, die stokt wegens een kras, een zetje. Ik ben er één van.