Atonaal

(1951)–Simon Vinkenoog– rechtenstatus

Bloemlezing uit de gedichten van Hans Andreus, Remco Campert, Hugo Claus [en anderen]



[pagina 57]
Gerrit Kouwenaar Geboren in 1923 (voor bizonderheden zie blz. 60) te Amsterdam onder het teken ‘Leo’, op een dag, die ook Mae West, zij 't enkele decenniën vroeger, als haar uitgangspunt noemt. Stond later onder het teken ‘Cobra’ - in zekere zin een hergeboorte dus. Vervaardigde op 8-jarige leeftijd eerste gedicht, dat o.a. de regel bevat: ‘En op 't koele mos slaapt gij als een bloemenbos’. Twee jaar later volgde de eerste roman, aldus aanvangend: ‘Ernst Versluis zat op een stoep viool te spelen. Zacht klonken de toonen van het lied. In de stille Februari morgen. Kreeg hij maar geld! Maar de enkele voorbijgangers luisterden er niet naar. Ze willen liever vlug naar het haardvuur in het huis van hen.’ Deze werken werden niet gepubliceerd. Dit was wel het geval met Uren en Sigaretten (2 novellen); Goede morgen Haan! (verzameling poëtische tekst-tekeningen met Constant); 19-Nu (roman); Val Bom! (novelle). In 1952 verscheen: Ik was geen soldaat (roman). Voorts gedichten in tijdschriften.
[pagina 58]
Elba Ik draag een waarschuwing bloedjas en ik sta op elba. Ik heet napoleon, ik heet o.a. napoleon en ik sta op elba. Ik draag honderd namen en ik sta op elba. Ik ben de achterkant van een heer. O lieve generalen, zie mijn snavel op elba. Wandel met mij de parken verbanning en twijfel. Er zijn nachten dat ik opzit als een snavelhondje. Mijn rots is bruin, ge kunt het zien. Mijn oog is het raderwerk van uw uitvindigen: ATOOMBOM! Dank u, heren! Maar nu de angst in parijs huist op de keien die mijn parades nog proeven, op de terrassen van kolonel sartre, belijd ik de eiffeltoren de zee uit, stalen angstfiliaaltje op elba. Ge denkt dat ik dood ben? Ik sta er met sabel, met snavel, met bloedjas. Mijn lichaam is groot en vet en vet van de beenderen hitler en bismarck en nietzsche en truman. Chaplin is mijn lakei, maar ik weet het: hij steelt epauletten voor kermis en tabak voor de slaven van soho,
[pagina 59]
hij steelt mijn historie voor marx - protesteert, generalen! Ik sta als een stinkput op elba. O generalen, proef de lyriek van mijn rotting. Herhaal mij en groei mij. Ik wacht u met spengler en galgen uit het museum. Verlos mij, roep ik, maar hoop niet. De slaven geloven geen kralen meer, generalen. Ik heet o.a. napoleon van elba en sint helena komt later.
[pagina 60]
De dag Op de dag dat ik er was stonden de klokken zeven de buren praatten op de balkons over vrede mijn vader schreef een stuk over een brand mijn moeder was gelukkig dat zij een zoon had de ooms sneden koek ik lag geheel gesloten de wereld gaf prompt antwoord met sportmanifestaties de avond was vol auto's met supporters de tantes liepen geruisloos met gloeiend water de krantenman op zijn racefiets groette de dokter de ogen der stad stonden wijd open in avondzon omdat ik er was in een kom van asfalt omdat ik er was speelde het orgel gedempt in de verte in de nacht kwam mijn vader met een jas vol brandgeur hij liep op gummi bottines de trap op en af hij heeft op het balkon een cigarillo gerookt hij dronk een glas wijn en dacht ik kan zweven.
[pagina 61]
Twee handen vol vierkante woorden brood en vruchten voor brood en vruchten wind is er veel langzame stekende adem er is één lange gapende letter prijs de aviateur met een mechanisme prijs de visser met het lui sleepnet de tongstem der druiven als een oud kerklied zinloos en onverstaanbaar en lieflijk het brood is veel waard wit in de nachtwind ik lig krom als een mens in lachkramp ik ben geheel een mens op blote sandalen tellend mijn vingers tellend mijn vingers.
[pagina 62]
Zou het lachen zwart zijn liefste zou er altijd een moeder teveel zijn geboren zouden de wanden naar mij toebuigen zouden er metalen stangen door de stilte gaan ik was de jongen die de brief moest brengen jij was het meisje dat de brief niet ontving wachten was vrijwel onmooglijk wij zijn jong geworden binnen elkaar de tranen zouden één keer droog zijn geweest de vader zou één keer levend worden begraven de vriendschap een bloedend standbeeld en de pleinen vol bladeren om te vergeten.
[pagina 63]
Een winter Er kwam een winter met gewone spreuken met doodgewone sprookjes zijn wij ingeslapen kachelwarmte stond slapend aan ons liefhebben wij droomden van reizen maar de woorden klonken alleen bizonder zonder een schrijfmachine die aanmaande kelen waren er weg of wit uitgesproken spraken wij het uit of verzwegen wij samen jij en ik en de klok wekker zwegen wij schikkend aan tafel met het gebed dat wij bestonden achter een voorhang wij zouden de bodem hebben willen aanvaarden de wederzijdse jeugd in een nieuwsgierige sneeuwjacht hebben willen aanvaarden in een nieuwsjacht naar het andere wit en in de traan achter ons raam en in wat wij achterlieten op autowegen en wiegen hebben willen bewaren wij schokten langzaam en ingeblikt in onze gestreelde verpakking in het duister waar sta je onder de barsten van ons huiveren opgestapeld onder een navelkabel ons later uitrekkend onder een verzwegen vergeten gemolken taalkunde onder de grammatica van een kameraltaar
[pagina 64]
deze winter laag vertakt als de olmen die zij liefheeft waar zij als negers naar een bewierrookte hemel afdalen geruisloos beroet en verwonderd ademend krimpend en lang en ademend slapend.
[pagina 65]
In de straten der stad schuilen regen en mensen misschien is het zomer late zomer haast najaar ik denk dat er bladeren zijn als vertrapte handen jongens rapen bedroefd en zinloos kastanjes de avond komt langzaam op kogellagers meisjes laten zich bevend in portieken betasten mannen zitten dampend in cafetaria's vrouwen lopen zacht fluitend de parken door aan de glazen puien van krantenpaleizen lezende vingers langs de lippen der dodenlijsten staand op elkanders voeten peilend elkanders ogen hij is gesneuveld in een bioscoopjournaal ik denk ik ben gesneuveld ik ga huiswaarts niemand ziet mij ik roep luid maar geen stem ik stamp met mijn hakken roep de klok aan mijn tabak is gestolen ik ben gesneuveld.

Vorige Volgende

Atonaal

Bloemlezing uit de gedichten van Hans Andreus, Remco Campert, Hugo Claus [en anderen]

Gerrit Kouwenaar

Over het gehele werk

auteurs

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs