|
| |
Everaert en Suzanna.
Tweede tydvak.
Tweede tooneel.
Persoonen: SUZANNA, een weeskind; de Graef VAN RYNVELDE.
Zy komt uit eene zy-kamer.
Myn vriend! mag ik weten, zonder onbescheiden te zyn, wat brief gy daer aen Vincent bestelt?
opstaende.
Niets, Suzanna, eene kleinigheid, eene nota voor den brusselschen kourant.
Ach! myn vriend! hoe kan het zyn dat gy my zoo veel verdriet wilt veroorzaken!
Hoe! veroorzaek ik u verdriet omdat ik in den kourant schryve?
| |
| |
In den kourant schryven ware 't minste, indien gy u met geene staetszaken wildet bemoeijen.
Hoe wilt ge dat ik my met geene bemoeije, wanneer ik dagelyks den vloed van rampen, waermede ons schoon vaderland bedreigd wordt, zie aengroeijen? - Wat wilt gy dat het zal worden! als alle weldenkenden alle krachten niet inspannen om tegen denzelven eenen ondoorboorlyken dyk op te werpen! - Neen! zoo lang ik adem hael, zal ik my tegen dit stelsel van verderfelyke veranderingen verzetten.
Acht Eduaerd! indien gy wist hoe vele stemmen, min billyk misschien, maer meer overdreven, er zich tegen de uwe zullen verheffen! Hoe vele vyanden, die niets te verbeuren, alles te winnen hebben, gy zult te bestryden vinden!
Wy hebben het regt voor ons; wy stryden met dubbele magt.
Is het in tyden van beroerte dat gy op regt moogt rekenen? Is het niet genoegzaem dat eene dolle en blinde wraekzucht u aen de menigte aenwyst, als hinderpael tegen hunne eerzuchtige ontwerpen, om ylings het speeltuig hunner woede en razerny te worden?
Suzanna! gy zyt gewoon alles in een akelig daglicht te stellen, en van de kleinste schaduwe het vervaerlykste spook te maken. - Gy verontrust u tegen rede. - Het ware gekheid u zelve vrees aen te jagen.
Ho! Eduaerd! het is voor my niet dat ik bevreesd ben... Reeds lang heb ik al de waerde van myn leven weten te schatten... en gy zelf moet kunnen oordeelen wat prys gy er aen vasthecht.
Gy twyfelt toch aen myne liefde niet?
| |
| |
O neen! neen! dat ware te wreed! En evenwel heb ik dikwerf gezien dat er my nog iets ontbrak... dat ik nog iets van u moest verlangen... En op dit oogenblik voel ik er meer dan ooit de noodzakelykheid van.
Suzanna heb ik u dan ooit iets geweigerd? Spreek op! Wat begeert gy? Nieuwe juweelen? Nieuwe kleêren? Myne fortuin is de uwe... Koop, beschik er over.
O zwyg van juweelen! van kleêren! Myn hart opent zich heden voor een ander denkbeeld... Een denkbeeld waervan myn leven afhangt.
Verklaer u, Suzanna! ik begryp u niet.
Nu luister, Eduaerd! - Voor u heb ik het gevoelen der wereld getrotseerd; voor u heb ik alle pligten, alle eer verzaekt! Voor u ben ik meineedig geworden! Myne vrienden, myne weldoeners heb ik schandelyk verlaten... hun vloek over my getrokken!... Ik ben onteerd, geschandvlekt... ik ben, 't geen de wereld noemt een bedorven meisje, geworden: ik ben uwe minnares! Ik beklaeg my niet... Ik zegen myn lot, zoo laeg dat ik gevallen ben!... Maer een schepsel, een teeder schepsel, de vrucht uwer liefde, Eduaerd! schynt telkens dat ik het in myne armen drukke, my toe te roepen: Moeder, denk aen myne toekomst! Denk aen den bastaerd!
O Eduaerd! Onze Clemence is nu drie maenden oud. Er zal een dag komen, dat ik haer den naem van heuren vader zal moeten zeggen... Zal ik het kunnen doen zonder te blozen?... Zal ik het kind den misstap zyner moeder durven bekennen? De schande zyner geboorte ontdekken? O nooit! Is het niet waer? - Ik herhael het u, wat my betreft, ik beklaeg my niet... Degenen die ons omringen denken dat ik uwe
| |
| |
vrouw ben; zelfs hebt gy het aen eenige uwer vrienden kunnen doen gelooven... En ware het anders! wat zou my dat kunnen verschillen! Zou ik min uwe liefde bezitten? Maer ongelukkiglyk moeten de kinders in de schande der ouders deelen; en er kan een dag komen dat het onze my rekenschap van myn gedrag zal vragen... En 't is 't geen wy moeten beletten.
Een dat onfeilbaer is: het huwelyk!
Ho! denk niet dat het nog de eerzucht is die my naer dezen band doet verlangen! Neen! dit gevoel is in myn hart uitgedoofd sedert dat er een ander, verheven en heilig, is komen plaets nemen. Maer myn kind een wettelyken vader, een naem te geven, is 't denkbeeld van al myne nachten en dagen, van alle oogenblikken myns levens. - Laet onze vereeniging door het huwelyk bekrachtigen! Laet myn kind uwen naem dragen... En verneder my dan zoo veel als gy my verheven hebt... Verstoot, veracht, trap my onder uwe voeten, gelyk de modder van de straet! En ik zal uwe knieën omhelzen!... Ik zal de aerde kussen waerop uwe voetstappen geprent staen!... Mits ik myn kind een vader geve!... Mits de moeder in 't gezicht van den bastaerd niet meer moet blozen!
Genoeg! genoeg! Suzanna! gy ontroert my... Geduld! Ik beloof u dat ik er wat later zal aen denken.
ter zyde.
Later! altyd later!
Bovendien, Suzanna! gy weet welke de redenen van dezen uitstel zyn. Zoodra ik myne familiezaken zal kunnen vereffenen, zullen wy
| |
| |
daeraen denken. - Ik heb nog iets in de stad te verrigten... Een vriend, dien ik moet gaen vinden... Ik hoop u, by myne terugkomst, wat hersteld te zien... By waerheid! gy zyt een zotskapje! van u zoo om een niet te verontrusten... Vaerwel! In een paer minuten ben ik by u weder.
Blyf toch niet lang weg... Gy weet hoe ongerust ik ben als gy uit zyt.
Ik zeg u dat ik aenstonds terug ben... Ga, omhels onze kleine Clemence.
| |
Derde tydvak.
Vierde tooneel.
SUZANNA, EEN KIND.
Men ziet Suzanna in 't verschiet een klein heuvelken afdalen. - Haer voorkomen is doodarm; zy schynt ziekelyk en sterk vermoeid, en heeft een tienjarig kind aen de hand.
Hier, moeder! op deze zodenbank, kunt gy een oogenblik rusten tot gy uwe krachten hebt hernomen.
Hier ben ik dan eindelyk gekomen, op deze plaets, welke ik eertyds zoo dikwyls zingend en gelukkig heb betreden, en welke ik nu met tranen van berouw zal besproeijen. - Op deze plaets, waer ik myn geluk met de voeten heb getrappeld, en welke getuige van myne eerste schande is geweest. O ja, daer is de pachthoeve van jufvrouw Gertruida. Zullen degenen, die er eertyds zorg voor myne kindschheid hebben genomen, nog de arme, de verlatene, de stervende Suzanna herkennen? O neen! het ongeluk heeft te diep zyn stempel in myn aengezicht geprent; myne tranen hebben te diepe groeven in myne wangen gelaten. - Zullen zy een woord, een wenk van bitter medelyden vinden voor de trouwlooze die hen zoo schandelyk heeft verlaten, voor de ondank-
| |
| |
bare die hunne weldaden zoo wreedelyk heeft miskend? Dit durf ik niet hopen... En evenwel, wat blyft my anders over dan hun medelyden af te smeeken, niet voor my, ik ben het onwaerdig, maer voor myn kind, 't welk ik toch van gebrek en honger niet mag laten sterven. O myn God! maek dat ik niet bezwyke, vooraleer ik dit onschuldig schepsel een stukje brood en eene schuilplaets heb gevonden.
Schrei toch niet, moeder! gy zoudt my ook doen schreijen.
Zie, moeder! hier heb ik nog een boterham van dezen morgen; neem er de helft van... gy hebt van daeg nog niets gebruikt.
Neen! neen! myn kind! behoud dit voor u, voor u alleen... (Ter zyde, in tranen uitbarstende.) God weet, of ik haer morgen nog zoo veel zal kunnen geven.
Moeder! moeten wy nog wyd gaen?
Neen! myne dochter! wy zyn aen het einde onzer reis gekomen.
Wat geluk! Wy zullen dan den nacht op de straet niet meer moeten doorbrengen?
Volgens dat het den Hemel zal gelieven.
Ho! ik was somtyds wel bang! Zeg eens, moeder! woont er hier iemand van onze familie?
Wy hebben geene familie... Ik heb maer u in de wereld.
| |
| |
Vrienden had ik hier... Ik weet niet of zy het zullen gebleven zyn.
Noch familie, noch vrienden! Wie zal ons dan innemen?
Die medelyden met ons zal hebben.
zich herstellende.
Zie, ginds door die boomen, ryst de toren van de kerk waer ik myne eerste kommunie heb gedaen. - Daer, ziet gy de groote linde, waeronder wy, nog kinderen zynde, des zondaegs kwamen dansen en spelen. - Hier, voor ons, staet de pachthoeve, alwaer ik groot ben gekweekt; alwaer ik met weldaden werd overladen... Maer, eilaes!... Daer woonde eene vrouw die my als een dierbaer kind behandelde en die my misschien als eene verbasterde, eene ontaerde dochter zal verstooten. Daer woonde ook een man, de beste, de edelmoedigste der menschen. - Ho! die had verdiend honderd jaer geluk zonder een minuetje kommer! Een leven van engelen op deze aerde! En nogtans werd hy het slagtoffer van het valschste bedrog, het snoodste verraed. - Die man heeft ons te Brussel beiden het leven gered.
Moeder! indien wy hem vonden, zou hy misschien wel medelyden met ons hebben.
Verlang er niet naer, myn kind! hy zou uwe moeder vervloeken.
H. Van Peene.
|
|
Auteursrechtvrij