Opera Italiana: Mistress Butterfly (Paleis voor Volksvlijt)
Dit is de povere geschiedenis van eene zwarte Japansche, die op Japansche wijze trouwt met een zwarten Engelschman, in de korste keeren een blond kind krijgt van ongeveer 12 jaar, verlaten wordt en zelfmoord pleegt. De muziek van het stuk begint met eene academische fuga op een prachtig thema en eindigt met de majestueus gedeclameerde melodie van Butterfly. Er gebeurt niet veel tusschen dit begin en einde, maar alles leeft met Japansche trippelpasjes, er worden veel intieme dingen gezucht, gefluisterd, gesnikt, van welke Rago's sidderende spel in het laatste bedrijf wel 't indrukwekkendst was. En al deze intieme dingen te midden van 't zonderlingste décor, waar een bosch-tuin-loof optreedt, dat reeds in alle landen der wereld optrad, al die intieme dingen worden opgeluisterd door eene gouden ruischende muziek, die phosphoriseert als de glimwormen, welke bij 't eerste bedrijf meespeelden in dat bosch-tuin-loof en in enkele beperkte boschages. Zij phosphoriseert genoeg om al het Orientalisme en exotisme, dat Cav. de Hondt zich pas 't volgend jaar kan aanschaffen, te vervangen en te vertolken. Dat Puccini veel en zeer veel ontleend heeft aan de nieuwe Fransche meesters, - groote tertsen, quint-effecten, melodische formules - wie zou 't hem verwijten? Ten eerste weet men het niet, omdat die Fransche meesters niet zoo wereldberoemd zijn en ten tweede maakt hij van al het geleende een zeer persoonlijk gebruik. Hoe zeldzaam is de loop der muziekgeschiedenis! Nietzsche wil zijne barbaren leeren ‘Il faut méditerraniser la musique’ en Franschen met Italianen passen het toe. Want ook Puccini is de meester van het magische licht, den klaren dag, den atmosferischen, warmte-stralenden klank en de schoonheidscheppende passie.
Het was eene uitstekende voorstelling en geen enkel hoogtepunt is zijn doel voorbijgeschoten. De cantilene b.v., waarin het tweede bedrijf wegsterft en waarmee ons leven vanaf de Butterfly-première streelend begondolierd wordt, overal waar men muziek maakt, zette de (natuurlijk uitverkochte) zaal in extase. Deze cantilene werd van eene verre verte gezongen door voortreffelijke stemmen en de begeleiding leek op 't tokkelen van guitaren. In die wuivende zomeravond-melancholie hebben duizend menschen meegeweend.
Mevr. Rago was eene Butterfly, die niet gelukkig begon, doch een zeer gelukkigen climax maakte. Zij werd reeds goddelijk in het eerste bedrijf en hoe vlug, hoe intuietief heeft zij de rest, waar zoo weinig gebeurt, volgespeeld met hare roerende moederliefde! Ik heb de Susuki van mevr. De Salgado doorloopend bewonderd. Zij schalmeit verrukkelijk in het midden-register, dat vele donkere kleuren schemert, en speelt boeiend. Salvaneschi heeft voor Pinkerton alle lyrische eigenschappen, waarmee hij het eerste bedrijf uitzingt als een wonder. En de verdere kleine rollen waren bezet zonder één dissonant, terwijl signor Giovanelli dat phosphoriseerende van gedempte trompetten, violen con sordini, hobo's en clarinetten der partituur dirigeerde in mooi-welvende, zwevende rythmen, die snikken, zuchten en fluisteren.
Auteursrechtelijk beschermd