Bijdragen aan De Telegraaf (september 1915-juli 1920)

Weener Operetten Gezelschap: Rund um die Liebe (Stadsschouwburg)

Laten wij trachten het ‘Weener Operetten Gezelschap’ en de operette ‘Rund um die Liebe’ in den grond te boren, doch laten wij het ernstig en goed doen. Ik spreek de meening uit van ¾ der weinig-uitbundige toeschouwers, wanneer ik aantoon, dat deze troep eene hopeloos gedemoraliseerde kunst geeft.

De achttiende eeuw had hare castraten n de nachtegaal-imitatie van den coloratuur zang; dat was in vele opzichten idioot, doch er stak nog intellect achter. Wat men ons hier echter te beapplaudisseeren geeft, is niet alleen idioot en verstandeloos, - het vertrapt alle menschelijke waardigheid en waardigheid der muziek. Hier wordt geen muziek meer gezongen; hier spreekt, schreeuwt, gebaart, stampt, jankt, slaat, hikt en braakt men muziek. Hier is het mogelijk, dat alles tegen den toon aan gezongen wordt - in stijl met den stijl der Weener Operette.

Er zijn moralisten, die beweren, dat Frankrijk en Parijs de nederlaag leden, wijl zij te lang verliefd waren in Offenbach. En Offenbach is goddelijke kunst, vergeleken met het toppunt van wansmaak, dien het genre van Berlijn en Weenen bereikte gedurende de dertig jaren, dat zij de leiding hebben. Het is eene populaire, alledaagsche stelling der Duitsche muziekwetenschap, dat Gounod's Faust, een stuk van Auber, een stuk van Thomas tot de decadente muziek behoort, en zie, wat zij zelf produceeren: eene volkomen gedemoraliseerde zangkunst, kluchtigheden en libretto's, welke men tot het domste en onbeschaafste moet rekenen, waarvoor de arme menschheid ooit geld neertelde.

Er is een troost: als de moralisten gelijk hebben, dan behoeven we geen oogenblik te twijfelen aan den uitslag van den oorlog. Zoo hebben we in 's hemels naam ook onze oorlogsmoraal.

19151105
Gertrude Foerstel [Een verzoek aan de beroemde zangeres]

Sinds Gertrude Foerstel hier in Mahlers Achtste gezongen heeft, werd zij beroemd genoeg om tweemaal achtereen op te treden. Dat overkomt niet veel grooten meesters, die de veeren componeeren, waarmee deze vereerenswaardige kraaien (met eerbied gesproken) pronken, de groote meesters, die altijd voor nieuwe veeren zorgen. En ik verzoek mevr. Gertrude Foerstel, bijna onze landgenoote, zoo dikwijls keert zij terug, om binnen korten tijd eene duidelijke révérence te maken, voor een of anderen Nederlandschen grooten meester - ik verzoek het mevr. Gertrude Foerstel zeer dringend. Wij hebben b.v. Alphons Diepenbrock, die wel enkele goede stukken voor sopraan geschreven heeft, wij zijn niet van plan om voortdurend uwe beroemdheid te proclameeren, naar aanleiding van eene mooie Mozart-aria en mooie liederen van Strauss en Mahler, welke we reeds dikwijls hoorden, wij zijn niet meer van plan om ons te laten terroriseeren door liefelijke, maar eentonige en dure vogels als u.

Ik bewonderde Mengelberg en het orkest in Haydn's ‘Militair-symphonie’, een werk vol bekoorlijke en melodieuse preludiën der romantiek. Doch heden stel ik liever een vraag: Waar blijven de solisten van Frankrijk, Engeland en Rusland? Ja, waar blijven de Entente-solisten? Zijn ze allen gesneuveld, zijn ze allen in krijgsdienst, zijn ze allen onbereikbaar?

Lezer, ik zaag, maar het is noodig. Gij weet niet hoe noodig het is! De verhouding is ongeveer 99:1 en ik behoef niet te zeggen, wie het beste cijfer heeft. Ik geloof vele legendes, maar niet dat alle Entente-solisten gesneuveld, in krijgsdienst of onbereikbaar zijn.