Johan de Brune de Oude (1588-1658). Descriptieve auteursbibliografie

[p. 4]

Portret van Johan de Brune de Oude (1656) (gravure door Th. Matham naar W. Eversdyck; zie bibliografie 1044)

[p. 7]

Door-siet, erknauwt dit Boeck, ghy sult de waerheyt spooren.
(Ioh. de Brune. In: Philip van Lansbergen, 1629)

[p. 9]

Voorwoord [bij de 1^e druk]

Bibliografisch onderzoek en haastwerk verdragen elkaar niet. Toch zijn er omstandigheden waar snelheid geboden is om in ieder geval iets tot stand te brengen wat er anders nooit zou komen. Een te organiseren herdenking van de vierhonderdste geboortedag van Johan de Brune de Oude is aangegrepen om aandacht te geven aan deze zo ondergewaardeerde Zeeuwse auteur van wie alleen de Emblemata en het Banket-werk enige bekendheid genieten.

Over beide genoemde werken deden in de weinige secundaire literatuur over De Brune die er is de wildste geruchten de ronde. Hoe zit de drukgeschiedenis van die publikaties in elkaar en wat heeft hij dan nog meer geschreven? Vragen die alleen bibliografisch opgelost kunnen worden; vragen die opgelost móeten worden voordat er een nieuwe ‘Von Winning’, een moderne biografie, over De Brune tot stand zal kunnen komen.

Aangezien de universitaire onderzoeksprogramma's steeds minder flexibel zijn geworden en een bibliografisch project met betrekking tot De Brune niet op afzienbare termijn via andere geldstromen op gang gebracht zou kunnen worden, is noodgedwongen gekozen voor een andere opzet. De subjectieve bibliografie (de beschrijving van de werken van De Brune) is aangevat als oefenstof voor studenten binnen de jaarlijkse cursus Analytische Bibliografie, gegeven door de derde ondertekenaar van dit voorwoord aan het Instituut voor Neerlandistiek (vakgroep Historische Letterkunde en Tekstinterpretatie) van de Universiteit van Amsterdam. Dat betekende dat binnen één semester eerst de theoretische grondslagen van dit vak moesten worden aangebracht om met vrucht de De Brune-praktijk in te kunnen. Dat de deelnemers aan de cursus hun 4-punts-verplichtingen niet al te strikt hebben opgevat en zelfs bereid waren in het volgende semester hun onbekende bibliotheken te exploreren, stemt tot dankbaarheid aan Maria Bendermacher, Jan van den Berg, Loes ten Berge, Klaas Brands, Marjolein Even, Ita Joosten, Mieke Koeman, Franklin Ollivieira, Mirjam Padt, Brigit Taling, Marjo van Vliet, Marleen de Vries, Darja de Wever en Margot de Zeeuw.

Een belangrijk deel van de objectieve bibliografie is tot stand gekomen als afsluitend werkstuk van de tweede ondertekenaar van het voorwoord in het kader van de opleiding tot wetenschappelijk bibliothecaris aan de Universiteit van Amsterdam. De eerste ondertekenaar heeft zijn kans schoon gezien om door het organiseren van de De Brune-herdenking zijn oude liefde weer op te vatten en het gedurende lange tijd verzamelde materiaal hier onder te brengen.

Uit de geschetste samenwerking is deze bibliografie ontstaan. Hoewel ze niet volmaakt is (de beperkingen worden in de inleiding aangegeven), hopen wij dat ze kan dienen als basis voor een bloeiende De Brune-filologie. Wellicht volgen in de nabije toekomst moderne edities van enkele van zijn werken. Met name de Emblemata en het Banket-werk zouden naar onze mening hiervoor in aanmerking komen.

[p. 8]

Bij het samenstellen van een bibliografie is de niet genoeg te waarderen hulp van een groot aantal medewerkers van bibliotheken onmisbaar. Al diegenen die verbonden zijn aan de in de lijst geraadpleegde collecties opgesomde bibliotheken zijn wij zeer veel dank verschuldigd.

Speciale vermelding in verband met ons verleende diensten verdienen Inter Documentation Company (IDC), J. de Kruys, R. Rijkse van de Zeeuwse Bibliotheek, Prof. Dr. M.A. Schenkeveld-Van der Dussen en Drs. M. de Schepper.

Drs. W.A. Hendriks, Hilversum

Drs. J. Mateboer, Utrecht

Dr. P.J. Verkruijsse, Universiteit van Amsterdam