Chirurgyns scheeps-Kist

Zijnde een catalogus oft lyste der medicamenten, die yder chirurgijn naar Oost- of West-Indien gemeenlick mede-voert

Volght nu van de maniere der Chimicke. Medicamenten te maecken.

Van den Antimonium prep.

Recipe. Antimoni crudi Salis Petrae ana lib. sem.

t'Samen sijn gestooten, ende in een aerden vat, op een

[p. 46]

kleen vyer gesmolten: gesmolten zijnde, gietmen het uyt op een Steen, dan wederom gesmolten, met een derde met een Salpeter, ende wederom uyt-gegoten, dit werdt soo een reys vier of vijf gedaen, tot dat het klaar werd, altoos de quantiteyt van den Salpeter verminderende; men moet wel toesien in 't smelten, dat daer geen vyer in de smelt-kroes en geraecke.

Van den Crocus Martis.

Recipe. Limatura Ferri q. s.

Giet dan Wijn-Azijn daer op, tot dat het bequamelick weycken kan roertet om, ende doet het dan uyt-droogen, giet dan daer wederom anderen Wyn Azyn op, dat het pas vochtigh zy en laet het dan wederom uyt droogen. Dit moet soo dickmaels herdaen werden, tot dat het als vet of Olie werdt: dit gedaen zijnde, doet het in een Smelt-kroes in gloeyende koolen, en roertet altoos om met een yserken, tot dat het heel fijn werdt.

Van den Turbith Minerael.

Recipe. Pulv. Mercuri Praecipitati q. s.

Oleum Vitrioli q. s. dat den praecipitaet effen bedeckt zy, roertet om, en settet op 't vyer, altoos roerende, tot dat den Oly uitgedroogt is. Neemt dan Brandewyn, ende doet als vooren met den Oly gedaen is: wederom gedroogt zynde, neemt schoon water, ende wasschet daer mede twee of driemael; giet het voorts af, en droogtet op een kooltjen vyers.

Van den rooden Praecipitaet.

R/. Mercuri crudi j. onc. Aqui Fortis ij. onc.

Dese dingen onder een gemenght, werden als wit kalck, daer naer set men het op 't vyer, en laten den Aqua For-

[p. 47]

ses evaporeren; gevapoceert zynde, wast men dan zyn siltigheydt met wat warm water of, tot dat het soet werdt. Dit gedaen zynde, set men 't op bequaem vyer, altoos met een yserken omroerende, tot dat het root werdt.

Van de Sublimaet.

R. Merkuri crudi q. v.

Salis Petrae & Aceti q. s.

Dit werdt onder den anderen geroert, ende in een Bocael ofte platte Back geleydt, daer over settende een blinde Klock; voorts moet men onder bequaem vyer koocken, soo sal al den Sublimaet van binnen aen die Klock hangen.

Van den Caput Mortum.

Dit zyn eygentlick, de Faecis, of de gront-sop, die in de Distillatie van den Oly Vitriolum gebonden werdt.

Van den Aqua Fortis.

R. Salis Petrae j. lib. Vitrioli lib. sem.

Dit werdt gepulvert, ende onder den anderen gemengt, en dan door een Retorte op sacht vyer gedistilleert 't selvige by graden vermeerderende.

Van den Lapis Prunellae.

R. Salis Petrae j. lib.

Set die in een smelt-kroes op ʼt vyer, wel toesiende dat ʼer geen vyer in valt; gesmolten zynde, werptʼer gestadig stucxkens Solper in soo groot als een Boontje, soo lange tot het geen in de Kroes is, niet meer om-draeyt: laetʼet dan noch wat op het vyer staen soo salʼt maer te witter zyn.

Van den Florum Sulphuris.

R. Sulphuris optimi. j. lib.

Vitrioli Hongari non calcinuti j. lib.

Dit werdt gepoedert, ende onder den anderen gemengt,

[p. 48]

daer naer in een klocke met een Helm daer op gedaen; salder een damp op-rysen die boven aen den Helm sitten sal, ʼt welck den Floris is.

Van de Ruptoria oft Corrosiven.

Recipe. Cinerum corticis fabarum & Quercini an. lib. j. sem.

Aqua Pluvialis iij. pint.

Cinerum Allarum lib. sem.

Pulv. aluminis ij. onc.

Calcis vivae ij. lib.

Dit werdt al ʼt samen een tydt langh gewyckt, en een looge af gemaeckt, en voorts tot een consistentie naer behooren S. A. gemaeckt.

Dit is voor soo veel wat Composita belanght die in dese Lijste vermelt staen, en van wat Ingredientien sy meest gemaeckt werden: Niet soo veel siende de precijse maniere hoe men die maecken moet, als wel op ʼt gene waer van sy gemaeckt werden; want der verscheyden manieren zyn om die te maken, en voornamelick in de Chymie, want daer noch dagelicks op gepractiseert werdt, om die bereydingen korter en gemackelicker te maken.

Dit sal dan zyn, voor soo veel als ick heb konnen leeren; Voorts heb ick niet konnen naer-laten hier noch by te voegen, eenige sieckten meest ʼt Scheep voor-vallende, ende voornamelick op eenige langdurende Reysen, als Oost of West-Indien: desgelycx in de Legers te Velde, &c daer den rooden Loop en Pest veeltydts domineert.