Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 3

⁺ Hoe die kerdenale den keyser croenden .xxxvj.

Na dese dinc, verstaet mi wel,
Dattie cardenale rebel
Den keyser waren, quam mare
Van den paus, dat hi vorwaer
Concenteerde, datmen soude⁺
Den keyser cronen daer hi woude,
Ende des en wiste die keyser niet.
Om dese dinge, wats gesciet,
Sone dorsten die cardenale aldaer
Niet langer beiden, overwaer,⁺

+ bl. 68 d.

+ (5)

+ (10)

[p. 95]

 

Want si dochten vername dat

 

tGemeine popel vander stat,

 

Dat sijs gescaet souden wesen.

 

Oec duchtensi den keyser in desen,

2400

Vername hijt, dat hi oec saen⁺

 

Om hem tpopel soude doen slaen

 

Op dese dinc, dat weet wale.

 

So droech over een haer tale,

 

Datsi die .xjjjj. dage corten daer,

2405

Ende op .v. dage overwaer.⁺

 

Dit ontbodense den keyser saen,

 

Omdat si danc wilden ontfaen.

 

Dus quamense tviftes dages vort,

 

Ende maecten daer so haer acort,

2410

Dat sine cronen optie stede,⁺

 

Die si te voren wederseiden gerede.

 

Hier was nu bliscap herde groet.

 

Daer was te croenne menich genoet,

 

Dit was op Sent Pieters dach,²⁴¹⁴

2415

Die na Sent Jansdach gelach,⁺

+ (15)

+ (20)

+ (25)

2414 Sent Pieters dach = 29 Juni.

+ (30)

[p. 96]

 

Inden somer, dat verstaet.

 

Ghi hebt gehort metter daet

 

Die keyser hier gecroent was.

 

Men heeft dicke vermaent vor das,

2420

En doech niet sonder bedwanc,⁺

 

Die valsce scalke sonder wanc,

 

Gelijc dattie dorper fel

 

Altoes es ter doget rebel,

 

Tot datmenne slaet ende dwinct.

2425

So staet hi altoes ende sprinct⁺

 

Ende roept ende seit onwetende word,

 

Maer alse die slach dan comt vord,

 

Dat hi werd van slagen confuus,

 

So swijcht hi stilre dan een muus.

2430

Desgelijcs eest oec, verstaet,⁺

 

Metten valscen scalken quaet,

 

Diewile dat si ombedwongen sijn,

 

Sones hare scalcheit geen termijn,

 

⁺ Maer alsem overcomt bedwanc,

2435

So worden si van herten so cranc,⁺

 

Dat si geloven al dat men wille

 

Vort te doene, eest lude of stille.

 

Doen dus die keyser gecroent was,

 

Croenden in scerne oec na das²⁴³⁹

2440

Sine(n) vianden en(t)en keyser daer,⁺

 

Ende maecten feeste groet daernaer,

 

Ende spotten ende speelden sere,

 

Ende hieten haren keyser here.

+ (35)

+ (40)

+ (45)

+ bl. 68 e.

+ (50)

2439 in scerne = uit gekheid, voor de grap.

+ (55)

[p. 97]

 

Dit was in despite gedaen

2445

Den andren keyser sonder waen.⁺

 

Sine wisten els doen, waer mede

 

Genen toren doen ter stede.

 

Si maecten oec een vier groet,

 

Datmen scinen sach albloet

2450

Aldore die stat, wide ende side.⁺

 

Dits haer doen, alsi blide

 

Willen wesen, datsi maken

 

Een groet vier. Om die saken

 

Des plegen die Romeine daer.

2455

Men weet dat wel overwaer,⁺

 

Al toenden si bliscap metten monde,

 

En was int herte niet ter stonde.

 

Men maect bliscap menigen ter noet,²⁴⁵⁸

 

Daer die rouwe es noch so groet.

2460

Des gelijcs mocht hier wel wesen,⁺

 

Want in gelove niet van desen,

 

Dat haer herte bliscap vant,

 

Der keyser werd haer viant.

+ (60)

+ (65)

+ (70)

2458 menigen = menigeen? Volgens Verdam, M.W., 1410, Aanm. ³⁾ is menigen (eigenl. menigte, groot aantal, volk) hier niet duidelijk. Hij maakt de veronderstelling dat menigen hier misschien bedorven is uit een woord, dat vaak, dikwijls beteekent.

+ (75)

Var. Sp. G.F.

2396 duchten
2397 Tghemene volc v.d.s.
2399 k. van d.
2400 hi soude s.
2401 Op h. tp. oec d. sl.
2402 Om - weet dat
2403 die tale
2404 coren
2405 E. op den vijften dach vorwaer
2406 onboden si
2408 Quamen si des vijften d.v.
2409 so een a.
2410 croenden
2411 Dien - ontseiden
2413 ten crone
2414 sinte
2415 sinte

2403 een hs.: .i. 2407 Omdat si hs.: Om datsi.

Var. Sp. G.F.

2417 mit welker daet
2419 d. hier v. van das

2429 een hs.: .i. 2436 Dat si hs.: Datsi; dat men hs.: datmen 2440 Sine hs.: Sinen; enen hs.: enten.

Var. Sp. G.F.

2463 Daer doe keyser
2465 nachte d. na, als ic las
2467 na ontbr.

2448 een hs.: .i.