Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 2

(1931)–Lodewijk van Velthem– rechtenstatus


[xxiii] Vor desen strijt, die nu begonde, So hadden die Here[n] lange stonde
[pagina 291]
Een ordinanse onder hem gemaect:Ga naar voetnoot1563 Mijn her Godevaerd (wat holpt mes[s]aect?)Ga naar voetnoot1564 Ga naar voetnoot1564 1565[regelnummer] Soude Gent, die goede stat,Ga naar margenoot+ Met alder balgien hebben gehat,Ga naar voetnoot1566 Ende haer voget hebben gewesen, Hier toe haddi uut gelesen Ridderen van Brabant ende cnapen 1570[regelnummer] Die goet ende coene ware ten wapen,Ga naar margenoot+ Die hier na som sal noemen Als ick er te rechte toe sal comen. Sonder sparen van daer si trecken Te Gentwaerd, alsijt mecken:Ga naar voetnoot1574 1575[regelnummer] Maer haer micken es al verloren,Ga naar margenoot+ Si hebben in den voet den doren Die hem oec gebut sal werdenGa naar voetnoot1577 Eer si te Gentwaerd overterden. Om dit te vorderne, dat verstaet, 1580[regelnummer] Angingen se feestelike grote daet.Ga naar margenoot+ Want doe si die viande sagen En costen sijt langer niet verdragen Sine gereiden hem te stride. Die sonne stont te prime tide,Ga naar voetnoot1584 1585[regelnummer] Si ne waenden so na niet hebben gestreden.Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1585
[pagina 292]
Artoys es al om gereden Ende besach der Vlaminge scare, Daer hi toe hadde groten gare, Ende alle die Prinsen die met hem [waren]. 1590[regelnummer] Die Fransoyse daden hem scarenGa naar margenoot+ In .ix. bataelgen stare ende groet Sine wonscen niet die Vlaminge doet,Ga naar voetnoot1592 1594 Ga naar margenoot+ Wevers, volres entie spoelen,Ga naar voetnoot1593 Si soudenre haren moet over coelen. 1595[regelnummer] Die irste scare van desen dan,Ga naar margenoot+ Daer in waren .iiii. [hondert] man, Op ors geseten, goet ende diere, Dit waren alle soudeniere. Mijn here van B[ur]las, die wasGa naar voetnoot1599 1600[regelnummer] Diese metterhant uutlas,Ga naar margenoot+ Ende wasser leytsman af vercoren. Hi was ute A[quita]nien geboren. Die voetgangers, die noch hildenGa naar voetnoot1603 Met scachten, met glavien, met scilden, 1605[regelnummer] Dier en was er geen getal:Ga naar margenoot+ Het sceen bedect daer berch ende dal.
[pagina 293]
Dander scare had mijn her GyeGa naar voetnoot1607-1608 Van Nele ende Reinout van Trie;Ga naar voetnoot1608 Dese hadde[n] tote .v. [hondert] platenGa naar voetnoot1609 1610[regelnummer] Die alle op starke orsse saten.Ga naar margenoot+ Die derde scare leide gelike Die conincstavel van Vrancrike. Het was heren broeder van Nele,Ga naar voetnoot1613 Hi hadder daer te sinen dele 1615[regelnummer] .vi. [hondert] wel opgeseten.Ga naar margenoot+ Met overmoede liete hijt wetenGa naar voetnoot1616 1618 Artoyse, [op]dat hi wilde striden, Datment here liet ute tiden. Die dach gine op, het waer tijt 1620[regelnummer] Dat men begonste den strijt.Ga naar margenoot+ Die baenroetse, die met hem hilden,Ga naar voetnoot1621 Ontect alboet met haren scilden:Ga naar voetnoot1622 Dat was her Heinrijc van Lingi,Ga naar voetnoot1623 Ende mijn her Willem van Valeri,Ga naar voetnoot1624
[pagina 294]
1625[regelnummer] Ende die Castelein d(i)e Lile,Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1625 Ende her Suriens de Sevile,Ga naar voetnoot1626 Van Beaunes, van Aveskerke.Ga naar voetnoot1627 Dit waren die, op orsse sterke, Metten Constavels hilden, 1630[regelnummer] Die den wijch beginnen wilden.Ga naar margenoot+	[tekstkritische noot]1564 messaect hs.: mesaect 1568 uut hs.: wt 1572 Als ick er hs.: alsicker 1574 Gentwaerd hs.: Gent werd 1578 Gentwaerd hs.: Gent w'd. voetnoot1563 ordinanse = schikking voetnoot1564 Godevaerd: Godfried, oom van Jan II, hertog van Brabant voetnoot1564 messaect (van het w.w. missaken: negare) = ontkend, geloochend margenoot+ (5) voetnoot1566 baelgien = baljuwschap (cfr. baillie), landvoogdij margenoot+ (10) voetnoot1574 mecken (micken) = (zooals zij het zich) voornemen margenoot+ (15) voetnoot1577 gebut = geboet (betaald gezet) margenoot+ (20) voetnoot1584 prime tide = de getijden van het eerste uur van den dag, d.i. 6 uur 's morgens margenoot+ (25) voetnoot1585 so na = zoo dichtbij (van een tijdsbegrip) zoo vroeg. [tekstkritische noot]1596 .iiii. hondert hs.: .iiii^e. 1599 Burlas hs.: benlas 1602 Aquitanien hs.: anien. margenoot+ (30) voetnoot1592 1594 Sine wonseen niet die Vlaminge doet... Si soudenre haren moet over coelen: de beteekenis is: zij (de Franschen) wenschen ze (de Vlamingen) niet te dooden, vooraleer hun drift tot bedaren te hebben gebracht door een voorbeeldige wraakneming margenoot+ bl. 17 d. voetnoot1593 spoelen = bijn. van wevers. hier waarschijnlijk weversknapen, die de wevers behulpzaam waren bij het brengen van het garen op klossen margenoot+ (35) voetnoot1599 Mijn here van Burlas: Jan van Burlats of Brulas, grootmeester van de boogschutters en seneschalk van Guyenne. Burlats is gelegen in het departement van de Tarn, arrondissement Castres, kanton Rocquecourbe margenoot+ (40) voetnoot1603 hilden = standhielden. margenoot+ (45) [tekstkritische noot]1608 Nele hs.: Nele (cf. verder Nucle; Trie hs.: Nie 1609 hadden hs. hadde; .v. hondert hs.: .v^e. 1613 Nele hs.: Nucle 1615 .vi. hondert hs.: .vi^e. 1617 opdat hs.: op dat. voetnoot1607-1608 Gye van Nele: Gwij van Clermont, bijgenaamd van Nesle, maarschalk van Frankrijk voetnoot1608 Reinout van Trie, heer van Plessis, maarschalk van Frankrijk. Hij voerde een deel van het Fransche leger voor Kortrijk aan. (Chronique artésienne, ed. Funck-Brentano, bl 47) voetnoot1609 platen = met een ‘plate’ gewapend, zwaar gewapende margenoot+ (50) voetnoot1613 heren broeder van Nele: Raoul van Clermont, heer van Nesle ‘coninestavel’ van Frankrijk. Hij ging een eerste huwelijk aan met Alix van Châteaudun en daarna een ander met Isabella, dochter van Jan van Avesnes, graaf van Henegouwen margenoot+ (55) voetnoot1616 1618 de beteekenis is: indien Artois wil strijden, moet hij het leger laten vooruitrukken. Dit is het overmoedig oordeel van den broeder van Gy van Nele, connestabel van Frankrijk margenoot+ (60) voetnoot1621 baenroetse = baanderheeren, d.z. de edellieden die het recht hebben onder hun banier of vierkante vaan hunne welgeboren mannen ten strijde te voeren voetnoot1622 Ontect albloet = gemakkelijk herkenbaar (aan hun blazoenen) voetnoot1623 Her Heinrijk van Lingi: Ligny, stad in het departement van de Maas (Frankrijk) voetnoot1624 Her Willem van Valeri: St-Valéry, stad in het departement van de Seine-Inférieure. [tekstkritische noot]1625 de Lile hs.: die Lile 1626 Sevile hs.: dese vile 1627 Aveskerke hs.: Aneskerke Titel: Steeds verkeerde titel: Hoe Guelke mede Cassele belach .xx. 1632 Dats hs.: dat 1633 Doe hs.: de o is zeer onduidelijk, wellicht staat er die 1634 ondersetten hs.: onder setten. margenoot+ (65) voetnoot1625 die Castelein die Lile: de Kastelein van Rijssel heette Jan V (1292-1302). Hij was de zoon van Jan IV en van Beatrice van Clermont, dochter van Simon van Nesle en zuster van Raoul van Clermont, heer van Nesle. (Zie Leuridan, Les châtelains de Lille, bl. 267 voetnoot1626 Her Suriens de Sevile: Jan de Ville, bijgenaamd Surgens, ridder vermeld in 1281. (Hautcoeur, Cartulaire de l'abbaye de Flines, I, bl. 247) voetnoot1627 Beaunes: waarschijnlijk Bayone, nu Bayonne. Jacob van Bayonne wordt vermeld in het leger van Philips IV in 1297 (Chronique artésienne, ed. Funck Brentano, bl. 22). Aveskerke; Haveskerke, nu Haveskerque (Noorder departement, kanton Merville). Jan van Haveskerke, heer van Hondschoote, en Gilis van Haveskerke, heer van Watten, waren aan het hoofd van de bezetting van Cassel, bij het beleg van deze plaats door Willem van Gulik margenoot+ (70)

Vorige Volgende

[xxiii]