Waerachtighe beschryvinghe van drie seylagien, ter werelt noyt soo vreemt ghehoort
(1997)–Gerrit de Veer–
Auteursrechtelijk beschermd
[Folio 9r]
| |
Een cort verhael vande tweede Navigatie anno vijfentneghentich achter Noorweghen, Moschovia ende Tartarien om, nae de Coninckrijcken van Catthay ende China.Nae dat nu de voornoemde vier schepen opten Herfst 94. wederom ghecomen waren, soo wasser goede hoopinghe datmen deur de Weygats de voornoemde reyse soude moghen doen, ende dat aldermeest deurt vertellen vant Zeelandtsche ende 'tEnckhuyser schip, daer Ian Huyghen van Linschoten Comis op was, die de saeck vry wat breedt voort stelde, alsoo dattet by mijn E. Vermoghende Heeren de Genraele Staten, ende zijn Excell. van Oraengien, besloten werde int voorjaer wederom eenighe schepen toe te maecken, niet alleenlijck als te voren om de vaert op te doen ende te bespieden, maer om eenige waren ende comenschappen derwaerts te senden, daer in de Cooplieden mochten inschepen, sodanighe waren alst haer goet docht ende beliefde, met eenighe Commissen om de selvighe waren te verhandelen ter plaetse daerse comen soude, ende dit alles vracht ende licent vry. Petrus Plancius een vermaert Cosmographus, is mede een principale beleyder ende bevoorderaer van dese Schipvaert geweest, die de principale ordre vande coursen gheordoneert heeft ghehadt, ende de streckinghe vande lande Tartarien, Catthay ende China: maer wat vande selvighe te oordeelen zy, is noch niet ghenoech openbaer noch bekent, hoe wel nu drie tochten ofte seylagien daerom ghedaen, tot gheen ghewenscht eijnde ghecomen zijn, want de coursen by hem gheraemt, zijn niet volcomen achtervolght deur eenich inconvenient, twelck deur de cortheyt des tijdts niet verbetert conde werden. Dat nu eenighe swaermoedighe luyden voorwenden, dattet ondoenlijck zy: segghende uyt eenighe oude schryvers, dat wel meer als 305. mylen vande Noordt-pool aen weer zyden de Zee onseijlbaer zy, dat blijckt niet waer te zijn, want de witte Zee, ende verder noordelijcker, werdt nu beseijlt ende bevischt, teghent schryven ende ghevoelen vande oude Schryvers: jae wat isser al beseijlt daer zy niet van gheweten hebben, soo waert oock gheen wonder, ghelijck ick int beghinsel vande eerste beschryvinghe deser beseylinghe gheseijt hebbe, datter onder de Noort-pool aen weer zyde 23. graden een gelijcke coude waer, al ist niet ten vollen versocht. Wie soude ghelooven dat int gheberchte van Pireneen ende Alphen die in Spaengien, Italien, Duijtslandt ende Vranckrijck strecken, so groote coude is, dat aldaer het sneeu nimmermeer en smelt, ende ligghen nochtans seer veel naerder de Sonne, als dese aende Noordt Zee ligghende | |
[Folio 9v]
| |
Nederlanden, waer deur comt van de coude in dat gheberchte, deur de diepe valleyen daert snee soo hoogh leijt, dat de Son de gront niet beschynen en mach, ende de hooghe bergen die der sonnen schijn vande valleyen weeren. Also gaetet mede (mijns oordeels) met het Ys inde Tartarische Zee, die oock de Ys Zee ghenoemt is, ontrent Noua Sembla, daert ys vande Rivieren uyt Tartarien ende Catthay in comende, niet can smelten, overmidts der groote menichte, ende dat de son niet hooch boven die plaetsen coemt, ende daerom daer soo groote herten niet gheeft, dattet lichtelijck smelten can. Dit doet dattet ys aldaer blijft legghen, ghelijck het sneeu int voornoemde gheberchte van Spaengien, ende dattet selvighe ys daer veel couder maeckt, alst is veel naerder aende Pool, inde ruyme zee. Doch also dat alles onbesocht zijnde, niet so vast gaet als oft besocht waer, so wil ick hier voor memorie ghestelt hebben, ende comen tot de vertellinghe vande tweede reyse ofte seylagie byden Noorden om. Inden jare 1595. zijnder vande Generale Staten deser Nederlanden, ende zijn Excell. van Oraengien, als Admirael vander Zee seven schepen toegemaeckt om te seylen deur de Waygats oft Strate de Nassou, nae de Coninckrijcken van Catthay ende China, twee tot Amsterdam, twee in Zeelandt, twee tot Enckhuysen, ende een tot Rotterdam. De sesse met allerley comenschap ende gelt geladen, met Comisen daer by om de comenschap te dryven: ende het sevende was een Iacht die bevel hadde, als de ander schepen om de Caep de Tabin (twelck voor de uyterste hoeck van Tartarien leijt) soude wesen, ofte so verre datse zuydelijck mochten aen gaen, ende boven alle quaden verlet van't ys, dan wederom te keeren, ende de tydinghe daer van te brenghen. Ende also ick was opt schip van Willem Barentsz. die opperste Piloot was, ende Iacob Heemskerck opper Comis, soo sal ick de seylagie achter volghens beschryven die wy ghedaen hebben, ghelijck ick dese eerste beschryvinghe nae zijn beleydinghe, coursen, ende streecken ghedaen hebbe. | |
[Iuny 18]Eerstelijck nae dat wy voor Amsterdam gemonstert waren, ende ons den behoorlijcken eedt afghenomen is, Ga naar margenoot+ so zijn wy gheseijlt den 18. Iuny naer Texel, om metten andere schepen die daer teghens een bestemden dach bescheyden waren, onse seylangie te beghinnen inden name Gods. | |
[Iuly 2]Ga naar margenoot+ Den tweeden Iuly zijn wy uyt Texel gheseijlt, int rysen vander son, ende onsen cours was noordt west ten noorden, ende seijlden ontrent ses mylen. | |
[Iuly 3-4-5]Ga naar margenoot+ Daer nae gheseijlt n.n.w. totten derden Iuly smorghens, nae gissinghe op 55. graden, ontrent 18. mylen.Ga naar margenoot+ Voorts de windt n.w. ende n.n.w. meest stil, w. ende w. ten z. aen gheseijlt totten 4. Iuly smorghens, Ga naar margenoot+ ontrent 4. mylen. Daer nae met een n.n.w. windt, wel soo noordelijck, w. ende w. ten n. gheseijlt totten 5. Iuly smorghens ontrent 15. mylen, noch totten wester son ontrent 8. mylen. | |
[Iuly 6-7]Ga naar margenoot+ Doen hebben wy't ghewendt ende seijlden n.o. aen totten 6. Iuly smorghens, nae gissinghe 10. mylen | |
[Folio 10r]
| |
ende soo voort totten 7. Iuly, zuyder son, ontrent 24. mylen, noch totten middernacht den selven coursGa naar margenoot+ ontrent acht mylen. | |
[Iuly 9-10-11]Doen ghewent ende w.z.w. aengheseijlt totten 9. Iuly smorghens ontrent 14. mylen. Doen wederGa naar margenoot+ ghewent n.o. totten avont, ende gheseijlt ontrent 10. mylen. Voort noorden ten oosten aengheseijlt totten 10. Iuly savonts ontrent 18. mylen. Doen ghewent endeGa naar margenoot+ z.w. aengheseijlt totten 11. Iuly totte z.o. son ontrent 8. mylen.Ga naar margenoot+ | |
[Iuly 12]Doen weder ghewent n. ende n. ten o. aengheseijlt totten 12. Iuly, ontrent zuyder son 16. mylen. VoortGa naar margenoot+ n. ten w. gheseijlt 10. mylen. | |
[Iuly 13-14-15-16-17]Den 13. Iuly weder ghewent z.w. ende w.z.w. aengheseijlt, tot ontrent 3. uren voor den avont 10. mylen. Doen wederom ghewent, ende n.n.o. aengheseijlt, tot 14. Iuly z.z.o. son, ontrent 10. mylen, ende voort n. tenGa naar margenoot+ o. ende n.n.o. totten 15. smorghens aengheseijlt ontrent 18. mylen. Daer nae n. ten o. tot savonts toeGa naar margenoot+ ontrent 12. mylen. Doen saghen wy Nooorweghen, ende ghinghen n. ten o. aen totten 16. savonts, den n.w.Ga naar margenoot+ son, ende seijlden in die tijdt ontrent 18. mylen, ende soo voort den 17. Iuly n.o. ende n.o. ten n. behoudenGa naar margenoot+ gheseijlt totten wester son ontrent 24. mylen.Ga naar margenoot+ | |
[Iuly 18-19]Doen noch n. ten o. aengheseijlt totten 18. den n.w. son, ontrent 20. mylen. Van daer aengheseijlt n.w. tenGa naar margenoot+ n. totten 19. den wester son, ontrent 18. mylen.Ga naar margenoot+ | |
[20 Iuly]Van daer weder ghewent n.o. ten n. ende n.o. totten 20. Iuly, tottet seste glas int eerste quartier, ende wachteGa naar margenoot+ doen onse Iacht, dat ons niet conde volghen, van weghen den stercken windt. Het quartier uyt zijnde, hebben wy onse compagnie ghesien op de ly legghen om ons in te wachten, ende als wy nu by haer ghecomen zijn, so hebben wy onsen cours ghegaen als voren totten avont toe, ende gheseijlt ontrent 30. mylen. | |
[Iuly 21-22]Doen seijlden wy z.o. ten o. totten 21. savonts besetter wacht ontrent 26. mylen, ende voort metten selvenGa naar margenoot+ cours totten 22. zz.o. son, gheseijlt ontrent 10. mylen. Des naenoens z.z.w. son, sagen wy een grooten Walvisch recht voor den boech legghen slapen ende is deurt ghedruijsch vant aenseylende schip ende gheroep vantGa naar margenoot+ volck wacker gheworden, ende alsoo ontswommen, oft souden hem anders opt lijf gheseijlt moeten hebben, Ga naar margenoot+ende seijlden alsoo totten n.n.w. son 8. mylen. | |
[23-24 Iuly]Den 23. Iuly gheseijlt z.o. ten o. tot de z.z.w. son ontrent 15. mylen, ende saghent landt ontrent 4. mylenGa naar margenoot+ van ons. Doen wenden wyt van't landt af ontrent z.z.w. son, ende seijlden totten 24. n.w. son ontrentGa naar margenoot+ 24. mylen. | |
[25-26 Iuly]Daer nae noorden aenghegaen, ende geseijlt totten 25. Iuly smiddaechs 10. mylen, noch n.n.w. aengheseijltGa naar margenoot+ tot smiddernachts acht mylen. Doen weder ghewendt ende aengheseijlt o.z.o. ende z.o. ten z. totten 26. IulyGa naar margenoot+ | |
[Folio 10v]
| |
Ga naar margenoot+ zuyder son, ende doen de hooghde vander sonnen op 71. ende een vierendeel graden. | |
[Iuly 27]Ga naar margenoot+ Ontrent de son z.z.w. wederom ghewent ende aengheseijlt n.o. ten n. totten 27. Iuly zuyde son, ende der sonnen hooghde ghemeten op 72. ende een derdendeel graden. | |
[Iuly 28-29]Ga naar margenoot+ Daer nae noch aengeseijlt stijf n. ten o. behoudens totten 28. Iuly de ooster son, ende geseijlt nae gissinghe 16. mylen. Doen weder ghewent z. ten o. behoudens tot ontrent n.w. son, ende gheseijlt ontrent 8. mylen. Daer Ga naar margenoot+ nae noch z.o. ten z. totten 29. Iuly des middernachts ontrent 18. mylen. | |
[Iuly 30-31]Ga naar margenoot+ Daer nae wederom ghewendt o. ten n. ende gheseijlt totten 30. Iuly totte noorder son ontrent 8. mylen. Ga naar margenoot+ Voort ghewent z.z.o. meest stil weder totten 31. Iuly westnoordtwester son, ende gheseijlt ontrent 6. mylen. | |
[Augusti 1]Ga naar margenoot+ Van daer gheseijlt oost aen totten eersten Augusti des middernachts ontrent 8. mylen. Voort met stilte ende claer weder, ende saghen Trompsont zuijdt oost van ons, ontrent der noorder son 10. mylen van't landt, ende seijlden totte ooster son met weynich coelts uyten oost noordt oosten, daer nae z.o. aen totte n.w. son geseijlt neghen mylen en een half. | |
[Augusti 3-4]Ga naar margenoot+ Doen weder ghewent een halfmijl vant landt zijnde, ende o. ten n. aengheseijlt totten 3. Augusti z.w. son ontrent drie mylen, langhs de wal heenen ontrent 5. mylen. Doen wenden wy't weder overmits een clippe oft rif, streckende ontrent anderhalf mijl van't landt, daer Ga naar margenoot+ Ysbrandt de Viceadmirael op gheseijlt is ende stiet seer, dan also het goet ende bequaem weder was is hy daer weder van ghecomen. Hy was doen een weynich voor ons, ende alsoo wy hem hoorden roepen, ende saghen zijn schip in onmacht ligghen, so hebben wyt metter haest ghewendt: de windt was n.o. ten o. ende z.o. meest Ga naar margenoot+ z.o. ende z. tot de zuyder son den 4. dagh Augusti, ende seijlden ontrent 5. mylen by't landt heen, ontrent ses mylen nae gissinghe. | |
[Augusti 5]Doen is de hooghde der sonnen ghemeten op eenentseventich ende een vierendeel graden, voort wast stil Ga naar margenoot+ weder tot middernacht, doen was de windt zuydelijck, ende ghinghen o. ten n. aen totten 5. Augusti, de son Ga naar margenoot+ z.o. ende lach de Noordt-caep ontrent 2. mylen oost van ons, ende als de son n.w. was, lach de Moer Mette Dochters ontrent z. van ons 4. mylen, ende seylden in die tijt ontrent 14. mylen. | |
[Augusti 6]Ga naar margenoot+ Voort seijlden wy o.n.o. aen totten 6. Augusti totter w.n.w. son, doen quam tschip van Ysbrandt de Viceadmirael ende wy tsamen, ende maeckten malcanderen seer reddeloos, ende seijlden ontrent 10. mylen. | |
[Augusti 7]Doen streecken wy de seylen totte n.w. sonne toe, ende daer nae weder opghehaelt met een o. ende o.n.o. Ga naar margenoot+ windt, ende seijlden aen z. ten w. behouden stijf totten 7. Augusti z.o. son toe, doen quam daer een Enckhuyser schip uyte witte Zee, ende wy seijlden doe by gissingh 8. mylen. | |
[Folio 11r]
| |
Dochters z.w. van ons ontrent 3. mylen. Doen wenden wyt met een o. ten n. windt, n. ten o. over behouden, ende seijlden totten 8. Augusti tot de z.w. son ontrent 14. mylen. Doen ghewent z. ten o. behoudens totten 9.Ga naar margenoot+ Augusti, den zuyder son, ende saghen doen een hooghe hoeck landts z.o. van ons, ende noch eenen anderenGa naar margenoot+ hooghen hoeck landts z.w. ontrent vier mylen van ons, nae gissinghe, ende seijlden alsoo ontrent 14. mylen. Doen wederom over ghewent n.o. ten n. totten 10. Augusti, de ooster son, ende gheseylt ontrent 8. mylen.Ga naar margenoot+ Daer nae wederom ghewent z. totter n.w. son toe, ende gheseijlt nae gissinghe ontrent 10. mylen. Doen wederom ghewent als de Noordt-caep w. ten z. van ons lach ontrent 9. mylen, de Noordtkien z. ten w. van ons was ontrent 3. mylen, ende seijlden n.n.o. totten 11. Augusti in seer mistich weer, totte zuyder sonGa naar margenoot+ toe, ontrent 10. mylen. | |
[Augusti 12-13]Van daer wederom ghewent met een on.o. windt, ende z.o. ten z. aengheseijlt totten 12. Augusti, z.w. sonGa naar margenoot+ ontrent 8. mylen. Daer na de Noordtkien z.w. ten z. van ons legghende ontrent 8. mylen, soo dreven wy inGa naar margenoot+ stilte totten 13. Augusti z.z.w. son, ende seijlden in die tijdt ontrent 4. mylen.Ga naar margenoot+ | |
[Augusti 14-15-16]Daer nae aengheseijlt z.o. ten o. ontrent 4. glasen, ende tschip het Yseren Vercken met zijn compagnie, zijnde Coopvaerders, namen haers cours naert zuyden, ende wy seijlden totten 14. Augusti tot de zuyder sonGa naar margenoot+ toe ontrent 18. mylen, ende seijlden voort meest eenderley cours totten 15. Augusti ooster son: daer wierpen wytGa naar margenoot+ loot op 70. vadem, ende seijlden voort totter zuyder son 38. mylen. De son zuyden zijnde, werdt des hooghte des sons bevonden 70. graden ende 47. minuten. Daer nae werdt inder nacht t'loot gheworpen ende vonden diepte 40. vadem sandt grondt, wesende een banck, de son n.w. wederom tloot gheworpen, ende hadden diepte op 64. vadem, ende ginghen noch al o.z.o. aen totten 16. n.o.Ga naar margenoot+ son, daer hadmen op 80. vadem de lijn uyt zijnde, gheen grondt, ende ghinghen daer nae aen o. ende o. ten z. ende wierpen dickwils tloot op 60. oft 70. vadem, weynich meer oft min, ende seijlden alsoo totte suyder son toe, ontrent 36. mylen. | |
[Augusti 17]Voorts seijlden wy oost aen, behoudens totten 17. Augusti, ooster son, ende wierpent loot op 60. vadem cleyGa naar margenoot+ grondt. Doen de hooghde der sonne ghepeijlt alsse z.w. ten z.was, op 69. graden ende 54. minuten, ende saghen daer gheweldich veel ys langs de custe van Nova Sembla, ende wierpent loot op 75. vadem steeck gront, ende seijlden ontrent 24. mylen. | |
[Augusti 18-19]Daer nae ghinghen wy diversche coursen, overmidts het ys z.o. ten o. ende z.z.o. totten 18. Aug. de oosterGa naar margenoot+ son, ende seijlden ontrent 18. mylen. Doen wierpen wy weder 'tloot, ende vonden diepte 30. vadem steeck gront: twee uren daer nae 25. vadem root sant gront, met veel cleyne stipkens: drie glasen daer nae hadmen grondt op 20. vadem, root sandt grondt, met swarte stipkens als voren, doen sagen wy 2. Eylanden, die de Enckhuy- | |
[Folio 11v]
| |
sers den naem gaven van zijn Excell. van Oraengien, ende zijn broeder, ende laghen z.o. van ons ontrent 3. mylen, laech landt, ende seijlden totte zuyder son 8. mylen. Daer nae oost aengheseijlt, ende diversche reysen het loot gheworpen, bevonden wy de grondt 20. 19. 18. Ga naar margenoot+ ende 17. vadem, meest steeck grondt, met swarte stikens ghemenght, ende saghen de Weygats, wester son, o.n.o. van ons legghende ontrent 5. mylen, ende seijlden doen ontrent 8. mylen. Voort seijlden wy vande 70. graden tot aende Weygats, meest al deurt ghebroken ys. Aende Weygats comende, hebben wy het loot gheworpen, ende vonden langen tijt diepte van 13. ende 14. vadem, steeck gront, met swarte stipkens ghemenght. Een weynich daer nae wierpen wyt loot, ende bevonden de diepte op thien vadem, de windt noordelijck, ende was ghestadich hout loef: ende draghende van de veelheyt des ys, tot ontrent middernacht toe. Doen mosten wyt noordtwaerts over wenden, overmidts sommighe clippen die by zuyden Weygats dicht voor ons laghen ontrent anderhalf mijl, diep wesende 10. vadem. Doen onsen cours verandert, ende 4. glasen w.n.w. aenghegaen. Daer nae wederom ghewent o. ende o. ten z. ende quam alsoo aende Weygats, ende wierpent loot deurgaens op de diepte van 7. vadem, weynich min oft meer, totten 19.Ga naar margenoot+ Augusti, doen quamen wy de son z.o. in Weygats, op de reede, de windt was vanden noorden. Het rechte gat tusschen de Beelthoeck, ende de Saminten landt was vol ys, also dattet niet wel moghelijck was te passeren, ende zijn also op de reede geloopen, die wy noemden den Traenbay, om dat wy daer veel Traen vonden. Dit is een goede Bay voor den ysganck, meest voor alle winden beschut, men mach soo verde inseylen alsmen wil op 5. 4. ende 3. vadem goede steeck gront: By de oostwal ist diepste water. | |
[Augusti 20]Ga naar margenoot+Den 20. Augusti der sonnen hooghde ghemeten metten graet-booch, ende bevonden datse hoogh was boven den Horisont 69. graden 21. minuten doense was z.w. ten z. alsse op haer hooghste was, oft eerse began te dalen. | |
[Augusti 21]Ga naar margenoot+Den 21. Augusti trocken wy opt landt vande Weygats, met 54. persoonen, om te vernemen vande Ga naar margenoot+ gheleghentheyt aldaer. Ontrent twee mylen te landt waert in comende, hebben wy aldaer ghevonden diversche steden met Velwerck, Traen, ende dierghelijcke waer, oock voetstappen der menschen, ende Rheeden, daer deur wy bemerckten dat aldaer ontrent eenighe menschen woonen mosten, oft aldaer comen hanteren. Tot Ga naar margenoot+ meerder verseeckertheyt mochtmen dat besporen aende menichte der beelden, diemen aldaer op den Beeldthoeck (alsoo van ons ghenoemt) seer veel vant, twelck wy thien daghen daer nae vanden Saminten ende Russen wel breeder verstaen hebben, als wy met haer spraeck hielden als volghen sal. Doen wy daer nae wyders vande Weygats af te landtwaerts in quamen, hebben wy alle middelen ghesocht om eenighe huysen te vinden, ofte eenighe menschen daer deur wy onderwesen mochten werden vande | |
[pagina *9]
| |
 Dese Caerte wijst aen de opdoeninghe, gheleghentheyt ende strecken van
Weygats, anders ghenaemt de Sratte van Nassou, Staten
Eylandt, Traenbay, Beelthoeck, Cruijshoeck, ende tWisthoeck, met de diepte, riffen, ende den
aencleve van dien, soo inde Weygats ende daer deur oostwaert inde Tartarische
Zee.
| |
[pagina *11]
| |
 Caerte vande Saminten ende haer Coninck, van haer gheleghentheyt, cleedinghe
ende wesen, ende van haer sleden, ende tsnel varen der selver, met de Rheeden diese voort
trecken, ende hoe ons volck minnelijck met haer ghesproken, ende daer nae seer vriendelijck
vanden anderen ghescheyden zijn.
| |
[Folio 12r]
| |
gheleghentheyt der Zeevaert daer ontrent, daer van wy naderhandt vanden Saminten verstaen hebben, dat op Weygats eenighe lieden woonende zijn, ende op Nova Sembla mede, maer wy hebben daer gheen volck connenGa naar margenoot+ vinden, noch huys noch yet anders, alsoo dat wy om breeder bescheyt te vernemen, met sommighe van ons volck noch verder z.o. aen trocken nae den oever vander Zee. Als wy nu int trecken waren, hebben wy een gemaeckten wech ghevonden int Mos of Moras, ontrent ter halver knie diep, want alsoo diep tredende vonden wy harden grondt. Opt alderondiepste wast over de schoenen diep. Als wy nu int voort reysen aenden oever quamen, soo verblyden wy ons overmidts ons dochte dat wy openinghe saghen, daer wy wel deur souden comen, om dat wy aldaer so weynich ys saghen. Des avonts te scheep comende, hebben wy dit voor een nieuwe tydinghe ghebracht. So hadde onse Schipper mede een roy-jacht uytghesonden, om te sien oft de Tartarische Zee open waer, maer zy mochten inde Zee niet comen om des ys wille, dan zy voeren aende Cruijs hoeck, ende lieten de jacht daer liggen, ende liepen over landt nae de tWist hoeck, ende sagen daer dattet ys vande Tartarissche Zee aende cust van Ruslandt ende de Weygats inde hoeck vol ghestouwt was. | |
[Augusti 23]Den 23. Augusti hebben wy een Lodigie van Pitzore ghevonden, ende was met bast tsamen ghenaeyet, endeGa naar margenoot+ hadde noordtwaerdt op gheweest, om aldaer eenige Walrussche tanden, Traen ende Gansen te becomen, diese totGa naar margenoot+ de ladinghe in hadden vande schepen die uyt Ruslandt comen souden deur de Weygats, also zy ons seyden doen wy haer verspraken, dat die schepen soude comen om te seylen inde Tartarische Zee, voorby de Reviere Oby, tot een plaetse ghenoemt Vgolita in Tartarien, om aldaer de winter over te blyven, ghelijckse alle jaers ghewoon waren te doen. Zy seyden dattet noch 9. oft 10. weecken soude zijn, dattet gat soude toe vriesen, ende alst begon te vriesen soudet dan stracks toe vriesen, ende datmen dan over ys mocht loopen tot in Tartarien over de Zee, die zy noemden Mermare. | |
[Augusti 24]Den 24. smorghens vroech voeren wy de Lodgie aen zijn boort om breeder bescheyt te vernemen vande ZeeGa naar margenoot+ aende oost zyde vande Weygats, ende hebben ons goet bescheyt ghedaen als verhaelt is. | |
[Augusti 25]Den 25. Augusti zijn wy wederom nae de Lodgie ghevaren, ende hebben vriendelijck met haer ghesproken, Ga naar margenoot+ ende wy vernamen oock vrientschap aen haer, ende zy gaven ons int eerst acht vette Gansen die zy seer veel int ruymGa naar margenoot+ van haer Lodgie hadden ligghen. Wy versochten aen haer dat een ofte twee met ons aen ons schip wilden varen, ende zy zijn seer blydelijck met ons ghevaren, seven int ghetal. Alsse nu in ons schip quamen, verwonderden zy haer seer vande grootheyt ende welgemonteertheyt van ons schip: ende na datse nu 'tschip van voren tot achteren wel besien hadden, hebben wy haer t'eeten voor gheset, Vleysch, Boter ende Kaes, maer zy hebben gheweyghert, segghende dattet dien dagh, haer vasteldach was, maer siende ten laetsten Peeckel-haringh, so hebbense daer alle t'samen van ghegheten, met hooft, met staert, met al van boven af bytende. Nae datse nu ghegheten hadden, soo | |
[pagina *13]
| |
 Afbeeldinghe vande deerlijcke moordt, deur een
wreeden, eysschelijcken, verslindenden Beyr, hoe hy twee van ons volck seer deerlijck
verscheurde, ende hoe wy tot tweemael met gantscher ghewelt teghen hem vochten, ende seer
langhe doende waren eermen hem dooden connen, ende dat hy soo langhe hy leefde, hoe wel
hy ghewont, gheschoten ende gheslaghen was, effenwel zijn aes niet verlaten
wilde.
| |
[Folio 12v]
| |
hebben wy haer met een back met haringh vereert, daer van zy ons seer bedanckten, niet wetende wat Ga naar margenoot+vriendtschap zy ons daer voor bewysen souden, ende wy hebben haer met ons jacht inden Traenbay ghebracht. Op den middach hebben ons ancker ghelicht met een w.n.w. windt. De cours ofte streckinghe vande Ga naar margenoot+Weygats is oost totten Cruijs hoeck toe, voort n.o. tot aende twisthoeck, wel soo oostelijck. Voortaen strecktet landt vande Weygats n.n.o. ende n. ten o. dan n. wel soo westelijck. Wy seijlden n.o. wel soo oostelijck twee mylen voorby den twist hoeck, maer werden doen ghedwonghen wederom te seylen deur de veelheyt des ys, ende namen onsen cours nae onsen voornoemde Reede. Int wederom seylen vonden wy goede gheleghentheyt byden Cruijshoeck dien avont te anckeren. | |
[Augusti 26]Ga naar margenoot+Den 26. Augusti smorghens hebben wy onsen ancker ghelicht, ende de fock ghevelt, ende zijn nae ons oude Reede gheseijlt om aldaer beter bequaemheyt te verwachten. | |
[Augusti 28. 29. 30. 31]Ga naar margenoot+Den 28. 29. ende 30. Augusti totten 31. waydet meest al een z.w. windt, ende Willem Barentsz. onse Capiteijn voer aende zuijdtzyde vande Weygats, aent vaste landt, alwaer zy eenighe meest wilde menschen (ghenaemt Saminten) hebben ghevonden, doch niet al te wildt, want zy zijnde 20. int ghetal met ons volck 9. int ghetal spraeck ghehouden hebben, ontrent een myle landtwaert in, doense gheen volck vermoeden (overmidts wy voor heen op Weygats te lande gheweest hebbende gantsch gheen volck daer vernomen hadden) ende saghense doen in twee hoopen in mistich weer, vijf ende vijf tsamen ghepartuert, ende wy waren seer dicht by haer eer wyse wel ghewaer werden. Doen is onse Tolcker voor uyt ghegaen om met haer spraeck te houden: als zy dat saghen hebbende mede een voor uyt ghesonden, ende comende by onsen man, track hy een pijl uyt zijn koker, hem dreyghende te schieten, daer deur onse man, sonder geweer zijnde, bevreest werde, ende riep, inde Russche spraecke: schiet niet wy zijn vrienden. Als dit de ander hoorde heeft hy zijn pijl ende booch ter aerden gheworpen, daer mede te kennen ghevende dat hy wel begheerde met onse Tolcker spraeck te houden. Dit de onse siende, riep andermael wy zijn vrienden, daer op de ander seyde zijt dan welcoom, ende zy groeteden malcanderen, beyde haer hoofden neder buyghende ter aerden, nae der Russen manieren. Dese gheleghentheyt ghevonden, heeft de onse hem ghevraecht na de gheleghentheyt vanden lande ende der Zee oostwaert deur de Weygats, waer van zy ons goet bescheyt hebben ghedaen, segghende, alsmen een hoeck ghepasseert soude zijn ontrent vijf dach reysens, wysende n.o. dat dan daer nae een groote Zee is, wysende nae't z.o. op, segghende tselfde seer wel te weten, overmidts eenen aldaer gheweest hadde van weghen haren Coninck met een partye volcks daer hy Overste vanGa naar margenoot+ gheweest hadde. | |
[Folio 13r]
| |
ghesondert de voornaemste, die zijn ghecleet tzy man oft vrouw, ghelijck de andere als verhaelt is, uytghesondert het hooft, twelcke zy bedecken, met eenich ghecoleurt laken met pelterie ghevoedert: de ander alle draghen mutsen van Rheens-vellen, het ruijch buyten, dicht aent hooft ghevoecht, wel passende. Zy draghen langh hayr, in een vlecht ghevlochten, hanghende buyten hare cleederen op de rugge, zijn meest al cort van lichaem, met breede platte aensichten, cleyne ooghen, cort van beenen, haer knien staen uytwaerts, ende zijn seer rasch int loopen ende springhen. Den vreemden natie vertrouwen zy weinich, want hoe wy haer alle vriendtschap bewesen, so vertroudense ons nochtans weynich: Dat bleeck daer aen, dat als wy den eersten September andermael aen landtGa naar margenoot+ quamen, ende een van ons volck een booch van haer eyschten om die te besien, dat zijt weygerden, ende deden een teijcken dat zy't niet doen wilde. De ghene die zy haer Coninck noemden, hadde schiltwacht uyt staende, lettende opGa naar margenoot+ tghene datter om gingh, ende wat daer ghecocht ende vercocht werde. Ten laetsten ghenaeckte een van ons naerder tot hem, om vrientschap met hem te maecken, ende bewees hem vriendtschap, niet by haer ghebruijckelijcke wyse, hem ghevende midts dien een beschuyt, die nam hy so met grooter eerbiedinge ende atse terstont op, ende int eeten, so oock voor ende naer, nam hy scharp regardt op alle tgenen watter om ghingh. Haer sleden stonden altijtGa naar margenoot+ vaerdich, met een oft twee Rheeden inghespannen, die also rasch connen loopen met een man oft twee daer op, dat gheen van onsen paerden daer by herden moghen. Een van ons volck schoot een musket los tZeewaert in, daer van zy soo seer verschrickten, datse liepen ende sprongen als ontsinnighe menschen, nochtans besadichden zy haer selven, siende dattet uyt gheen quaet willicheyt noch archeyt gheschiede. Wy deden haer oock deur onsen Tolck segghen, dat wy die bussen in plaetse van boghen ghebruijckten, daer van zy haer seer verwonderden, van weghen den grooten slach ende gheluijdt diet gaf. Ende om haer voorts te laten sien wat cracht datmen daer mede doen conde, soo heeft een van ons volck een platten steen, een halven palm groot, op een bergh, een stuck weeghs van hem ghestelt. Zy lieden wel siende dat wy daer wat mede meenden, zijn int ronde gaen staen wel 50. oft 60. int getal wat afwijckende. Doen heeft de selfde die de Bus hadde, daer nae geschooten, ende heeft den steen gheraeckt ende aen stucken geschoten: daer van zijnse noch meer verwondert dan te voren. Daer nae namen wy ons afscheytGa naar margenoot+ van malcanderen met grooter eerbiedinge aen weer zyden. Ende als wy nu int jacht waren, hebben wy weder tsamen onse hoeden afghenomen, ende onse hoofden ghebuijcht met groote eerbiedinghe ende lieten de Trompetten blasen, desghelijcks hebben zy nae haer wyse ons mede alle eerbiedinghe ghedaen, ende zijn alsoo alle ghelijck nae haer sleden ghegaen. Nae datse nu alsoo van ons ghescheyden waren, ende wat te landtwaert in ghegaen zijn gheweest, soo isser een van haer opt strandt comen ryden, om te halen een beeldt uyten rouwen ghesneden, dat ons volck van strandt mede ghenomen hadden, ende int jacht gheleijt. Als hy nu in onse Iacht ghecomen was, heeft hy dit beeldt ghesien, | |
[Folio 13v]
| |
ende ons een teijcken gegeven, dat wy daer veel quaets aen ghedaen hadden, dat wy dat beelt genomen hadden. Als wy dat vermerckten, so hebben wy hem dat wederom ghegheven, ende als hy dat nu weder hadde so stelde hy't op een bergh, dicht aenden oever, ende namt doen niet mede, maer sant daer een slede om, ende lietet also halen. Nae alle tgheen wy bemercken conden, soo hieldense sulcken beelden voor haer Goden, want tegen over de Weygats, dat wy den Beelt-hoeck noemden, daer vonden wy wel sommige honderden alsulcke gesneden beelden, heel rouw, boven wat ront zijnde, int middelste een heuvelken ghelaten in plaetse van een neuse, boven de neuse twee diversche sneeden, in plaetse van ooghen, ende onder de neuse een sneede, in plaetse vande mont. Wy vonden oock voor die beelden veel assche ende beenen van Rheeden, daer deur te gissen is, datse aldaer haer offerhande ghedaen hebben. Als wy nu vanden Saminten ghescheyden waren ontrent zuyder Son, soo heeft Willem Barentsz. onse Capiteijn, den Admirael wederom aen ghesproken, datmen tseijl souden gaen om voorts te gheraecken, doch maeckte hy soo veel woorden niet, als wel daechs te voren. Nae dat nu den Admirael ende Viceadmirael hem uyt ghehoort hadden, soo antwoorden hem d'Admirael, ende gheliet hem verblijt te zijn: segghende, Willem Barentsz. wat dunckt u goet ghedaen te zijn. Als nu Willem Barentsz. daerop seyde: het dunckt my heel goet te zijn dat wy tseijl gaen, ende onse reijs vervorderen, om deur te comen, daer d'Admirael hem weder op antwoorde, Willem Barentsz. siet wat ghy seght. Dit gheschiede ontrent n.w. Son. | |
[Septemb. 2]Ga naar margenoot+Den tweeden September een weynich voort rysen vander Son brachten wy ons Werp-ancker uyt om uyt te comen, want de windt wayde goet z.z.w. en was bequaem weer om voort te comen, ende onbequaem om te blyven ligghen, want wy laghen op een laghen wal. De Admirael ende Viceadmirael dit siende bestonden mede haer ancker te lichten ende seyl te maecken. De Son was oost ten zuyden als wy onse fock velden, ende seijlden tot aende Cruijs-hoeck, daer wierpen wy t'ancker om het jacht te verwachten, vanden Viceadmirael, die deur groote moeyte deur langheyt des tijts uytet ys gheraeckt is, met diversche reyse zijn Werp-ancker uyt te brenghen. Als hy nu t'savonts by ons gecomen was, hebben wy smorghens seijl ghemaeckt ontrent twee uren voort rysen vander son, ende quamen mettet rysen vander Son ontrent een mijl by oosten den tWisthoeck, ende seijlden op ten noorden, totte zuyder Son ontrent ses mylen. Doen mosten wyt wenden deur de veelheyt des ys ende den mist, ende de windt waeyde onghestadich, also dat wy gheen cours conden maecken, maer mosten stedts wenden, dan van wegen het ys, ende dan deur de onghestadicheyt des wints, so mede deur de mist, also dat wy onse coursen onseker waren, ende meenden dat wy zuijdtwaert op nae der Saminten landt gheseijlt te zijn, ende maeckten doen onsen cours z.w. tot dat de wachters n.w. waren, daer quamen wy op d'eijnde aende | |
[Folio 13r]
| |
oostzyde van't Staten Eylandt, ontrent een Muschet schoot van't landt, diep wesende 13. vadem. | |
[Septemb. 4]Den 4. smorghens hebben wy ons ancker ghelicht, overmidts het ys, ende seijlden tusschen het vaste landtGa naar margenoot+ ende Staten Eylandt, daer wy dicht aent Staten Eylandt op vier ende vijf vadem diep, een touw aen landt brachten, beschut vanden ysgangh laghen, ende ghinghen altemet aen't landt Hasen schieten, die daer seer veel waren. | |
[Septemb. 6]Den 6. September smorghens zijn eenighe Bootsghesellen aent vaste landt ghegaen om ghesteenten teGa naar margenoot+ soecken, een maniere van Diamanten die opt Staten Eylandt mede seer veel waren. Int soecken vande steentgens ist geschiet alsser twee maets by malcanderen lagen, datter een witten mageren Beyr is listelijck aengecomen, ende greep den eenen van dees twee in zijn neck: de selfde niet wetende wiet was, riep: wie grijpt my daer van achteren. Zijn maet die by hem inde cuijl lach, lichte zijn hooft op om te sien wiet wesen mocht, ende sach dattet een eyschelijcken Beyr was, roepende, och maet tis een Beyr, ende stont midts dien wel wacker opGa naar margenoot+ ende liep wech. De Beyr beet den eenen terstont thooft in stucken, ende sooch het bloedt daer uyt. Het ander volck dat mede aent lant quam liep terstont derwaerts, wel 20. int ghetal, om den man te verlossen, oft ten minsten het doode lichaem hem te ontjagen. Nae datse nu haer roers ende spietsen gevelt hadden, ende totten Beyr aen quamen, die etende stont vant doode lichaem, so is hy seer wreedt ende onbeschreumt tot haer in gheloopen, ende heeft noch een man uyt haer wech gheruckt, ende verscheurt, seer deerlijck om sien, daer deur de andere alle t'samen de vlucht ghenomen hebben. Als wy uyt ons schip ende jacht vernamen dat ons volck de vlucht namen nae den oever toe, soo zijn wy met snelder haest in ons schuyten ghevallen, ende met alle naersticheyt aenden oever gheroyt, om ons volck te ontsetten. Aent landt comende hebben wy dat deerlijck schouspel van ons volck ghesien, hoe iammerlijck datse vanden wreeden Beyr verscheurt ende vernielt waren, ende wy spraken malcanderen een moedt aen dat wy ghelijcker handt souden aen trecken met roers, cortelassen, ende halve lancien, ende dat niemandt soude wijcken, maer dat condense alle ghelijck alsoo niet verstaen, want sommighe seyden, onse maets zijn doch al doodt, ende wy sullen den Beyr wel cryghen al stellen wy ons niet in soo een openbaer perijckel, mochten wy ons maets noch haer leven redden, so mosten wy ons haesten, maer nu ist met geen haest te doen, dan wy moeten hem ghewis nemen, ende dat tot onse meeste verseeckertheyt, want wy hebben met een wreedt, fel, verslindende beest te schaffen. Doen zijnder drie van de maets wat bet voort aen ghetreden, de Beyr effen wel blyvende zijn aes te verslinden, niet achtende op al onse menichte, hoe wel wy wel dertich int ghetal waren. Dese drie die voor uyt ghinghen waren Cornelis Iacobsz. de Schipper van Willem Barentsz. Willem Gysen, | |
[Folio 13v]
| |
Stuerman vande jacht, ende Hans van Nuffelen, Schryver van Willem Barentsz. Ende nae dat de voornoemde Schipper ende Stuerman drie reysen hadden gheschoten, ende niet bedreven, so is de voornoemde Schryver noch een stuck voor uyt ghetreden, ende als hy nu den Beyr binnen schoots sach, so heeft hy met zijn roer aengeleijt, ende den Beyr deurt hooft, by zijn oogen ingetreft, ende den Beyr bleef noch den man in zijn neck vasthoudende ende beurde zijn hooft noch op, met man met al, maer begonste wat te suysebollen. Doen hebben de Schryver ende een Schotsman met haer cortelassen den Beyr noch op de huijt gheslaghen, datse in stucken spronghen, sonder dat hy zijn aers noch verlaten wilde. Int eijnde is Willem Gysen toe gheloopen, ende heeft den Beyr met zijn roer over den snuijt gheslaghen met alle zijn macht, alsoo dat den Beyr doen noch eerst ter aerden viel met een groot misbaer, ende Willem Gysen sprangh hem opt lijf ende sneet hem den strot af. | |
[Septemb. 7]Ga naar margenoot+Daer nae hebben zy de doode lichamen, den 7. September opt Staten Eylandt begraven, ende den Beyr ghevilt, ende 'tvel tot Amsterdam ghebracht. | |
[Septemb. 9]Ga naar margenoot+Den 9. zijn wy vant Staten Eylandt tseijl gegaen by de wal henen, maer het ys quam so veel ende geweldich in, dat wy niet deur mochten, also dat wy savonts wederom gekeert zijn aent Staten Eylandt, de wint was westelijck. Daer seijlde de Admirael aende grondt op eenighe clippen mettet jacht van Rotterdam, maer quamen onbeschadicht daer van. | |
[Septem. 10]Ga naar margenoot+Den 10. September seijlden wy weder uytet Staten Eylandt nae de Weygats, ende sonden twee boots nae Zee, om kunschap vant ys te brenghen, ende wy quamen savonts te ghelijck in de Weygats, ende settent aldaer by den tWist hoeck. | |
[Septem. 11]Ga naar margenoot+Den 11. September smorghens seijlden wy weder inde Tartarische Zee, maer quamen al wederom in veel ys, alsoo dat wy wederom na de Weygats seijlden, ende settedent by de Cruijs hoeck. Ontrent de middernacht saghen wy een Russche Lodgie vande Beelt hoeck seylen nae der Saminten landt. | |
[Septem. 13]Ga naar margenoot+Den 13. September begondet een storm te waeyen ontrent zuyder Son uyten w.z.w. mistich, moddich weer, met sneejacht, ende de storm nam noch meer aen alsoo dat wy deur dreven. | |
[Septem. 14-15]Ga naar margenoot+Den 14. begostet weer te beteren, den windt liep ten n.w. ende die stroom quam stijf uyt den Tartarische Zee loopen, ende was tot den avondt schoon weder, de windt savonts n.o. Des selfden daechs voer ons volck aen d'ander zyde vande Weygats, aent vaste landt, om tCanael te diepen. Voeren heel inde bocht achter het Eylandt mette steert. Daer was een cleijn huijsken van hout, ende een groot afwater. Den selfden smorgens wonden wyt ancker aen boort, ende de stengh om hoogh, meenende andermael te versoecken om onse reyse te Ga naar margenoot+vervorderen, maer d'Admirael van ander meeninghe zijnde, is blyven legghen totten 15. September. Des selfden daechs smorgens quam het ys wederom het oosteijnt vande Weygats in dryven, so dat wy stracks gedwongen waren ons anckers te lichten, ende zijn des selven daechs twesteijnt vande Weygats weder uyt geseijlt | |
[Folio 15r]
| |
met de heele vloote naer huijs, ende passeerden des selven daechs d'Eylanden Matsloe ende Delgoy. Wy seijlden den heelen nacht n.w. ten w. 12. mylen, tot saterdaechs smorghens: de windt liep snachts ten n.o. ende sneeude. | |
[Septem. 16]Den 16. September van smorghens totten avondt gheseijlt w.n.w. 18. mylen, diepte 42. vadem. HetGa naar margenoot+ jachtsnuden ende weyde veel windts uyten n.o. Het eerste quartier wast 40. vadem diep: smorghens saghen wy niet een schip van onse Compangie. | |
[Septem. 17]Daer nae noch den heele nacht gheseijlt tot 17. September smorghens, met twee schover seylen n.w. ten w.Ga naar margenoot+ ende w.n.w. 10. mylen. Des selfden daechs int tweede quartier, hadden wy diepte 50. vadem, ende des smorghens 38. vadem, sandt grondt met swarte stippelen. Des Sondaechs smorghens liep den windt ten n. ende n.n.w. ende waeyden seer hardt. Doen hadden wy by ons ghecreghen tjacht vanden Admirael, dat bleef by ons seylen vanden morghen totten avondt, met een seijl z.z.w. ende z.w. ten z. behouden 6. mylen. Doen saghen wy den hoeck van Candynaes z.o. van ons ligghen, diepte 27. vadem, root sandt, met swarte stippelen. Des Sondaechs savonts is de fock weer op ghemaeckt, ende noordtwaert over ghewent, ende gheseijlt des den heelen nacht tot maendaechs smorghens n.o. ende n.o. ten o. behouden 7. oft 8. mylen. | |
[Septem. 18]Den 18. September smorghens werden wy onse jacht dat wy achter aen hadden quijt, ende sochtent weerGa naar margenoot+ totte middagh, maer en condent niet vinden, ende dreven oostwaert heen 3. mylen. Noch vanden middagh tot den avondt gheseijlt n. ten o. 4. mylen. | |
[Septem. 19]Noch van maendaechs savonts tot dijnsdaechs smorgens n.o. ten n. behouden 7. mylen, ende vanden morgenGa naar margenoot+ tot den middagh n.o. ten n. 4. mylen. Vanden middagh tot den avont n. ten o. 5. oft 6. mylen:diepte 55. vadem. Des selven avonts zuijdtwaerts over ghewent ende gheseijlt tot smorghens. | |
[Septem. 20]Den 20. September z. ten w. ende z.z.w. behouden 7. oft 8. mylen. Diepte 80. vadem, swart slijck. Vanden morghen totten middagh gheseijlt met beyde Marsseylen z.w. ten w. behouden 5. mylen. NochGa naar margenoot+ vanden middach tot den avondt w. t. en z. behouden 5. mylen. | |
[Septem. 21]Den 21. vanden avont tot donderdaechs smorghens gheseijlt een quartier w. ende voort totten daghe westGa naar margenoot+ behouden 7. mylen, diepte 64. vadem waesighe grondt. Vanden morghen totten middagh z.w. behouden 5. mylen, diepte 65. vadem waesighe grondt. Des middaechs weer noordtwaert over ghewent, ende gheseijlt 3. uren n.o. 2. mylen. Doen hebben wyt weer westwaert over ghewendt, ende gheseijlt tot snachts ten halven int tweede quartier met 2. schoverseylen z.z.w. ende z.w. ten z. behouden 6. mylen. | |
[Folio 15v]
| |
Ga naar margenoot+den 22. September n. ten o. ende n.n.o. behouden 4. mylen. Vanden morghen totte naemiddagh gheseijlt n.o. behouden 4. mylen. | |
[Septem. 23]Doen hebben wyt weer westwaert over ghewent ende gheseijlt n.w. ten w. ende n.w. 80. mylen. Daer nae het eerste quartier n.w. ten w. 5. mylen. Het tweede quartier w. ten n. 4. mylen. Voort tot saterdaechs smorghens, Ga naar margenoot+ den 23. September w.z.w. ende z.w. ten w. 4. mylen. Vanden saterdaech smorghens tot den avondt gheseijlt met twee Schover-seylen z.w. ende z.w. ten w. behouden 7. oft 8. mylen. Den windt n.n.w. | |
[Septem. 24]Ga naar margenoot+Des savonts noordtwaert over ghewent, ende gheseijlt totten Sondaech smorghens, den 24. September met twee Schover-seylen ontrent o. behouden met harde n.n.w. wint 8. mylen, vanden morghen totten middagh o. ten z. 3. mylen, de wint noorden. Doen hebben wyt westwaert overghewent, ende gheseylt totten avondt w.z.w. 3. mylen, behouden. | |
[Septem. 25]Ga naar margenoot+Noch de heele nacht tot Smaendachs morgens den 25. September w. ten z. behouden 6. mylen, noorden wint. Des morghens liep den windt n.o. ende wy seijlden vanden morghen totten avondt w. ende w. ten n. 10. mylen. Diepte 63. vadem, sandt grondt. | |
[Septem. 26]Ga naar margenoot+ Vanden avondt tot dingsdaechs smorghens, den 26. September gheseijlt w. behouden 10. mylen. Doen waren wy des smorghens dicht by het landt, ontrent 3. mylen by oosten Kilduijn. Doen wenden wy smorghens vande wal, ende liepen ontrent 3. uren af. Daer nae wenden wyt weer nae het landt, ende meenden in Kilduijn te loopen, maer quamen te laech, also dat wy nae de middagh weer van landt wenden, ende seijlden totten avont o.n.o. behouden 5. mylen. | |
[Septem. 27-28]Ga naar margenoot+ Noch vanden avont tot 2. uren voor des woensdaechs smorgens, den 27. September oost aen geseijlt, behouden 6. mylen. Doen hebben wy westwaert over ghewent, ende geseijlt totten avont w. ten n. behouden 8. mylen, ende quamen savondts weer neffens Kilduijn. Doen wenden wyt vande wal, ende seijlden 2. quartier n.o. ten o. endeGa naar margenoot+ o.n.o. 6. mylen. Doen wenden wyt weder teghen des vrydaechs smorghens, den 28. September, ende seijlden met variable winden, dan dus, dan so, totten avondt toe. Doen gisten wy dat Kilduijn ontrent w. van ons lach 4. mylen, ende cregen een o.n.o. wint, ende seijlden n.n.w. ende n.w. ten n. tot saterdaechs smorgens 12. oft 13. mylen. | |
[Septem. 29-30, October 10, November 18]Ga naar margenoot+Den 29. September smorgens gingen wy aen n.w. ten w. 4. mylen, het was voort den geheelen dach totten avont moy, stil, lieflijck, sonne schijn weder. Des savonts liepen wy w.z.w. ende waren doen ontrent 6. mylen van't lant, Ga naar margenoot+ ende seijlden tot Sondaechs smorghens, den 30. dito n.n.w. behouden 8. mylen. Doen wenden wy naer landt, Ga naar margenoot+ ende quamen des selven daechs in Waerhuys, ende lagen daer totten 10. October. Den 10. October seijlden wy wederGa naar margenoot+ uyt Waerhuijs, ende quamen den 18. November inde Maes, ende hebben die coursen oft mylen van Waerhuijs tot Hollandt toe niet willen stellen, als onnodich zijnde, want dat een daghelijcksche vaert is. Eynde des tweede Voyagie. |
|