|
| |
| |
| |
Antwerpsche Weder-botten, vande Qualyck-ghekeerde Ballen van Jan vander Veen.
Wel hoe vvat sien ick daer? vvel vvat mach dit doch vvesen?
Wat maect dat volc by een? vvat hooren sy daer lesen?
Sus, sus, en luystert toe. Wat nieus van vander Veen,
Dat u tot schreeuvvens toe sal vryven voor de scheen,
Dat ghy vvel vvillen sult, als ghy het hebt bekeken,
Dat 't altyt in zyn penn' gestickt had' blyven steken,
En klaghen teghen een met een bedroefde stemm',
Ach vvat heeft hem vervveckt, te schryven tegens hem,
Ey vrienden laet m'eens sien dees vvond're vvonderheden,
VVel vvel dit is al groot, is 't oock soo groot van reden,
VVy sullen stracx gaen sien vvat dat hem ondervvindt
Dit guychelaren dicht, dit dertien vvekich kindt.
| |
Veel gherucht. Weynich Wol.
SIet hier de eerste groet, het recht evalueren,
Den Schatter van Parnas, die dichten kan weerderen.
| |
| |
Siet hier den Makelaer, die voor de Musen loopt,
Die hun versleten spel, en oudt ghetuygh verkoopt,
Wel dommelachtich hooft, hoe hebt ghy konnen vatten?
De weerde van ons dicht soo weerdelyck te schatten?
Wat heymelycke weet, heeft uwen geest genaeckt?
Dat ghy soo sonder weet, hun weerde hebt geraeckt.
Als ghy het vergelijckt by rouwe Verckens-borst'len,
Niet sacht voorwaer als wol, om u daer in te worst'len.
O man? had in ons dicht, wat minder schreuw en scrol,
En in hun plaets geweest daer teghen meerder Wol,
't En had u inde huyt soo vinnich niet ghesteken,
't En hadd soo niet geruyst, u zeeren en ghebreken.
Dan't is al-even-eens, wy houden voor gewis,
Ghy noemt het soo ghy wilt, doch voelt het soo het is.
Ghy brengh tons oock tot spot, dat wy u namen geven:
Van uyl, fiel, esel, guyt. Wel wat 's daer me bedreven?
Seght my Ascalaphe stelt ghy ons tot verwijt
Dat wy u belden uyt, en noemen soo ghy zijt?
De Peirlen van u lant, de wel ghebooren zielen
Die voegen (dat gaet vast) u mede by de fielen.
Wy roepen neffens hun, met ons alder beste pennen,
Dat ghy zijt eenen fiel, een overlompen guyt,
En seggen hondert mael, dat eenmael is ghesproken:
Niet dat het ons daerom heeft aen't verstant ontbroken,
Ey neen en denckt dat niet. Wat meynt ghy vander Veen,
Dat ghy ons weerdich zij, een degelycke reen?
Meynt ghy dat wy om u ons alder befte pennen,
Die wy tot Princen lof eerbiedelyck gewennen,
Om sulcken lammery doen uyt hun laeyen gaen?
Soo bot en zijn wy niet, wy sien ons volck al aen.
Men doet niet eenderhandt het ongediert verhuysen.
Met Katten jaeght men wech de Ratten ende Muysen,
De Vlier-muys met den reuck van eenich krachtich kruyt,
Den Uyl, ghelijck als ghy, met schreeuwen en geluyt,
'tEn is geen wonder oock, maer teecken vande reden,
Dat wy die naer een plaets, langs eene weghen treden,
| |
| |
Dat wy die naer een wit, ons dichten dryven heen,
Oock t'samen komen uyt, en spreken eene reen,
Doch soo ghy u beklaeght, dat wy u t'onrecht loonen,
Tracht met goey redenen ons onghelyk te thoonen:
En seght my hoe ghy wilt ontschuldighen u daet,
d'Ontledingh van den Prins, dien trefflycken smaet,
Die noyt en hadd'in spraeck, noch min in druck gekomen,
Ten waer ghy vander Veen de moeyt' hadd' aengenomen.
Loon heb den kloecken geest, voor sijnen arrebeyt,
De weerde van sijn dicht, dat is genoech geseyt.
Hoort hier Ian
vander Veen, die als hy hem ontschuldicht
Syn dweersche filtery noch meer vermenichvuldicht.
Wat heeft hy meer gnedaen, als wat in rijm ghestelt,
Dat heel het Neerlant door voor waerheyt wiert vertelt,
De vroomste die duer leeft, die kan men soo bedriegen,
Die seyt van datmen seyt, dat hout men voor geen liegen.
O Goddelycke tongh? o wijsheyt noyt ghehoort!
O wel gesoute reen! o peperachtich woort!
Hier is den eersten man, die 't spreeck-woordt sal weer-leggen
d'Welck seyt dat menichmael, men lieght van hooren seggen.
Dit spreeck-woort heeft gheduert nu over hondert Jaer,
Maer nu soo heeft het uyt, ten deught niet meer een hayr.
Seght kost ghy vander Veen geen dichter doecxkens vinden,
Om't schandich logen vuyl daer mede te bewinden?
U re'enen die ghy spreeckt, die brengen u in sted'
Van u ontlastingen het leste vonnis-med',
De naeckte waerheyt wijst, dat wy ghelooven mogen,
Dat ghy het Princen spel hebt uyt den duym gesogen:
Want oft ghy't schoon verstraft, en schandelyck verdooft,
Het wordt hier niet te min van duysenden gelooft.
Het vonnis over u is lichtelyck te strijcken,
Het quaedt wort licht vermoedt van u oft uws ghelijcken.
Ghy die al dat ghy wilt, kondt schryven met de handt,
Cont oock wel brenghen voorts dees ongemeene schandt.
Ist oock wel pyne weert, met reden te weerleggen;
Dat ghy voor onschult geeft, van't geen, dat ghy dorst seggen
| |
| |
V moeder gelardeert, en al de ander rest,
Het achterst'als het voorst, en d'aldervuylst' het best,
Terwijl dees uwe reen' is kael en sonder veren,
Soo is het noodeloos, om die te willen scheren:
't Is al om niet ghekemt, daer't hooft is sonder hayr,
't ls al om niet doorsocht, een winckel sonder waer,
't Is nu genoech verschoont, dat ghy 't gemeen doet lyden,
't Is tijt dat ick wat gaen oock voor mijn selven stryden.
SA Nen komt voor den dach, gy kleyn maer grousaem woort
d Welck vander Veen schier verkropt heeft en vermoort.
Comt voor onsmaer'lyck Nen, onmog'lijck te verdouwen,
Hert als een beessem-stock die niet en is om knouwen,
Als't inden schrobber steeckt, dan is Nen voor de schouw
(Daer vander Veen stookt) te puntich en te rouw.
Ja Ian van Deventer ten is geen brande moris,
Ghelijck ghy dickwils nut tot uwen Meester Joris,
't En is geen Toeback oock, noch van dat lacker bier,
Dat ghy soo geren suypt gheseten by de vier.
't Is oock geen kaas en broot, want daer smaect eenen dronck op,
En dit walght in u stroot, dus hebt ghy eenen vonck, op
Dit bessem-stockich Nen. Ja, ja, Ian vander Veen
Het is een bessem-stock, hy vrijft u voor de scheen;
Hy leet dwers in u keel ghy sult voorseker sticken,
Soo ghy hem niet en draeyt, en pooght recht door te slicken,
Ghy seght (versneeuwde vlieg) dat Nen u niet en smaeckt,
Dat wist ick wel te voor, ick hebb't daerom ghemaeckt,
Ick hebb' het soogekoockt, gebuerman vande Koeyen:
Siet hoe ghy u verkalt met op dit Nen te loeyen,
Ghy geeft ons inde mont, dat ghy hebt staen u huys,
Daer uws gelijcken woont het schrapsel van 't gespuys,
Aen eenen hoeck van't Stadt, dicht achter aen de wallen,
Daer Koeyen hutten staen, en vuyl beseyckte stallen,
Siet hoe dijn eygen penn, een geessel aende qua en
Haer Meesters wercken straft, die slimme paden gaen.
| |
| |
Hadt ghy tot u geluck maer Leuven eens bekeken,
En by geval het hooft ter venst'ren inghefteken
Aen haer geleerde school: voorseker hadd'den tijt
U deughdiger gemaeckt, en wyser als ghy zijt:
En in gevolgh van dien, men had niet aengevanghen
Een galge van geschrift om u daer aen te hanghen.
Men hadd' hier ongemoeyt en stil gesteunt op Godt,
Daer van ghy onbeschaemt wilt maken eenen Sot.
Laet Godt toch blyven Godt, ey wilt daer me niet spotten.
Daer zijnder al genoech, en maeckt geen ander sotten.
Ick steun op Godt, maer ghy die op mijn steunen kreunt.
Ghy steunt op eenen Sot, midts gh'op u selven steunt.
Ghy steunt op eygen sin, dat doet u onderscheyden,
Soo sonderlingh en fraey dat ick ben eenen Heyden,
Om dat ick Phoebus bidd': hier roep ick weer als veur
O aensicht sonder neus by eenen soeten geur?
Hier dunckt my dat ick sien een Esel by de snaren,
Een Schipper sonder gelt, met rijcke Jonckers paren:
Ick sien't is misverstant en dwaesheyt (soomen seyt)
Die Roosen voor de neus van droncke verkens spreyt.
'tIs niet de pyne weerdt dijn plomheydt te bestraffen,
Blijft in u botticheydt, wat hebben wy te schaffen
Oft ghy juyst niet en weet dat fulcx is een manier
By hun die voerden noyt den groenen Lauwerier.
Gh'en vreest oock Phoebus niet, maer oft hy eens wou klappen
Dat hy al heeft gesien, hoe soud'men u betrappen,
Hoe fraey quaem aenden dach, dat ghy: Sus, hooger niet:
Men mach niet bellen uyt al datter is gheschiet.
Dat dien Tweentschen Boer dien averechten hoester,
Eens komm'den winckel sien, daer eenen cruyt-verwoester
De kassen heeft berooft, die mach hy op een ry
Weer proper hoesten vol met nieuwe specery.
Den stanck van dese waer doet my ter sijden deysen,
En op den gaelschen stanck van eenen Satyr peysen:
Waer door ick my bedenck, dat ick den drooghen Ian
Verweten hebb'dat hy een Satyr worden kas,
| |
| |
Met Hoorens ende stcert gelijck de sulcke plogen.
Hoe hebb' ick my hier in soo slechtelijck bedrogen,
Neen, neen, mis noemde Ian, 'k en hebb' het niet geseyt,
'k En kenden u noch niet, ick sien nu d'onderscheyt.
De Satyrs Bock en man syn half en half ghebooren,
En ghy syt eenen Bock van achteren tot vooren,
Van boven tot bene'en, u gantsche lijf is Bock:
Dat ick u Satyr hiet, en houdt dat maer voor jock.
Oock heb ick u voorseyt, tot ware straf en teycken:
De honden sullen noch en katten u beseycken.
Dat sal oock al geschien, en twyfel daer diet aen:
Maer in ons Brabant niet; 't en soud' daer soo niet gaen:
Dat Brabant d'eer eens kreegh' dat in haer schoone Steden,
Den vuylen vander Veen de straten quaem betreden,
Men hongh hem uytte weegh' uyt alder honden reyck,
Ver boven't sprinkelen van onser katten seyck.
Hier kompt my een gevolght, en trapt my op de hielen,
En roept, ghy sult my stracx Ian vander Veen ontsielen,
't En staet u gantsch niet toe te kleeden soo ghy wilt
Een degelijck Poeet met kleeren van een fielt,
Saschiet hem die stracx uyt en deckt sijn rouwe beenen,
Met koussens soo het hoort, kuyst datelijck sijn teenen
Die ghy selfs hebt vervuylt, ghy maeckt hem onbekent:
Gaet kleedt hem weer terstont ghelijck hy is gewent,
Maeckt hem een ander man als ghy hem hebt beschreven,
Dat ick dat maecken sal? 'k en doen dat noyt mijn leven,
Wat isser al misdaen? wat heeft hy al mislaeckt?
Die van een logenaer heeft eenen fiel gemaeckt.
Dat vander Veen lieght dat weten al de luyden,
Geen wel geslepen breyn en kan dit anders duyden,
Siet maer sijn lasteringh en d'uyt vlucht oock daer by,
Die kaelder is als kael, en fraey van lammery,
Hebb' ick hem' als een fielt geschildert, en met kleeren,
Verhackelt en gescheurt: dat is maer om te leeren,
Dat niemant die sich hier met leugenen geneert,
Syneere niet alleen maer oock sijn goet verteert,
| |
| |
My dunckt ick hadd' hier in hem hooren te gelieven,
Terwijlen ick hem kost oock voegen by de dieven,
En wenschen hem een galgh' oft dweersche kruck gebout,
In sted van letteren, van goet sterck eycken hout.
Myn reden is het recht: 't heeft maer aen my gebroken,
Dat 't vonnis niet en is te samen uyt-ghesproken:
Dan hy verklaert het self. Toont my een Logenaer
Ick wijs' u eenen Dief. Dat vonnis dat is klaer.
Wie is nu logenaer? Hy die heel' landen blamen
En al haer Vrouwen volck voor hoeren derft vernamen,
Hy die met Princen spot, en hun vermaert geslacht
Met valsche lasteringh' lichtveerdelijck veracht,
En even sonder schaemt en inde sonne stralen,
Met een verheven cruyn derft sijnen naem verhalen.
Oft hy, die tegens hem sijn penne stiert, en schrijft
Te wesen eenen fiel die sulcken handel drijft?
Wie is een logenaer? hy die hem moet ontlasten:
Oft hy, die ongevreest sijn vyant aen derft tasten,
Die kloeckelijck hout staen en geensins niet en scheyt
Van syn gerechtich woort dat hy eens heeft geseyt:
Die niet en hout voor schand', maer wel hem derft beroemen,
Om dat hem 't Hollantsch-volck wilt galge-makers noemen,
Hier comt hy tot vermeet; want die dees galgh aenschout,
Krijcht kennis vanden dief daer voor sy is gebouwt:
Die roept dan overluydt dit graf is wel gevonden,
Noch beter waer daer aen den logenaer gebonden,
Noch is dees galgh te slecht, men vont voor vander Veen,
Tot meerderingh van straf twee galgen over een,
Oock in sijn eygen landt, de wel gebooren zielen
Die sijn oock vry geseyt, wat vvandt vande fielen.
Ick ducht dat hy eer langh, soo yeder oock gelooft,
Sal stooten eens te deegh' sijn ongeduerich hooft.
Dan 't schijnt dat hy alree sich wat bereyt daer tegen?
Geeft my daerom een les, gelijck de dieven plegen,
Als sy staen op de leer, hy roept my vlijtich aen,
Dat ick wel toe soud sien der galgen strick t'ontgaen,
| |
| |
Om dat het hapert licht. Siet oft ick hebb' te klagen
Als een soo treflijck man noch sorg voor my wilt dragen,
'tIs teecken noch van liefd'. Ick danck u vander Veen,
Maer oft ghy elders ginght u onderwijs besteen,
Ter plaetsen daermen kan in stilte gelt ophalen,
En daermen 't volck daer naer noch eens wilt doen betalen.
Doch roept het niet te luyd', maer treckt hem aen d een sy,
Ghy sult daer meerder danck behalen als aen my,
Oock meer dat eygen baet. 't Sal beter u bevallen,
Als (soo ghy hebt gedaen) te keeren onse ballen.
Gekeert is mynen bal: (maer door de lange rock
Ghy suyselt op u gat, en tuymelt inden dreck)
Vlieght evenwel noch quaet: dus is de kaes gewonnen,
Geeyndicht is het spel gelijck het was begonnen.
w'En spelen nu niet meer, spaert uwen arm voortaen,
't Is tijdt dat hy wat rust, hy heeft sijn best gedaen.
Gaet leght nu vryelijck u lichte pennen slapen,
s' En hebben d' ons' niet meer, te wachten inde wapen,
Verkeert, kaetst, tuyst, en schreeuwt, schrijft, guychelt, schimpt en knerft,
Dreyght, lastert, lieght, en vloeckt, grimt, buldert, swilt, en berst,
't Is ons al-even-eens, wy laten u bedryven,
Wy houdent meeste recht, hout ghy het leste schryven,
Ghy sult (wanneer ghy komt) hier kloppen aen een door
Daer yeder een is t'huys, en niemant en komt voor.
Nu leugen Kaetser gaet, leert u niet meer verthoonen
Met leugens in een lant, daer galge-makers woonen.
SA wacker vander Veen jaeght weer de kinders slapen:
Want Jochem Backer komt weer lustich inde wapen,
Met ballen wel voorsien, nu ghy 't verkeeren staeckt,
Om dat ghy tot u schandt sijt uyt het bert geraeckt.
| |
| |
Nu ghy u schandich feyt geensins en kont verweeren,
Treckt ghy een sots kap aen, en gaet den aep wat scheeren:
Om datmen seggen soud wat wildy van den quant
Die sonder sinnen is en buyten syn verstandt.
Want als een kermis sot soo springhdy door het reepken,
En uwe snaeter gaet als wageman zyn sweepken,
Voorwaer den lossen key die u int voorhooft woont,
U herseloos verstant ons wel genoech betoont:
Maer niet te min men hoort op sulcken nar te letten,
En voor de minste straf u yeders vast te setten,
Dus naemt ghy beter rust, myn lieve soete vaer,
Ghy komter kaal me af, want uwen bal schyt haer,
De Vroukens van ons stadt die vragen met verlanghen,
Hoe ist met vander Veen, is hy noch niet gehangen,
Of ist gheen stadt van recht daar hy sijn wooning heeft?
Dat sulcken eeredief soo langh in vryheyt leeft.
Al is 't soo vander Veen dat ghy u kent onschuldich,
U dichten tuygen 't weer die zyn te menichvuldich,
Al is 't dat ghy u tongh' nu treckt weer deur u gat,
Dat helpter weynich toe: want als sy lesen dat,
Maer ghy o Brabant weet u vreucht te coloreren,
Dat raeckt heel Brabant aen, dat kondy niet verweeren.
VYFTHIEN. Ghy slacht den hont die inde modder leet:
Hoe ghy u meer verweert hoe dieper dat ghy treet,
En noch soo geeft u vrempt soo u gedichten melden,
Dat wy u voor een Uyl oft eenen Esel schelden,
Dat ghy een Arent sijt wilt ghy ons doen verstaen,
Jae wel verwaenden sot wat mach u over gaen?
Wel lotterbolleken, maer wat een lamm' history,
Ghy zijt een Arent? Jae. Okey vol ydel glory!
Wel pluymeloos gediert, wel Arent kael van gat,
Wel vlerckeloose beest, wel monster van u stadt.
Ey vrienden oordeelt nu, en heetmen dan geen roemen?
Dat hem een vuyle hoop derft eenen Arent noemen.
Wel alder narren geck, 't schijnt u niet meer gedinckt
Dat ghy schrijft teghen my, dat eygen lof soo stinckt.
| |
| |
Ghy backert inde son; soo doen oock med' de fielen,
Die zijn van kalis-bempt, en van de luysen krielen,
Zijt ghy van sulcken ras, waerom dan toch soo prat
Op u verheven cruyn. Dien bal is wel gevat.
Dat's DERTICH vander Veen. Wat meer? oft wy niet lyden
Het spelen vanden Prins, ghy derft daer noch om stryden.
Ghy seght daer zijnder meer die weten goet bescheet.
Wy hebben't doch gespeelt, en sweeren dat by eedt.
En seght my vander Veen, wat zijn dat doch voor mannen?
Is dat van u consoort soo zydy wel gespannen.
Jan rap is by sijn maets, den voerman by sijn vracht,
Den hencker by den dief, den esel by sijn dracht.
Maer dats belachelyck in u gedicht te lesen.
Dat ghy een logenaer seght eenen dief te wesen.
Dits wel het meeste waer van alles dat ghy schrijft,
Ja onbedachten man, wat dat ghy al bedrijft.
Dees roey komt voor u gat, dat blijckt aen uwe wercken,
U grove leugens zijn seer lichtelyck te mercken.
Treet voor den spiegel dan, ghy vindt daer strack gereet,
Den logenaer en dief te famen in een kleet.
U boose lasteringh' en wildy noch niet staken,
Maer arbeyt dat ghy sweet om leugens waer te maken:
Ghy slacht de boose vrouw die altijt luys-pook riep
Tot haren echten man, hoe wel hy haer int diep
Van eene borne liet tot aen de gronde sincken:
Het water boven' t hooft, 'tperijckel van verdrincken
En heeft haer niet belet, al was sy schier verstickt,
Maer stack haer duymen op en heeft daer me geknickt.
Soo zijt ghy van gelijck versmacht in uwe fouten,
U logens overtuyght, noch speelt ghy al den stouten.
Dan t gaet wat flaeuwer toe, en geeft wat beter koop.
En om den langen plas, stoffeert ghy't met een hoop
Geraepte Aepery, gerooft uyt ander speulen,
Dan springht ghy eenen sprongh van onse Stadt op Ceulen.
En vraeght wat datmen daer wel eertijts heeft gedaen,
Wel Maes van Keyen dael wat gaet ons Ceulen aen?
| |
| |
Schrijft dat naer Ceulen toe, sy sullen haer verschoonen,
En u den Rommel-pot, die ouder is, dan thoonen,
Wie heeft de meeste schult? hy die den twist begint,
Oft die den lasteraer met reden overwint?
Ghy weet den Rommel-pot die was te vroegh begonnen,
En d'ander deden 't naer, wanneer 't spel was gewonnen,
En ghy o vuylsten Uyl, thoont uwe beesticheydt,
En raeckt met u fenijn te hoogen Majesteyt,
Foey foey dit gaet te grof, dat ghy de Potentaten,
Die langh gestorven sijn niet kont in rusten laten,
Die ghy soo onbeschaemt den naem van Bloethont geeft,
En vuylen schijte-broeck den snootsten die daar leeft.
't En is niet moghelijck Justicie die moet slapen,
Dat zy geen hant en slact aen sulcke boose knapen,
Dus quackman int apteeck gebruyckt wat van u kruyt,
Dat sterckelijck purgeert en schijt de perten uyt.
Gheen wel geslepen breyn, dat niet en sal verachten,
Alsulcken lasteraers, die 's Princen eer verkrachten.
Nu valt my inden sin dat ghy aen my gewaecht,
Dat ick 'k en weet niet waer, word' voor het recht gedaecht:
Waer daechtmen my te recht? daer 't recht is in u voordeel,
Waer 't recht oprecht goet recht, ghy hadt at langh u oordeel,
Ghy waert al langh gerecht aen eenen rechten staeck,
Met bessemen op 't lijf, tot alder Princen wraeck,
Men mocht geen minder straf voor u naer recht versinnen,
Dat's VYFENVEERTICH Ian, dit spel dat moet ick winnen,
Gantsch muysen uyt de wegh doet Ian nu geen belet,
Loopt Jonghens wech wech wech floxalle gaer na bedt,
Laet hem sijn volle swier gebruycken nu voor 't leste,
Want hy heeft voor de handt de slimste voor de beste.
Al acht ghy my te sijn verslaghen in 't verstandt:
Noch keer ick uwen bal met een gheweerde handt.
Veel wijsheyt hoeftmen niet om al u ydel segghen,
Dat u soo aerdich dunckt, met re'en te wederleggen,
Is dat niet kinderklap en ydel wint en roock.
Die wil die kan dat met u aflaets brieven oock,
| |
| |
En voorts van mijn gedicht, daer is niet me te jocken,
Misschien oft niet en heeft een angel van de pocken,
Maer wat een lammery brenght ghy hier voor den dach,
't Is kaelder noch als kael, voorwaer ghy hebt den slach
Voor uwen sotten kop ghekregen van den meulen,
Hout op en ketst niet meer, ghy valt te slecht int speulen,
Ghy seght men met mijn dicht moest langhs de huysen gaen,
Dat wort te spay belast, het is al langh gedaen.
Men roept hier al wat nieus van logen-rijcken Vene,
Den grooten Lasteraer, die sonder recht en re'ene,
Der Princen eere rooft, die Vrouwen hoeren maeckt,
Dat 't wonder is dat hy aen geen dweers hout en raeckt.
En noch soo geeft u vrempt, dat wy-lien met ons vyven
Op uwe lasteringh by naer eensinnich schryven.
Wel is dat wonder Jan? wy schieten naer een wit,
't Is al naer eenen Uyl die in ons bomen sit.
Ghy seght dat ick misschien wat buyten echt gesnaert heb:
Ghy moet vermoeden dat ick met u wijf ghepaert heb,
Daer moeten reden zijn dat ghy u dat bemoeyt,
En dat ghy onser vijf daerom soo ongesnoeyt
Den naem van Koeckoeck geeft, ghy liet dat beter blijven:
Want ghy my reden geeft om tegen u te kijven,
Dit gaet mijn eer te naer: want 't is soo veel geseyt,
Oft ick mijn eyers hadt in uwen nest geleyt.
Wel Jan hoe smaeckt u dat? wel vrient wat gaet u over,
Wat plompaert zyde ghy, ghy maket langhs hoe grover,
En noch ontstelt ghy u dat wy u rymerij
Meer achten als het is een rechte aperij.
Ghy kladt een deel pampiers, om my wat te misprisen,
En al wie dat ick vraegh oft yemant my kan wijsen,
Een regel tot u eer, oft eenen tot ons schandt.
En yeder antwoort my, den nar heeft geen verstandt:
Hy klapt al uyt en in, als een die vol gesmult is,
Dus schijnt het dat sijn hooft met klad-pampier gevult is.
Voorts meynt ghy dat ghy hebt een meester-stuck gedaen,
Als ghy vraeght hoemen my laet sonder bellen gaen.
| |
| |
Ick ben daer van bevrijt, hier sijn geen meer te vinden,
Mits hier een heeft geweest, ick denck van uwe vrinden,
Die heefts' al opgekocht, voor die van Deventar,
Die hangens' aen de kap van haren grooten nar,
Van haren vander Veen: die 't breyn is ongeslepen,
Maer seght my sottebol hoe hebdy dat begrepen?
Dat ick met menschen dreck 't vergulden heb geleert,
Ey leest het eens van her ghy, hebbet gantsch verkeert.
Ick hadd' het soo belast, als ghy daer wilt op letten,
Aen die u met de kroon son op den Esel setten,
En die u paddich lijf sou touwen met de ro'en:
Soo is het niet geseyt dat ick 't soud' selver doen.
Dien bal is weder quaet, hy valt u op de kleeren,
Wat ketser zyde ghy? gh'en kont geen ballen keeren.
Gewonnen is myn spel. Nu Ian nu sijt ghy Ian,
Ghy blijft in al u doen een overwonnen man.
Staeckt al u apery, want 't valt hoe langhs hoe slechter,
Laet yeder in sijn eer, en stuert voort aan wat rechter,
Ick laet u voorts gerust, en schrijf naer desen keer,
Op al u tateringh' niet eenen reghel meer.
| |
Beslvyt.
YEmant sou nu mogen spreecken,
Waerom dat wy 't hooft soo breken,
Met een dul uyt sinnich-Man:
Die een dulhuys was bequamer,
Als een schoon vercierde Camer,
Die veul wil en weynigh kan.
Ick beken 't is teghen reden,
Dat wy onsen rijdt besteden,
Aen alsulcken grooten Nar;
Die van Mannen ende Vrouwen,
Met goey reden, wordt gehouwen
Voor den Sot van Deventar.
| |
| |
Lichtelijcken is te mercken,
Aen sijn ongesnoeyde wercken,
Dathy 't liegen is gewent:
Want den vuylen Apoteker,
Dien grooten Laster-spreker,
Hier wat seyt en daer ontkent.
Let maer eens op dese parten,
Godt den kender alder harten
Maer ny liecht den logen ramer,
Dat bevintmen voor gewis.
Want het woort is naus gesproken,
Of den Eedt die wort gebroken,
En hy vanght van nieus weer aen,
Coninck, Hertoch te beschelden,
En soo schandich uyt te belden,
Meer als hy noch heeft gedaen.
Wat behoef ick veel te segghen,
Of sijn seylen uyt te leggen,
Neemt in handen den Verkeer,
Daer in suldy, lieve vrinden.
Dat hy loochent waer bevinden:
Ick en wil niet meer bedrijven,
Ick laet hem te bersten schrijven,
Hier me tred ick uyt de baen:
En laet vander Veen de mallen,
Tegen sijns gelijcken kallen:
Want mijn Spel is nu gedaen.
| |
| |
| |
Veel vlaggen luttel boter.
DWaes is den mensch geacht, die sich wilt onderwinden,
Een snoode leugen-tongh te toomen oft te binden,
Die recht gelijck de Slangh, hoe wel sy is geschent,
Haer selven wederom naer d' ander deelen wendt.
Den aert van sulcken beest, haer daet, natuer, en wercken
Kan yeder een te recht in vander Veen nu mercken.
Die door de waerheyt is verwonnen en gevelt,
En noch met leugenen hem tegen waerheyt stelt,
O dwaes ontmenscht gedroch, hoe kont ghy noch bestrijden
De waerheyt? die u toont dijn valscheyt quaet om lijden.
O ghy Periphate? ghy hater vande rust,
Die niet dan in de nijt en tweedracht sich verlust.
Die niet en sijt ghewoon dan met vervloeckte trecken
Syns naesten lof en faem met lachter te bevlecken,
Te rooven hare deught, te duysteren hun eer,
Al waer 't oock, soo het blyckt, sijn eygen Over-heer:
Dies niemant u te recht te schelden hoeft te schamen,
Ick weet geen teem soo snood die u niet sou betamen.
Dan aengesien ghy u hier in soo dapper stoort,
Soo geef ick u den lof die u met recht behoort.
O dwaes vermetent loer die schout der sonnen stralen,
Die met bedeckte kap mach synen naem verhalen,
O hersseloos vernuft! ô vogel inde maen,
Gebeckt, gepluymt, geklaut, om op de kruck te staen,
O roem dijns eygen eer, uyt-meter van u daden!
O eer-dief vande deught! O spoor van alle quaden!
O winckel vol bedrogh! O blaes vol ydel wint!
O steen-klip vals bedeckt voor die de deucht bemint!
Ey siet hem nu eens aen, hoe blaken hem fijn oogen?
Hoe past hem desen lof? wat Tant sal hy my toogen?
Hoe strijckt hy sijnen baert? hoe schut hy met syn cruyn?
Hoe lacht hy my nu toe, als een gesneden ruyn?
| |
| |
Nu weet ick wat men kan met drijsen al verwerven.
Dan Veen hoort noch een woort, al sou ick 't weer verkerven,
Bedaert nu noch een reys u breyneloos verstant;
Want licht te zyn ghestoort dat achtmen voor een schant:
My dunckt in u gedicht, dat ghy ons hebt geschreven,
Oprecht geen antwoort tot u onschult is gegeven,
Ghy komt met Ceulen voort, wel wat gaet ons dat aen,
Ghy dringht ons op het geen een ander heeft gedaen:
Gedaen en niet gedaen. Had uws gelijk geswegen,
Gh'en had op d'eerste groet sulck antwoort niet gekregen,
Maer nu u leugens sijn door waerheyt overtoont,
Soo brenght ghy Ceulen voort, is dat niet fraey verschoont,
Dan neen u valsch gevley sal ons niet meer bekooren,
U Cockedrilschen aert die kentmen van te vooren,
Wy weten nu te recht dat Veen niet anders kan
Dan liegen, daer hy is den opper-meester van.
Holla dit loopt te hooch, ick sou my wel vergeten,
Siet hoe hy nu weer siet, 't schijnt dat hy is beseten,
Hy slockt my tseffens op, ô Theutobocus saet,
Verset dat back-huys vry, eer ghy ons al verslaet,
My jammert dat ick u geen meer der jonst kan thoonen,
Om dat ghy my als vrient soo soetkens comt verschoonen,
O man ghy doet te veel, siet dat ghy u bevrijdt,
Van eygen smaet en schant, en voor u selven strijdt.
Wel Veen wel zijt ghy daer? ick sal my wel verweeren,
Gaet seker vry naer huys eer u de hoorens sweeren,
Ghy seght ick ben verschoont om mijn onnoselheyt:
O lou dat weet ick wel, 'k en heb u niet misseyt.
Al dat ick heb gedaen dat is een anders seggen,
En om dat yeder seydt, en kont ghy 't niet verleggen,
Maer dien u 't zeer wat raeckt, die schelt ghy voor een sot.
O knecht weydt niet soo breedt, ghy vint u al bespot?
Ghy noemt my slecht 't is waer, ick wil het vry wel weten,
Want ick my noyt als ghy soo schandich heb vergeten.
In schimp oft leugen-tael, noch dichten valsch en snoot
Waer me ghy noch ont-eert de Princen naer hun doot.
| |
| |
Is daer u groot verstant en wijsheyt in gelegen,
Dat ghy een daet verhaelt die selver u gaet tegen:
Is dat het groot vernuft daer ghy soo seer van roemt?
Waer door men u met recht den Princen schender noemt.
Oft ist al u verstant in spot oft schimp te vinden:
En leugens, daer ghy weet u tegels med' te binden.
Want noyten kompt van u deftich kloeck gedicht,
Dan als ghy Princen schelt, oft valsche leugens sticht,
Waar mee ghy niet alleen en trotst des werelts Heeren,
Maer kompt dijn Schepper self oock blamen en onteeren.
Vervloeckten lasteraer, versteent gelijck een rots,
Die dynen Heylant scheldt, versmaet, onteert seer trots.
O Hydras boose schim vol geel fenijn begoten!
U lafterigh gheschuym op ons nu uyt gespoten,
Keert weer tot in u borst, in u serpentich hert,
d'Welck u noch brengen sal tot u verdiende smert.
Hout ghy u groot vernuft, met 't kleyn sal ick my lyden,
En in der waerheyts strael my heugen en verblyden.
Wy kennen uwen aert, wy kennen u gewis,
Wy weten nu te recht wie vander Veen nu is.
Die noyt het swerte vocht laet uyt sijn penne schieten,
Oft kan sijn wit pampier vol duyster leugens gieten.
Soo dat ick nu voord' aen sijn dichten niet meer acht,
Die hem den Duyvel stort in 't breyneloos gedacht:
Maer vastelyck besluyt, en speur uyt al sijn daden,
Dat sijnen snooden aert is weerdich te versmaden.
HIer Veen hier is den man die ghy noemt Broer Cornelis:
Die u klaer thoonen sal wie meester van't krakeel is,
Wanneer een vreedsaem mensch is vredich en gerust,
Dien vrede is te niet soo haest den boofen lust.
| |
| |
Dat blijkt aen u die ons met laster komt bestryden.
Soo dat gh'ons reden geeft u int minst te myden.
U pen dat is de straf, waer mede dat g'u plaecht.
Laet sien wat is het eerst, daer ghy u van beklaecht?
Hoe dat ghy Princen schent? wat? wilt ghy u dat verschoonen,
't Geen yeder is bekent: moet m'u dat breeder thoonen?
Wel hersseloose hin, wel arent inden nacht,
Die 's vogels jongen rooft, en hem van klaerheyt wacht,
Siet wat ghy hier ontkent, naus hebt ghy 't uyt gesproken,
Oft weer een erger feyl, komt u uyt 't hert ghebroken.
Hier hooch verheven geest, hier wel geslepen breyn,
Hier is u wijs vernuft, heel kenlyck, soo ick meyn,
g' En weet waer blyven met Prins Henderick den blooden
Ghy schelt, beschimt, versmaet, de overleden dooden,
g'En kreecht noyt wond' soo fel, s' en quam door uwe daet,
Ghy treckt op uwen hals nieu laster, straf, en smaet.
Sa Veen weer wacker aen, ick komm'u doch al voorder,
En noem u wel te recht een beul, en Princen moorder.
Wel Veen hoe smaeckt u dit, my dunckt dit gaet wat bont,
Maer lacht u eygen smert, soo doet ghy als een hont.
Had g' op 't Nassousche bloet niet quaets genoech gespogen?
Moest sulcken deuchtsaem Vorst uyt't graf noch zijn getogen?
Wt't bloet van Oostenrijck, die 't Neerlant noyt verliet,
Die om ons Hertochdom het Keyserrijck verstiet.
Albertus, wiens lof onsterffelyck sal leven,
Soo langh het dalend' vocht sal boven d'aerde sweven,
Wiens waerde deucht, en lof, ick niet beschryven kan,
Wordt van u vander Veen gescholden een tyran.
Den laster en den smaet die deed' hy van hem vlieden,
Door dat hy alles liet door sijnen Raet gheschieden.
Een laster-tongh die had sijn hoocheyt soo geblaemt,
Dat sy Justicia om recht doen heeft gepraemt,
Door schelding', schimpt en smaet, dies uyt spoog menigvuldig:
Denckt die de Princen blaemt wat doot dat hy is schuldigh.
Schrijft lof lyck roem en eer vanden Orani-Prins,
De welck hy wel'is weert: maer ander blaemt geensins.
| |
| |
‘Een lasteraer die oyt heeft's Princen eer te geven,
‘En is niet goet genoech om Princen eer te geven.
Dan Veen ick speur aen u, al oft ghy waert een knaep,
Van sin-rijck kloeck beleyt, ervaren op de kaep,
Daer als moorthong'rich boos derf trou' lants-heeren schelden,
En treden met den voet den lof der lofbaer helden.
Wie raeckt ghy hier weer aen? wel Veen hoe wat noch meer?
Hier blaemt ghy tot u schand' die was dijn over-heer,
Den Soon des Arents Vorst, die aende woeste baren,
Plus oultre heeft gestelt voor Hercules Pilaren,
Een Coninck goedertier, en deuchtsaem van gemoet,
Die vaderlyck draech jonst voor d'eel Nassouwsche bloet.
Die soo verheven was, by hem geen vergelijcken,
Die op sijn schouders droegh soo vele Coninckrijcken;
Die komt ghy vander Veen verachten en versmaen,
Waer van Wilhelmus selv' ten dienste heeft gestaen.
Ja naem in sien behoet dijn eygen Princen Broeder,
En wierdt van hem gequickt als 't kint van sijne moeder:
Wat voorder is geschiet is yederen bekent,
'k En roer oft schrijf niet meer, mijn reden is geendt:
Ick vraech staet het u toe, die leeft by uwe handen,
Te schryven schimp oft smaet op Vorsten van de Landen?
Hoe komt dijn duyvels aert met laster uyt gebort,
'tIs eer dief, schimp, fenijn, al wat u penne stort,
Die lest den Lelie-Vorst gebrocht heeft om het leven,
En is geen straf oft pijn soo groot op 't lijf gebleven,
Als ghy o Veen nu hebt door uwe daet verdient.
De straffe van het quaedt altijt haer meester vint.
Soo veel als my aenraeckt, 'k vind my genoech gewroken:
Want in sijn eygen vet sien ick den vogel koken.
'k En heb o booswicht noyt in moorden my verlust,
Maer dorst geduerichlyck na d'eendracht, vre en lust,
Ick leve door de aoot die Christus woude sterven,
Waer door den mensch, die wilt, kan salicheyt verwerven.
Nu Veen vaert hier me wel, dan lijck-wel noch een woort,
Dat ick niet meer en sprack ick vrees ghy waert gesloort,
| |
| |
Om dat ghy in het minst u niet en sout beklagen,
Sal ick u dienen noch een weynich op u vragen.
Ghy vraeght waerom men hier al schoedet op een leest,
Hoe vat ghy dat noch niet? ghy zijt wel kleyn van Geest.
Ghy seght ick lese d' een ick hebbet al ghelesen.
Eenstemmich wort den dief recht tot de galgh' verwesen,
Eenstemmich wort van ons u dese jonst vereert,
U laster-logen-scheld ons sulcken oordeel leert.
Dus was ons in gemarcht van galgh' en rat te spreken,
Daer is geen ander stof om laster quaet te wreken.
Wat is doch u belijdt als schelms eer-dievery?
Ghy waert gheluckich Veen: waerdy met hangen vry.
Hoe seer ghy schelt en blaemt, ghy sulter noch toe komen,
Had u den bast eens vast, u scheldingh waer genomen.
Wel Veen ick peys wel half hoe dit gebraet u smaeckt,
Ick meyn dat by den Nen u inde keel geraeckt.
Voorwaer het is wel hert en taey om in te knouwen,
Dat ghy naer u verdienst een galge moet aenschouwen.
Nu Veen ghy hebbes wel, ick steeck van u de braeck.
Als ghy myn dichten siet, peyst dat ick laster laeck,
Die nodich is bestraft. Hier mede laet ickt blyven,
En acht u voorts onweert yet meer tot u schryven.
|
|
Auteursrechtvrij