Over-zeesche zege en bruylofts-zangen

[p. 182]

Harders-Praatje
Toe-geeygent den Eersamen Jongman
Albrecht Plate,
ende d'Eerbare Deught-rijke Jonge Dochter Margrita Grootwyk.
Vereenight inden Echten staat den 2. November 1632. binnen Amstelredam.

DOe de vinder vande Cruyden
Voor de Kanker was beyreeft,
Ende vluchten na het zuyden

By den botten horen-beeft,

Ende nam op sijnnen wagen

't Beste puykje vander Zee,

Korte nachjes, lange dagen,

Ende labber koeltjes mee.

't Was, doe Flora was ghevloden
Voor den fellen Boreas,
Die ook Daphne socht te dooden,
Dat voor hem onmog'lijk was.

Doe de Koeye-steerten trossen

Met de Vliegen een bestant,

En de Vriefen met de Mossen

Streden om de overhant.

En doe kleumerige Elsje
Hadde Brandt van Veen besint,
Die sy wenschte onder 't pelsje
Liever als de Noorde wint.

Na dat Lijs de wraak op-schorten,

Het vervolgen en het doo'n,

Van 't moordadigh bloet verstorten

Der onnos'le wilde vloon.

Na 't vermoorden vande Denen,
Soo verradelijk ver kocht,
Daarmen niemant om sach wenen
Als die niet vermoorden mocht.

Diemen met gestroopte armen

Rukte Lever ende Long

Wttet Lijf, met Pens en Darmen,

En daar na an Bomen hong.

En Ulisses me-gesellen,
(O vertelling al te droef)
Sachmen even ook soo quellen
Diemen in het Sout begroef.

Eermen Marten ging vernoegen

Met het offer van de Geus,

Doe de Luyden Peirlen droegen

An het tipje vande Neus.

Doe Claas Calis tot Cousijntje
Om het vuyr te bier most gaan,
En verteerde maar een pijntje,
En verwarmde wel een vaan.

'k Weet so nau geen dagh noch uyren,

Dan het was om dese tijt,

Dat ik hoorde twee gebuyren

Soetjes kibb'len sonder nijt.

[p. 183]

 

't Waren Harders vander Heyden,

 

Oude kluyvers beyde gaar,

 

Hoor eens wat de praters seyden,

 

'k Sal 't vertellen luystert maar.

Tewes en Mewes.

D'Een die ston en sloegh sijn handen,

d' Ander bond' sijn Coufe-banden,

Inde Regen ende Mot,
Mewes seyde tegen Tewes,
Tewes seyde tegen Mewes,
Goede Morgen geef ons Godt.

Dit is 't rechte weer niet Tewes,

Ja 't is ummers lieve Mewes,
Seyde d'eene tegen d'aar,
Waarom seghje dac sey Mewes,
Daarom seg ik dat sey Tewes,
't Weer is na de tijt van 't Jaar.

I, gut qninkslagh seyde Mewes,

Jy bent noch de oude Tewes,
Dat is recht sey Tewes weer,
Wanneer salje dat vergaan sey Mewes,
Dat en weet ik niet sey Tewes,
Vraaghtet onsen lieven Heer.

O, jou quaxman seyde Mewes,

Kackerlaxman seyde Tewes,
'k Hebje noch niet half betaalt
Van jou oude potsen Mewes,
Potsen, dat is schere Tewes
Alsmen recht Hoogh-duyts vertaalt,

Laat ons swygen seyde Mewes,

Wel ik ben te vreen sey Tewes,
w'Hebben beyde eers genoch,
En voornamelijk jy Mewes,
'k Hou jou ook voor fuy ver Tewes,
Even als Jan Backers zogh.

Dit en betert niet sey Tewes,

Ja loo slachtet jou sey Mewes,
Die niet waardigh bent een duyt,
Bijt eens op jou tong sey Tewes
't Kofl een vaantje malle Mewes
Datje voele sult een guyt.

Wil ik jou wat segge Mewes?

Ja, sal 't ook wat deuge Tewes?
Tewes-buer't is tijt bedaart,
Ja wy dragen (seyde Mewes)
Beyde-gaar de bloessem (Tewes)
Van het Kerk-hof inden baart.

Onse groene tijt sey Mewes

Is vei gaan, dats waar sey Tewes,
Onse stro is haast tot kaf,
Dat's 't beloop antwoorde Mewes,
En wy gaan al slapend' (Tewes)
Met de eenne voet in 't Graf.

⁺Ja Mewes maat, de tydt veel snelder als 't gedacht,
Is 't waardighste van al, en 't weynighste geacht,
⁺Dat quam ik deur de bril (o Tewes) eerst te weten:
'k En ben geen hallef mensch, en schier geheel versleten,
Maar Tewes-buer jy hebt jou tyt noch wel besteet,
Soo dat ons gansche Dorp daar van te seggen weet,
De Nachten die tot rust voor yeder zyn geschapen,
En hebje sonder vrucht noch sorge niet vol-slapen,
Al was het Vee te Koy, jy bleeft, en hebt in 't velt
De nutste Starren an des Hemels rondt getelt,

+ Tem.

+ Mew.

[p. 184]

 

En wistet op een prik soo aardigh te beduyden

 

Wanneer dat dees' of die sou komen in het zuyden,

 

Ik hoordet mennichmaal, en hebber om gelacht,

 

Om dat ik 't niet verston soo sloegh ik dit geen acht:

 

Jy praten van de Reus, sijn Gordel ende Degen,

 

Jy wist ook waar ontrent de Melk-wegh was gelegen,

 

En hoe de Wachters bey de Wagen volghden staagh,

 

En hoe dat Lucifer een weynigh quam voor daagh,

 

Hoe 't ooge vanden Stier en and're sterren glommen,

 

Hoe by den Water-man de kleyne Vissen swommen,

 

En hondert dingen meer, het loopen van de Maan,

 

Hoe na,hoe wijt,hoe hoogh de blonde Zon most gaan.

 

Maar Tewes, weetje wat my't aardighst docht te wesen?

 

Dat duysenden met my soo onversadigh prefen:

 

⁺Wat toch, Jou soete stem gekoestert met de Lier,

 

En als dat Fluytje gong, 'k was inden Hemel schier,

 

Ik weet dat hooch en Iaach na jou geselschap trocken,

 

En noch tot deser uir Kun jy een yeder locken.

 

⁺Ja Mewes-buer 't is waar, ik prys my hier soo vry,

 

Wat voordeel geest my dat, wat ben ik meer als jy,

 

Wat ben ik meer als Tijs, wat ben ik meer als Jorden,

 

Claas Nar was min als ik, en is veel meer geworden,

 

Ja Mewes looftet vry, het doetmen al wat zeer,

 

Dat Pieter Meuleslach nou is myn over-heer.

 

Indien ik na myn door weer andermaal most leven,

 

En dat my van de Heer eerst werde keur gegeven,

 

In wat gestalt dat ik dan woude zyn na wensch,

 

Ik soude seggen, Heer maak my voor al geen Mensch,

 

De Menschena waardy werdt zelden voor-getrocken,

 

Maar in het tegen-deel, wel Ezels ende Bocken,

 

Hoe moediger het Ros, hoe beter Stal en Voer,

 

Hoe waardigh is een Dog, geoeffent op het Roer,

+ Tew.

+ Tew.

[p. 185]

 

De Vogels inde Kooy, de Katten inde Huysen,

 

d'Een voertmen om 't gezang, en d'ander om het muysen,

 

De Koe om datse geest, de Meer-kat om de boert,

 

Die worden tot behoef volkomentlyk gevoert,

 

De Brak, de Leger-hondt, de Winden na sy jaghen

 

Die salmen elk na doen oprechte gunst toe-dragen,

 

De Beesten weten niet van Rampspoet of Geluk,

 

De Mensche knaaght alleen de quellingh ende druk,

 

Dies, soo daar waar geen Ziel te winnen of verliefen,

 

Ik sou voorwaar't gestalt van eenigh Beest verkiefen.

 

⁺Dat leste woort was goet, ik docht myn goe Compaan

 

Hoe wil ik jou daar na met duytsche woorden flaan,

 

Nou geef ikje gelijk, ik hebber gansch niet tegen,

 

De Werrelt wil genart zyn om den Gulden Regen,

 

Daar hebje 't eerst en 't lest, het eynde met het liet,

 

⁺Ja Mewes-buer 't is waar, 't en is ook anders niet:

 

En prater niet meer of het walleght in myn ooren:

 

⁺Maar meughje dan noch van de Weijery wel hooren?

 

⁺Ja Mewes-buer, o ja, jy meent de minne-greep,

 

Ik hoor noch garen (maat) het klappen vande Sweep:

 

⁺Soo doe ik feper ook, dan krygh ik jonge loentjes,

 

Alben ik buyten grys, van binnen ben ik groentjes,

 

't Hart sprongmen innet lijf doe 'k hoorde dat Margriet

 

Met Albert trouwen sou, gelyk 't nu is geschiet.

 

⁺Wat segje Mewes-buer, sal Albert Grietje trouwen,

 

⁺Neen, hy en sal 't niet doen, 't is al ghedaan sey Bouwen,

 

Wel weetje nargens van? Tew. Ik kom van Amerfvoort,

 

Ja, ja, 'k en hebber nooyt te voren of gehoort,

 

Dat's trouw'lyk van myn sin, de Heer die wilse geven

 

Op Aarden niet als Vreugt, en Namaals 't eeuwig Leven.

 

⁺Myn vrome Tewes-buer 't is deughdelyk geseyt,

 

Ik wensch haar meer noch min als dese zalicheyt.

+ Mew.

+ Tew.

+ Mew.

+ Tew.

+ Mew.

+ Tew.

+ Mew.

+ Mew.

[p. 186]

 

Ey lieve Tewes buer 'k bid' om de min van Teuntje,

 

Ey schenkt de jonge luy nou tavont toch een deuntje,

 

Of Harder-lietje, want dan sal haar hoochtyt zijn,

 

En sulken Saufje smaakt wel aardich by de Wijn:

 

⁺O lieve Mewes maat ik heb wat aars te denken,

 

'k En mach myn oude breyn om 't nieuw' niet meer: be-krenken,

 

⁺Ey Tewes doettet toch ter eeren van de Trouw',

 

Jy kunt wel alsje wilt, jy schudtse uyt de mouw',

 

⁺'k Sal sien hoe dat het valt, goe morgen Mewes Jansen,

 

⁺Wel Speulnoot denkter om, goe morgen Tewes Fransen.

+ Tew.

+ Mew.

+ Tew.

+ Mew.

Harders-rey,
Op de Stem:
Ik wil noch desen avont.

IK heb te Koy gedreven
Mijn sacht gewolde Vee,

Dat is mijn lust en leven,

Niet en heeft mijn God gegeven
Als dit, met mijn Galathee.

Nu trotse ik al de Rijken,

Den Adel, en de Ste'en,
De Staten moeten wijken,
Wie mach sich by my gelijken,
Ik die ben soo wel te vre'en.

Wat baart de Rijkdom vruchten

Van schrapen nummer moe,
Als, quellingh ende zuchten,
Stadigh sorge en ongenuchten,
Dus is Rijkdom Arremoc.

Wegh onverzade Schyven,

Ik prijs mijn Harders Staf,
Mijn Schaapjes wil ik drijven,
Ja daar by soo wil ik blijven
Tot an 't eynde van mijn Graf.

Wel op, waar is mijn Fluytje,

Want ik heb toe-geseyt
An Tewes mijn Cornuytje
Dat ik voor dit soete Bruytje
Sou bedryven vrolijkheyt.

Genode singht een Lietjen,

En voughtet Lof daar toe
Van Albrecht en Margrietjen,
Ik sal speulen op een Rietjen,
Dat sal klinken 'k weet niet hoe.

[p. 187]

 

Eer wy met zangh vereeren

 

De Bruygom en de Bruyt,

 

Soo kan 't voor al niet deeren

 

Dat wy onse keeltjes smeeren,

 

Want ik houdet met de Fluyt.

 

 

 

De jonge luyden hemmen

 

Ik merke grooten dorst,

 

De ouden hoor ik bremmen,

 

Dus laat toch de zieltjes swemmen,

 

Spoelt de Reutel uyt de Borst.

 

 

 

Nu Vrienden eer wy scheyden,

 

Doet rontom eens bescheyt,

 

De welvaart deser Beyden,

 

Dat de Heer haar wil bereyden

 

't Hooghste nut ter saligheyt.

Stuer Recht

J. vander Veen.