De historie van Belgis

XL Kapittel.

Hoe de Keurvorsten in Duydschland opgekomen zyn, en hoe het lichaem des Ryks verdeeld is.

Eene andere pryzensweêrdige zaek hebben de duydsche vorsten in het vervolg des tyds gedaen,

[p. 436]

naementlyk den keyzer Ottho den III, die men om zyne scherpzinnigheyd een wonder der weireld genoemd heeft: dezen monarch verzinde den eersten eenen middel, op dat de keyzerlyke kroon de Duydsche niet ligt zoude ontweldigd worden, te weten de instelling der keurvorsten, geschied in het jaer 1002. Het orden dezer keurvorsten is als volgd:

De dry geestelyke Keurvorsten zyn:

Den aerds-bisschop van Mentz, des ryks oppersten cancelier in Germanien, dat is tusschen Hongarien en den Rhyn.

Den aerds-bisschop van Keulen, des ryks oppersten cancelier op de andere zyde van het Lombardisch gebergte in Italien, dat is in Waelschland.

Den aerds-bisschop van Trier, des ryks oppersten cancelier in Gallien, dat is op dezen kant van het voornoemd gebergte in Duydschland.

De weireldlyke Keurvorsten zyn:

Den palts-graeve op den Rhyn, des ryks oppersten drossaerd en spys-draeger.

Den hertog van Saxen, des ryks oppersten marschalk en zweêrd-draeger.

Den mark-graeve van Brandenburg, des ryks kamerling.

Den hertog van Bohemen, des ryks schenker.

Dit hertogdom is tot een koningryk verbeven in het jaer Ons Heeren 1200.

Op den zelven tyd wierd het lichaem des ryks met zyne opperste leden in orden gesteld en verdeeld in tien vieren, dat is in veertig persoonen, als volgd:

De vier hooge Hertogen zyn:

Saxen, Beyeren, Swaven en Lotheringen.

De vier Mark-Graeven:

Myssen, Brandenburg, Mernhern en Neder-Baden.

De vier Land-Graeven:

Duringen of Doringen, Hessen, Lichtenburg en Elsatien

De vier Burg-Graeven:

Meydenburg, Norenburg, Renek en Stromburg.

De vier Slegte-Graeven:

Cleve, Swartsburg, Zylien, Sopheï of Savoyen.

De vier Vry-Heeren of Baendrosen:

Limburg, Thusis, Westenburg en Aldenwalden.

De vier Ridderen:

Andenloo, Meldingen Struek, Raevenburg of Vrouwenburg.

De vier Steden:

Ausburg, Aken, Metz, Lubek.

[p. 437]

De vier Dorpen:

Baenburg, Olyms, Hagenouw en Sletstad.

De vier Boeren of Bouwmannen:

Keulen, Regensburg, Constans en Saltsburg.

Van de steden in Italien en Lombardien, als Roomen, Venetien, Florencien, Milaenen en verscheyde andere, die onder het gebod en verbod des keyzers geweest zyn, ten tyde van Octavianus, Constantinus en Karel-den-Grooten; als ook onder het gebied der duydsche keyzers, als Ottho den I, Ottho den II, Ottho den III en Frederik den I, die de voornoemde steden onder hunne gehoorzaemheyd gebragt hebben, de welke nog ter tyd onderdaenigheyd moeten bewyzen aen eenen roomschen koning; tot welke weêrdigheyd zy verheven, en waer in en waer mede zy eenen roomschen keyzer toegevoegd zyn, kan een ieder lezen in de geschiedenis der keyzeren die naer Ottho den III gevolgd zyn.