De reus van Rotterdam

Stadsgeheimen

[p. 217]

134

Nederlandse inzending Biennale Sao Paulo, Brazilië, internationale tentoonstelling moderne kunst... voor een deel werkstukken van de heer Jan Schoonhoven, collega, werkzaam op Centrale Afdeling Gebouwen ter Centrale Directie. Een commissie selekteerde twaalf werkstukken van Schoonhoven, die bij de keuze ook een bepaalde inspraak had.

1955 begint onze collega te experimenteren met papier als ‘grondstof’ voor het vervaardigen van abstracte constructies. Vooral ribkarton, closetrollen en ander verpakkingsmateriaal blijken voor hem een willig medium te vormen in zijn streven naar zelfexpressie. De beschouwer van deze eerste werken moet wel de indruk krijgen van een grote mate van willekeur in de vormgeving. In een volgend stadium komt er in zijn ribkarton-relïëfs meer tekening, een grotere ordening. De grilligheid van zijn eerste scheppingen gaat allengs verloren en maakt plaats voor een schema van ruiten en rasters. Geometrise vormen gaan het beeld van zijn reliëfs beheersen.

Ten slotte vindt Schoonhoven een nieuwe uitdrukkingsvorm in ronde, bolle en holle schotels van groot formaat. Eveneens van ribkarton gemaakt, waarop in rijen gerangschikte vlakken worden aangebracht en wel op een wijze, waardoor de snede van het mes zichtbaar bleef. Het geheel wordt vervolgens met witte verf beschilderd. Het resultaat is inderdaad verrassend. Er gaat een grote rust en harmonie van uit, het emotionele van zijn eerste werk is verdwenen en een strenge soberheid beheerst zijn latere reliëfs.

‘Het gaat er niet meer om, persoonlijke gevoelens in mijn werk tot uitdrukking te brengen,’ zo zegt hij. ‘Het gebruikte materiaal wordt niet veranderd uit voorkeur, alleen om een stuk van de werkelijkheid zo intens mogelijk te vertolken.’

‘Meneer Schoonhoven... ziet u zelf een relatie tussen uw ambtelijke taak en uw kunstzinnige aktiviteit - in deze zin, dat de laatste een compensatie is voor wat uw dagelijkse werkkring u aan uitingsmogelijkheden onthoudt?’

‘Neen... eerder geloof ik, dat de regelmaat en orde van de ambtelijke sfeer hun weerspiegeling vinden in mijn kunst. In mijn

[p. 218]

reliëfs zijn organisatie, regelmaat en herhaling immers de meest opvallende kenmerken... Ik neem aan dat dit constructieve element ertoe heeft bijgedragen, dat mijn creaties vooral in kringen van architecten belangstelling hebben gevonden.’ Het heeft wél lang geduurd voordat Schoonhoven de gewenste waardering oogstte voor zijn scheppingen. Niet dat zijn naam onbekend zou zijn gebleven. Het tegendeel is waar: hij exposeerde in verschillende landen. Hij nam deel aan tentoonstellingen in Duitsland, Zwitserland, Italië, Oostenrijk en ook in de Verenigde Staten. Werk was van hem te zien op de tentoonstelling ‘Nul 1965’ in het Stedelijk Museum in Amsterdam, dat een aantal proeven van Schoonhoven's kunnen heeft opgenomen in blijvend bezit. Ook het Van Abbe-museum in Eindhoven kocht werk van hem aan. Maar nu van regeringszijde opdracht is gegeven tot het bijeenbrengen van een representatieve collectie werken van drie kunstenaars voor een internationale manifestatie in het buitenland en hij één van dat drietal zal zijn, is dit voor Schoonhoven een officiële onderscheiding, waarmee hij met recht gelukkig is.

(P.T.T.-Bedrijfsbanden)