De reus van Rotterdam

Stadsgeheimen

[p. 6]

Come-back...

Ik ben zo geboren. Wat is UW excuus?

Kwaliteit wint altijd

Wat is wijsheid? Ervaring?

All you need is poen.

De reus van Rotterdam

Wat mottie? Wat wildie? Wat denktie? Waar blijftie? Wat zegse?

Wat un man! Wat un figuur! Wat un brein! Wat un gein!

Totaal nieuwe wereld... voelen in ons mogelijkheid van enorme daden.

Nieuwe ziel in nieuw lichaam. Kurt W. Marek

In the beginning was the Experience. Niggerbible

1

Excellentie,

Het is mij niet bekend, of het in het navolgende beschrevene één geval uit vele van die aard is. In ieder geval is het mijn vurige hoop dat het Uw aandacht mag hebben.

Dit jaar was het zover, dat ik onder de wapenen moest komen.

Mijn rekrutentijd volgde ik als potentieel officier.

Alvorens verder te gaan zal ik U ten gerieve van een duidelijke voorstelling van zaken enkele van de voornaamste bijzonderheden uit mijn leven geven.

Na de lagere school volgde ik een gymnasiale opleiding, die ik met goed gevolg beëindigde. Toen reeds toonden zich - in alle bescheidenheid gesproken - zekere artistieke driften. Ik was redakteur van het schoolblad, waarin ik veel artikelen en verhalen schreef. Lang daarvoor reeds gaf ik in de familie een zelfvervaardigd puzzelblad uit, iets wat later een geld opleverende vorm van creativiteit zou blijken te zijn.

Na de gymnasiumtijd was het even een zoeken en tasten naar een volgens de maatschappelijke conventie verplichte ‘baan’. Om niet in het absurde kantoorleven te vervallen, zocht ik een betrekking op een reclamebureau. (De aanvankelijke ambitie van journalist werd al te niet gedaan door de afwijzing met als reden ‘U moet

[p. 7]

weldra onder de wapenen’.)

Op dit reclamebureau word ik al min of meer opgenomen in het vrije ‘künstlerische’ leven, dat ik na deze periode, als het verantwoord blijkt, wil gaan leiden.

Ondertussen rijpt in mij en een vriend een geweldige belangstelling voor literatuur en filosofie. We schrijven verhalen en gedichten. We overwegen het plan voor een literair tijdschrift. We ontmoeten auteurs, uitgevers en verwante lieden. En een maandenlange voorbereiding brengt tenslotte het ‘Maandblad van de nieuwe generatie’ ter wereld, dat steeds meer de aandacht krijgt van critici en lezers.

Avond aan avond zijn mijn vriend en ik bijeen, sprekend over het gelezene en geschrevene, in een isolement dat ons tevreden stemt. Midden in de ontwikkeling van onze persoonlijke eruditie en de realisatie van het ‘Maandblad’, moet ik de reis naar de kazerne aanvaarden. Een enkele dagen daarvoor beëindigd bezoek aan Parijs, waar wij deelgenoot gemaakt worden aan het leven van daar wonende nederlandse kunstenaars, maakt het contrast des te schriller.

Laat dit echter niet tot argument dienen.

Dat eens de dienstplicht zou roepen, was te voorzien en ik aanvaard, gelaten.

Omdat ik door het met goed gevolg afgelegd hebben van de middelbare school, blijk gegeven heb van een zekere intelligentie, wordt mij dus de kans gegeven officier te worden. Ik kom onder leeftijdgenoten, die, ondanks het feit dat zij evenals ik een middelbare schoolopleiding gehad hebben, geestelijk vreemd blijven.

Ik voel mij volkomen geïsoleerd en het komt slechts tot oppervlakkige, tot het allernoodzakelijkste beperkte kameraad-schappelijkheid. Ongetwijfeld vanwege het feit dat ik het vereiste, zogeheten ‘fanatisme’ niet kan opbrengen, wordt mij de toegang tot de School voor Reserve-Officieren afgesloten, hoewel daarbij zij opgemerkt, dat ik zelfs niet in de gelegenheid gesteld word de voor ieder van de afdeling bestemde test voor deze School te ondergaan.

Ik ben volkomen onwetend van de militaire gang van zaken en

[p. 8]

ben dan ook benieuwd wat er met mij gaat gebeuren.

Zo word ik dan voor een voortgezette opleiding ingedeeld bij een specialistenbatterij, waar ik in twee maanden tot ‘plotter’ gemaakt word. Hier kom ik reeds onder een ander soort leeftijdgenoten, die reeds niet meer zo begrijpend (als de anderen in de eerste twee maanden) staan tegenover mijn interesses. Mijn batterij-commandant in deze twee maanden echter bemerkt, dat ik in zekere zin ‘anders’ dan de anderen ben en wellicht daarom is het dat hij mij de opdracht gaf een handboekje te ontwerpen voor ‘plotters’, dat ik dan ook maak in deze tijd, en dat voor zover ik weet, binnenkort ter perse gaat.

Ook van mijn persoonlijke interesses is hij op de hoogte, zo ook van het ‘Maandblad’ en hij staat er zeer begrijpend tegenover. Daarom bewerkstelligt hij, dat ik naar de parate troepen in mijn woonplaats word overgeplaatst, het mij daardoor mogelijk makend, 's avonds mijn aandacht aan het tijdschrift te blijven wijden.

Dit is echter van korte duur. Reeds vijf dagen later word ik met de afdeling waartoe ik behoor, overgeplaatst. Een verzoek of het mogelijk was in mijn woonplaats gelegerd te blijven, word boud afgewezen. De argumenten die ik aanvoer, worden volkomen onbelangrijk geacht: hoe waag ik het, om een dergelijke reden een verzoek tot blijven te doen?

Zo bevind ik mij dan thans in H. In mijn woonplaats reeds maakte ik kennis met het zinloze nietsdoen en rondhangen van alledag, dat een kenmerk is van het parate-onderdeel-leven. De doorsnee-weinig-eisen-stellende-soldaat noemt het een gemakkelijk, lui leventje bij een ‘slappe hap’.

Ik kan haast niet onder woorden brengen, hoe een afkeer het mij inboezemt, dit niets doen, elke dag weer, dit af-en-toe-te-werk-gesteld worden voor corveewerkzaamheden enzovoorts. Het is geen afkeer van werken, maar laat dit werk functioneel zijn.

Verder bevind ik mij thans onder jongens, die wel tot een zeer laag allooi behoren. Mijn zwijgzaamheid en mijn lezen, waarmee ik elk vrij ogenblik tracht te vullen, wordt geridiculiseerd.

Het schreeuwen, vloeken en kaarten van deze jongens, wier enige doel het is zich te ‘drukken’ tijdens de diensturen (maar

[p. 9]

waarvoor? Om hun tijd ergens anders aan te besteden? Neen, alleen maar om niets te doen) doet mij soms van vertwijfeling vluchten naar stille plaatsen, voor zover die te vinden zijn. Vooral in de waanzinnige drukte van de eetzaal kost het mij vaak de grootste zelfbeheersing om niet te vluchten.

In mijn rekrutentijd bemerk ik bij mijzelf reeds symptomen van claustrofobie. Tracht ik overdag op de soldatenkamer mijn aandacht te wijden aan lectuur (dienst is er immers niet!) dan word ik opgejaagd om dit of dat onnozele karweitje te doen, alleen maar om mij niets voor mij zelf te laten doen.

In deze voor mij ondraaglijke, in de werkelijke betekenis van het woord geestdodende situatie, ben ik er toe gekomen dit schrijven op te stellen.

MOET dit alles nog veertien maanden voortgaan?

Bij mijn keuring, en later op ettelijke formulieren en tijdens meer dan één ‘persoonlijk onderhoud’ heb ik reeds het verlangen geuit, een functie te krijgen bij de Dienst Welzijnszorg. Maar immer tevergeefs. Toch meen ik mij daar ten nutte te kunnen maken, gezien mijn ervaring in de publiciteit enz. Ook organisatorisch heb ik vóór mijn diensttijd al werk verricht in samenwerking met de D.W.L., bij het verzorgen van Jazzfestivals e.d. voor militairen.

Is het niet bedroevend, dat ik nu zoveel tijd gedwongen, ongebruikt voorbij moet laten gaan, terwijl ik in een andere functie, enigszins beantwoordend aan mijn geestelijke capaciteiten, tenminste mijn diensttijd met zinvol werk zou kunnen doorbrengen?

Indien dit leven, zoals ik dat nu, tijdens de dienst leid, nog lang zal voortduren, ga ik, geloof ik, geestelijk te gronde. Die lange tijd, die veertien maanden nog, kan ik daarin geen zinvol werk verrichten, in de dienst, beantwoordend aan mijn geestelijk kunnen?

Dit is het, waarvoor ik Uw aandacht vraag.

Kan ik op een bezien van de situatie rekenen?

Uw dienstwillige dienaar,