Heidelbergse catechismus
(1563)–Caspar Olevianus, Zacharias Ursinus– AuteursrechtvrijChristelicke onderrichtinghe, ghelijck die in kercken ende scholen der cheur vorstelicken Paltz, ghedreuen oft gheleert wort
Vraghe.Waerom is den Christenen dat Gebedt noodich? | |
Antwoorde. | |
[Folio 30v]
| |
Daerom dat het dat voorneemste stuck der danckbaerheyt is, welcke God ons eyschetGa naar margenootc. Ende dat God syne ghenade ende heylighen Gheest allen den ghenen wil gheuen, die hem met hertelicken suchten, sonder ophouden, daer om bidden, ende hem daer voor danckenGa naar margenootd. | |
Vraghe.Wat behoort tot een alsulcken Ghebedt, dat God behaecht, ende van hem verhoort wort? | |
Antwoorde.Ten eersten, dat wy alleen den eenighen waren God, die hem ons in zijn woordt heeft gheopenbaertGa naar margenoota, om alle, dat hy ons te bidden beuolen heeftGa naar margenootb, van herten aenroepenGa naar margenootc. Ten anderen, dat wy onsen noodt ende elende, recht grondtlick bekennenGa naar margenootd, om ons voor dat Aenghesichte syner Maiesteyt te verootmoedigenGa naar margenoote. Ten derden, dat wy desen vasten gront hebbenGa naar margenootf, dat hy onse Ghebedt, niet aensiende dat wy het onweerdich zijn, nochtans om des Heeren Christi wille, ghewislicken wil verhoorenGa naar margenootg, als hy ons in zijn woordt beloeft heeftGa naar margenooth. | |
Vraghe.Wat heeft ons God beuolen van hem te bidden? | |
Antwoorde. | |
[Folio 31r]
| |
Alle gheestlicke ende lichamelicke noodttruftGa naar margenooti, welcke de Heere Christus begrepen heeft in dat Ghebedt, dat hy ons seluest gheleert heeft. | |
Vraghe.Hoe luydt dat selue? | |
Antwoorde.ONse VaderGa naar margenoota, die du bist in de hemelen. Gheheylicht worde dyn Name. Dyn Rycke kome. Dyn wille gheschiede, op Aerden als in den Hemel. Onse dagelicke broodt geeft ons huyden. Ende vergheeft ons onse schuldt, als wy oock vergheuen onsen schuldenaren. Ende leydt ons niet in versoeckinge. Maer verlost ons van den boosen. Want dyn is dat Rycke, ende de kracht, ende de heerlickheyt in eewicheyt, Amen. | |
Vraghe.Waerom heeft ons Christus beuolen, God also aen te spreken: Onse Vader? | |
[Folio 31v]
| |
Antwoorde.Dat hy voort stracx int beghin onses Gebedts, in ons verwecke de kintlicke vreese ende toeuersicht, ofte betrouwen teghen God, welcke de gront onses Ghebedts zijn sal: Te weten, dat God, onse Vader door Christum gheworden zy: ende wil ons veel weyniger weygheren waerom wy hem inden gelooue bidden, dan onse Vaderen ons aertsche dinghen weygherenGa naar margenoota. | |
Vraghe.Waer om wordt daer by ghedaen: Die du bist in de hemelen? | |
Antwoorde.Op dat wy van de hemelsche Maiesteyt Gods, niet aertsch en ghedenckenGa naar margenootb, ende van syne Almachticheyt alle noodttruft des lichaems ende der zielen verwachtenGa naar margenootc. | |
Vraghe.Wat is de eerste Bede? | |
Antwoorde.Gheheylicht worde dyn Name. Dat is, gheeft ons eerst dat wy dy recht bekennenGa naar margenoota, ende dy in allen dynen wercken (in welcke schijnet dyne almachticheyt, wijsheyt, goedicheyt, gherechticheyt, bermherticheyt, ende waerheyt) heylighen, beroemen, ende | |
[Folio 32r]
| |
prijsenGa naar margenootb. Daerna oock, dat wy onse gantsche leuen, ghedachten, woorden ende wercken, daer henen richten ofte stellen, dat dijn Name om onsent wille niet ghelastert, maer vereert ende ghepresen wordeGa naar margenootc. | |
Vraghe.Wat is de anderde Bede? | |
Antwoorde.Toekome dyn Rycke. Dat is, Regeert ons also door dijn woordt ende Geest, dat wy ons dy hoe langher hoe meer onderworpenGa naar margenootd: ondehoudt ende vermeert dijn KerckeGa naar margenoote, ende verstoort de wercken des Duyuels, ende alle gheweldt dat hem tegen dy verheft, ende alle boose raedtslagen die tegen dijn heylige woordt bedacht wordenGa naar margenootf, tot dat de volkomenheyt dynes Ryckes hier toekomeGa naar margenootg, daerin ghy sult alles in allen zijnGa naar margenoota. | |
Vraghe.Wat is de derde Bede? | |
Antwoorde.Dynen wille gheschiede op Aerden, als inden Hemel. Dat is, verleent, oft geeft, dat wy ende alle menschen, ons eyghen wille afleggenGa naar margenootb, ende dynen goeden wille alleen, sonder | |
[Folio 32v]
| |
alle teghenspreken gehoorsaem zijnGa naar margenootc, dat also een yeghelick zijn Ampt ende Beroepinghe so ghewillich ende ghetrouwelick wtrichteGa naar margenootd, ghelijck de Enghelen inden HemelGa naar margenoote. | |
Vraghe.Wat is de vierde Bede? | |
Antwoorde.Gheeft ons heyden ons daghelicse broodt. Dat is, wilt ons doch met alle lichamelicke noodttruft versorgenGa naar margenootf, op dat wy daer door bekennen, dat ghy de eenighe oorspronck alles goedts zijtGa naar margenootg, ende dat sonder dynen seghen, noch onse sorghe ende arbeydt, noch dyne gauen ons en ghedijenGa naar margenoota: ende wy daeromme onse betrouwen van alle Creatueren af trecken, ende alleen op dy settenGa naar margenootb | |
Vraghe.Wat is de vijfste Bede? | |
Antwoorde.Vergheeft ons onse schuldt, als oock wy vergheuen onsen schuldenaren. Dat is, wilt doch ons arme sondaers alle onse misdaet, oock dat boose, dat ons noch altoos aenhanght, om des bloedts Christi willen niet toerekenenGa naar margenootc: ghelijck oock wy des ghetuyghenisse | |
[Folio 33r]
| |
dyner ghenaden in ons beuinden, dat onse gantsche voornemen is, onsen Naesten van herten te vergheuenGa naar margenootd. | |
Vraghe.Wat is de seste Bede? | |
Antwoorde.Ende leydt ons niet in versoeckinge: maer verlost ons van den boosen. Dat is, dewijle wy wt ons seluen so swacke zijn, dat wy niet een ooghenblic bestaen en konnenGa naar margenoota, ende daerbeneuen onse afgheseyde openbare vyandt, de DuyuelGa naar margenootb, de wereltGa naar margenootc, ende onse eygen vleeschGa naar margenootd, niet af en laten ons aen te vechten: so wilt ons doch onderhouden, ende stercken door de kracht dijns heyligen Gheests, op dat wy haer meugen stercken tegenstandt doen, ende in dese geestlicken strijdt niet onder en ligghenGa naar margenoote, tot dat wy eyndtlick, de victorie oft ouerwinninge volkomelic behoudenGa naar margenootf. | |
Vraghe.Hoe besluyt ghy dit Ghebedt? | |
Antwoorde.Want dyn is dat Rycke, de kracht, ende de heerlickheyt in eewicheyt. Dat is, sulckes alles bidden wy daerom van dy, om dat du, als onse Koninck, ende aller dingen machtich, ons alle goedt geuen wilst, ende kanstGa naar margenootg, ende dat | |
[Folio 33v]
| |
daer door niet wy, maer dijn heylighe Name eewich sal ghepresen wordenGa naar margenooth. | |
Vraghe.Wat beduyt dat woordeken Amen? | |
Antwoorde.Amen heet, dat sal warachtich ende ghewis zijn: Want mijn Ghebedt veel gewisser van God verhoort is, dan ick in mijn herte gheuoele, dat ick sulcx van hem begheereGa naar margenoota. |
|