Barceloneesche reisindrukken

[p. 5]

[I]

TE Parijs had ik verzuimd een reisdeken te huren. Ik zou die nalatigheid later innig betreuren. Rechtover mij in de coupé zat intusschen 'n dame op kanonieken leeftijd. Van den aanvang af voelde ik het aan als een ramp. Doch verder waren wij beiden alleen in den wagen, zoodat elk onzer over voldoende ruimte beschikte om straks, als de avond zou zijn gevallen, de beenen uit te kunnen strekken en zalige nachtrust te genieten. Dàt tenminste viel dus nogal meê. Want anders was het landschap, naar Orléans toe, niets bizonders, zoo zonder eenige verrassing. Daarom dadelijk verzadigd, nam ik even van terzij mijn reisgenoote op: van Fransche chic geen sprake (in een eerste-klasse-wagen!); een wollen jersey boven het kleed, boven de jersey een grijs-zwarten mantel met bonten kraag en, over dat alles heen, een beige regenjas, met nog een hard-kleurigen halsdoek van flanel. Derhalve verdiepte ik mij in een boek; keek dan weêr af en toe even uit het raam: hoe sneller de trein scheen te loopen, hoe sneller uit de lucht de nacht ons zocht te achterhalen. Ook, seffens na het diner in den restaurant-wagen, heerschte achter 't vensterglas de donkerte volkomen.

De dame rechtover mij trok haar schoenen uit, kruiste de beenen onder zich, trok heur japon, heur mantel, heur regenjas laag over de gekruiste beenen. Het hoofd recht, sloot zij de oogen.

Ik dacht er een oogenblik aan, ook zóó mijn beenen onder mijn achterste te kruisen, als een Oostersch godsbeeld. Wien alleen reist, overvallen somtemets zulke zonderlinge bevliegingen! Maar zoo rond was niet mijn buik dan dat ik een Geluksgod zou kunnen voorstellen. Ik grinnikte... inwendig; en strekte, ietwat schuw -

[p. 6]

gij vraagt u af waarom; ik ook - de beenen lang uit; 't hoofd, op een kussen, leunend tegen den gecapitoneerden wand van den wagen. Wat kan je in die positie anders doen dan half-wakend in te sluimeren, half-wakker weêr dom-weg rond te kijken; van her in te dommelen? De trein rolt immers door den nacht.

Plots voelde ik echter een prikkelende kilte om mijn beenen. 't Was me, of men er ijs had op gelegd. Goed wakker, keek ik verrast op. Een zonderling blauwe half-duisternis dweilde in den wagen. Al de gordijnen waren neêrgelaten: allemaal blauwe gordijnen; en aan de zoldering glom bescheiden een kleine electrische lamp. Van lezen geen sprake. Doch in de verste hoeken zaten, - waar vandaan zoo al meteens? - op de bank rechtover, een mager heertje, slecht gekleed, gewikkeld in een plaid; en, aan dezen kant, een kort, dikbuikig heerschap, met ruigen zwarten baard, bolle roode wangen, als door den wind verwaaid, en met gekrulde knevels, pikzwart: Marius, Marius - de oogen geloken.

De dame rechtover mij leek diep te slapen. De mond half-open, de mondhoeken naar beneên gebogen, uitloopende in twee diepe gleuven. De wangen verlept, flets-grauw; om de oogen, een licht-bruinachtige halo; een waaier rimpeltjes bezijden de oogen, rimpels ook in het voorhoofd. En een licht geronk. Akelig zoo'n wagen 's nachts. Kil mijn kuiten en scheenbeen. Ik wikkelde mij zoo maar in mijn overjas, laag over de beenen.

Zonder lust. Waarom zou ik de beenen intrekken, ongevraagd plaats maken voor Marius? Marius, met zijn zwàrten baard, kan maar zijn plan trekken, dacht ik. Hij kènt toch dien trein, wéét wat hij doen moet. Dommelde in; voelde na korten tijd weêr nijpend de koude, zag plots vele lampen en lampjes, ook groene en roode,

[p. 7]

honderden; en weêr was 't voorbij. Châteauroux, Toulouse. Tudieu - want we zijn in Frankrijk - overjas gevallen! Indommelen. Wakker. Indommelen. Altijd die koude. En ook altijd dit akelige gelaat, doodsmasker van een vrouw, - boven dien romp met gekruiste beenen, - rechtover mij!

PLOTSELING werd ik een warmen schijn gewaar over de oogen; en kwam schielijk wakker. De heele horizont was donker-rose gekleurd, met oranje randen, groene strepen; en zuiver blauwe plekken hooger op. De uchtend rees. En prachtig was thans het landschap, heerlijk onbekend en nieuw. Andere boomen dan tot nu toe, andere gewassen dan in Vlaanderen, ruime velden met wijnstok naast wijnstok, okerkleurige ondergrond, heuvelen krijt-wit; en met, links en rechts verspreid, aardige gebouwen, rose en wit gekalkt met groene luiken... Het zoete kalme Zuiden-in-de-zon. En, na korten tijd, terwijl de nieuwe dag frisch scheen op te fleuren: een wonderbare groep gebouwen zooals wij ons 't Zuiden droomen: Carcassonne - en dan verder door, naar Narbonne toe, voortdurend dat nieuwe, wondere landschap met platanen, zwaar-groene pijnboomen, eucalyptussen, en huizen-groepjes, zoo rustig-monter in den uchtendgloor. De vlakte afpalend, ginder in de verte, donkerkleurige bergtoppen; en, aan den tegenovergestelden kant, óók een bergketen, waarvan de kam scherp afstak tegen den zuiver-blauwen horizont. Op een afgelegen heuvel, alléén, een groep strenge gebouwen, als een versterkte plaats...

Voorbij. En weêr, nu de blauwe gordijnen totaal zijn verwijderd, in die prille lucht daarbuiten die zóó frisch

[p. 8]

moet zijn, de wondere landschappen, grauw, geel; de rose, witte gebouwen, opwekkend eigenaardig; de breede platanen, zonderlinge pijnboomen, meestal alleen, als een schildwacht en, bij voortduring langs de hellingen der talrijke heuvels, maar velden met wijnstok naast wijnstok, wijngaarden tot in 't oneindige.

In een torpedo, hoe heerlijk zou 't buiten rijden zijn! Doch Marius wordt wakker, geeuwt. Onder zijn zwarte wenkbrauwen rolt het wit van zijn oogen. En eindelijk roert ook die, onder haar kleêren, informe gestalte rechtover mij even een arm. Een zucht. Leelijk boven al: een oog gaat mechanisch half open, 't andere blijft gesloten, de mond gaapt lichtelijk. Maar mond gaat toe. Oogen gewreven. Zij kijkt. Marius, recht, loopt een poosje in de gang, keert terug, opent zijn valise, raapt er wat uit; verdwijnt. En de dame laat haar voeten van onder al die rokken en jassen van her te voorschijn komen, brengt rechts en links wat orde in haar kleêren. De rimpels, eerst aan de slapen, dan op het voorhoofd, strekken zich vlak; er rijst nu wat rose schijnsel op de wangen. De dame trekt haar schoenen aan; laat de platte hand over heur haar glijden; haalt een spiegeltje te voorschijn, strijkt een kam door heur haar - en kijkt me even vrij zuur aan. De ramen worden echter open gezet; ongehinderd vloeit de ochtendlucht bij stroomen binnen. Van geen belang meer mijn reisgezelschap.

Narbonne, Perpignan; het landschap één frissche verrukking. En wat zou ik er niet om geven, mocht ik hier afstappen, zoo aardig en zoo kostelijk ziet er Perpignan uit. Doch in allerhaast loopt klein en groot naar het buffet; donkere koffie, croissants, en een pikzwartharige zware dame snijdt dikke sneden ham. Zoo talrijk zijn haar klanten dat er geen tijd meer overblijft om het ge-

[p. 9]

kochte rustig aan een tafel te verorberen. Met de ham op een vet-wordend papier, naar den trein teruggehold, en al loopende af en toe een flinke hap...

Links in den wagen gezeten, snelt men van Perpignan tot de Spaansche grens, landschappen voorbij van bizondere schoonheid, van de zeldzaamste bekoorlijkheid. Dan, door de spleet tusschen twee zacht-grauwe en gele heuvelen in, ginder in de verte, onverwachts de blauwe zeespiegel; en soms een klein dorpje, met rustig rose en witte huizen, hoog als op stelten; een lagune van somberder blauw, met den bliksem van lichtroode en mauve schijnselen; en een boot, alle zeilen uitgezet, die wiegelt op het stille blauw. Als een film voorbij.