praktise toepassing van verskillende sisteme in Europa, deur persoonlik verskeie leerinrigtings, lage sowel as hoge, te be soek. Bowediin het hy di laaste 10 jare sig daarop toegelê om di vernaamste Hollanse, Engelse en Duitse boeke o'er opvoedkunde te lees.
En syn bevinding, wat di onderwys van onse kinders deur middel van vreemde tale betref, kom korteliks hiirop neer: -
dat onse kinders wat natuurlik verstand angaan eer voor as agter is ver Europése kinders in algemeen;
mar dat hulle baing tyd verloor op di maniir (soos ons verder sal antoon onder Stelling 62);
en di ergste is nog, dat hulle van begin af moet leer wat hulle ni verstaan ni, dus an memori-lessiis gewend word, en dus op laas ver hulle verbeel as jy mar veul ken, al verstaan jy dit ni goed ni, dan is jy 'n geleerde man.
Di gebruik van tale wat inderdaad ver di bevolking vreemd is, in di publike lewe, in Kerk en Staat, sowel as op skool, het ni alleen op ons skooljeug ni, mar op ons hele bevolking 'n uiters nadelige invloed uitgeoefen. Laat ons predikante byv. onpartydig getuig. Di mense kom uit di Kerk uit en sê: ‘Hoor, dit was 'n mooie preek!’ Mar vra nou ver hulle uit hoeveul hulle daarvan verstaan het, dan sal jy verbaas staan. Di mense lees 'n boek en sê: dis mooi; mar ondersoek tog hoeveul hulle werkelik daarvan begryp, dan sal jy tot insig kom van di kwaad. Skrywer hiirvan het dikwils byv. kinders uit di eerste klas van gewone lagere skole 'n hoofstuk uit di Bybel, of 'n stuk uit di Volksleesboek, laat lees en dan agterna gevra: wat hulle nou gelees het, en wat di betekenis van sommige woorde en uitdrukkings is; mar dan moet jy verbaas staan om te siin hoe min di kinders verstaan!
Di feit is: deur di gebruik van vreemde tale leer ons bevolking van jongs af om alles wat ‘geleerd’ is òf glad ni te verstaan ni, òf hoogstens mar half te begryp! Sodat ver di grote menigte 'n preek, of 'n voorlesing, of 'n stuk mar net heeltemal of halfpad onverstaanbaar hoef te wees om dit te laat bewonder as o so geleerd.
Laat elkeen wat met onse volksontwikkeling praktiis te doen gehad het hiir getuig, onpartydig getuig of ons ni reg het ni!
Auteursrecht onbekend