Een leefbare aarde

[p. 2]

aan Geert Ruygers, die zijn leven gaf in de strijd tegen de armoede

[p. 9]

Woord vooraf

bij de eerste druk

Dit boek probeert twee vliegen in één klap te slaan of, minder agressief, twee heren tegelijk te dienen, altijd een hachelijke onderneming. Aan de ene kant wil het een groter publiek vertrouwder maken met de wijze waarop welvaart en welzijn kunnen worden bevorderd, vooral in de armste landen. Aan de andere kant wil het hen die zich voor de strijd tegen de armoede al interesseren iets vertellen over wat er de laatste vijf jaar op het internationale vlak gedaan is om deze strijd te organiseren. Deze beide verkenningen geschieden met de lezer te zamen en zijn daarom vaak in de wijstijl geschreven. Op plaatsen waar ik in het bijzonder mijn eigen mening geef, val ik terug in de ik-stijl - mogen de taalkundigen mij deze onverwachte omschakelingen vergeven.

Ik heb wel geprobeerd alle zaken in gewone mensentaal te zeggen, maar ook gerekend op enige snelle vorderingen bij de lezer en dan woorden gebruikt uit de officiële taal van wetenschap of politiek, oa. het woord investeringen, waarvoor mijn vrouw mij zo vaak waarschuwt.

Degenen die alleen meeleven met de strijd tegen de armoede zullen de hoofdstukken 3 tot en met 6 kunnen overslaan. Degenen die een economist willen aanhoren over hoe welzijn kan worden bevorderd, zullen misschien juist de hoofdstukken 3 tot en met 6 en dan ook nog wel 7 en 8 willen lezen.

Het boek is wel in het bijzonder geschreven om ons in te leiden tot het Tweede Ontwikkelingsdecennium, dat op 1 januari 1971 begint en op de dag van het vijfentwintigjarig bestaan van de Verenigde Naties zal worden ingeluid. Wij zullen die dag Geert Ruygers, aan wie dit boek is opgedragen, smartelijk missen. In zijn nooit aflatende werkzaamheid voor zovele van de denkbeelden die hier worden besproken en verdedigd heeft hij zijn leven gelegd en gegeven. Wij kunnen hem niet beter eren dan door in zijn geest verder te werken. Daarbij hoop ik vooral vele nieuwe constructieve bijdragen te mogen meemaken van de vele jongeren die aan hun leven meer zin willen geven dan verbruiker te zijn van de produk-

[p. 10]

ten en soms wanprodukten van onze tijd of van wat zich soms als nieuwe cultuur aandient.

Een woord van dank aan de velen die, dichtbij of ver weg, hebben meegedacht en aan wier denkbeelden ik veel ontleend heb. De weergaven; daarvan komt uitsluitend voor mijn eigen verantwoording.

bij de tweede druk

Wegens de zeer grote belangstelling voor dit boek was reeds binnen twee maanden een herdruk noodzakelijk.

Hoofdstuk 13 is onder meer uitgebreid met een kort overzicht van de resolutie die op 17 oktober 1970 door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties is aanvaard, waarmee het Tweede Ontwikkelingsdecennium is ingeluid.

bij de derde druk

Opnieuw bleek binnen enkele maanden een herdruk van deze uitgave noodzakelijk. Het is verheugend dat bij zovelen belangstelling bestaat voor de zaken die ik in dit boek heb aangeroerd. Ik hoop dat deze belangstelling tot uitdrukking komt in hetgeen het Tweede Ontwikkelingsdecennium - dat op 1 januari 1971 is begonnen - voortbrengt.

bij de vierde druk

Deze vierde druk verschilt alleen van de voorafgaande uitgaven voor wat betreft hoofdstuk 13. Dit werd opnieuw geschreven. De eerste twaalf hoofdstukken moeten dus gelezen worden in het besef dat zij in 1970 werden geschreven. Zij hebben weinig van hun actualiteit verloren als gevolg van de stagnatie die er in de ontwikkelingssamenwerking - voor de wereld als geheel - is ingetreden van 1970 af.

Wat enkele kleine landen betreft is er wèl vooruitgang gemaakt; zo door de Scandinavische landen en door Nederland. In het bijzonder aan de tegenwoordige regering is een verdere versterking te danken; en de verantwoordelijke minister voor ontwikkelingssamenwerking, Drs. J.P. Pronk, heeft zich met alle kracht èn met zijn kennis van zaken, voor zijn taak ingezet. Zijn vrienden, tot wie ik mij mag rekenen, wensen hem veel succes.

's-Gravenhage, mei 1974

J. Tinbergen