De ljedder

[p. 359]

Sânde stien

De sânde stien.

Job, noait bin ik dy kwytrekke, dyn postuer, dyn skaad, elke komma, elke punt. Hoe koart wiest by ús, of wie dat fearnsjier dy al te lang? Frjemd, al gau krige ik it ûnbestimde gefoel dat ik dy amper koe.

Op in jûn kaam ik pake en dy oer it mad. Der waard praat, mei ynmoed en lang. Ik bleau stean, heal yn it skaad fan de muorre. De earste kear dat ik pake net seach as grapkeman, de wurden hongen te swier om jim hollen. Ik fielde my bûtensletten, ik die net mei, al stie it hiele spul al tiden op 'e wein.

Wêrom al dy muoite, Job? Ik ha deroer tocht dyn spoaren nei te sykjen. Ik wie fan doel registers, listen en argiven nei te plúzjen, mar it is der net fan kaam. Ik freegje my wolris ôf, hast eins wol bestien oars as yn de tsjustere hernen fan myn ferbylding? Ik nim mar oan datst hjir leist, op it plak foar de deade minsken, sa't beppe dat ûnder wurden brocht. Of mei ik sels fan dyn lêste plakje net wis wêze? Ik wit net mear wat ik leauwe moat - 'k ha dat noait witten - ik wie in erchtinkend bern en dy eigenskip bin ik net wer kwytrekke, hoe hurd ik ek rûn.

Ast hjir leist Job, dan spyt my dat mear as ik dy sizze kin. De dea kaam foar dy op in ferkearde tiid, op it ferkearde plak. Hoe iensum wiest doe't it deatij waard yn dyn longen, doe't eb en floed in balâns foar de ivichheid berikten? Wa hat dy eins fûn, noait is der in wurd oer sein, dyn namme is net wer neamd. Ha se dy wol mei de fuotten nei de doar ta lein, stie der in lampe by dyn holle, binne de spegels bedutsen? Is de tahara útfierd sa't it heart, is dyn talliet wol oer dy hinne lein? Hiest eins wol sa'n bidkleed, it is my noait opfallen. De Nauta's sille wol in potsje fan dyn dea makke hawwe, ik bin der wis fan. Nim it se mar net

[p. 360]

kwea-ôf, hoe koene sy no witte fan de dingen dy't al salang by dyn folk hearre?

Job, hjir bin ik, de lêste dy't dy koe. Ik sil goedmeitsje wat ferkeard gie. Doe't Jacob flechte foar Esau en ûnderweis wie nei syn omke Laban yn it fiere Charan, dreamde er yn de woestyn net fan in ljedder? Ingels berûnen de triemen, op en del en boppeoan stie de Heare. Doe't er wekker waard, sette Jacob de stien dy't er as holkjessen brûkte, oerein as in tinkstien. Jierren letter, doe't syn frou Rachel ferstoar, die er itselde noch in kear.

Job, ik hear net by dyn folk. Ik wit oars net as feiten, getallen, jiertallen en in pear wurden, dat is alles. Wat wie ik oars foar dy as in ûnnoazel jonkje op in Fryske boerepleats? Dochs is datselde bern de iennichste dy't noch fan dy wit, de oaren binne der net mear. Ik sjoch it as myn plicht in matseewa foar dy op te rjochtsjen, no't ik it noch dwaan kin. Harkje Job, ik bin mar in gojiem, mar dochs sil ik de wurden dy't as gjin oare by dyn folk hearre, sizze: Sjema Jisraeel, Adonai Eloheenoe, Adonai Eechad!

Hjir, sân stiennen foar dy, noch ien kear neam ik dyn namme: Job Wassermann. Myn ferhaal is rûn, ik ha de put derút. Ik sil werom op hûs oan, de âld reed op, oer it spoar, it omkearde paad, dat pake en heit ienris rûnen mei in deade op 'e hânkarre, de skeppe derneist. Wat sille minsken, dy't my tsjinkomme, tinke? In lege karre, in auto, in âldere man, allinnich.

En foar it earst hawwe se gelyk.

Kollumersweach, simmer 2001