[Boekbeoordelingen, 1908]

[p. 40]

De Wereld-Bibliotheek. Gebr. Grimm. Sprookjes, Tweede verzameling. Vertaald door Mevr. M. van Eeden van Vloten.

De sprookjes, die Bol laatst besprak, waren een afzonderlijke (royale) uitgave van een deel der eerste verzameling door Mevr. van Eeden. ¹⁾

Men zal me dus wel gelooven, als ik beweer, dat het Hollandsch van de ‘Eerste Verzameling’ treurig is. En als soms iemand, bijv. de Leider der Wereld-Bibliotheek, wat méér staaltjes vraagt, dan kan-ie die krijgen.

1) 22 Dec. ontving Bol een brief van de schrijfster: waarvan we niet weten, of opneming de bedoeling was. Misschen wil Mevr. Van Eeden over deze recensie ook nog wat zeggen; dat kan dan alles in no. 3 komen.

[p. 41]

Deze ‘Tweede Verzameling’ is iets minder schandelijk vertaald; maar toch nog te schandelijk. En de inhoud is dikwijls ook bedenkelijk; ik zou ieder ouder raden, de boekjes niet in handen te geven aan kinderen, maar eerst zelf de sprookjes te lezen, om dan zelf uit te maken, wat men er van vertellen wil. De boekjes in een kinderbibliotheek te doen is een idiotenstreek.

Er komt bijv. een koning in voor, die 't in zijn hoofd haalt, met z'n dochter te trouwen, en natuurlijk vlucht dan die dochter. Kinderlectuur? En dan het sprookje van ‘de twee broeders.’

Twee broers lijken sprekend op elkaar. De een is met een prinses getrouwd. Gaat jagen, wordt in een bosch betooverd, komt niet terug. Z'n broer komt in de stad, wordt voor den vermiste gehouden, en gaat nu ook met de prinses naar bed. Maar legt een tweesnijdend zwaard tusschen zich en z'n schoonzuster. Hij gaat óók jagen; weet z'n broer te verlossen; als deze dan alles hoort, wordt-ie woedend; hakt kop af; krijgt berouw; zet kop op. Ze komen in de stad terug. De onttooverde gaat weer bij z'n vrouw slapen.

‘'s Avonds toen de jonge koning naar bed ging, zeide zijn vrouw: “waarom heb je de vorige nachten altijd een tweesnijdend zwaard in het bed gelegd! Ik heb gedacht, dat je mij wilde doodsteken.” Nu begreep hij, hoe trouw zijn broeder hem geweest was.’

Zie, er zijn nog altijd ouders, die 't beroerd zouden vinden, als hun kinderen zoo iets lazen en begrepen, al is er iets moois in 't verhaal.

Nu mag de lezer nog even genieten van het Hollandsch, dat Mevr. v. Eeden geleverd heeft:

bladz. 11	dal zij zich met groote sprongen wegmaakte.
bladz. 12	ten laatste dacht hij, dat hij naar zijn vader terug wilde gaan.
bladz. 14	ongegeten en ongedronken moest men weer naar huis.
bladz. 25	haar eerste zorg was naar de schuur.
bladz. 34	beval zich aan de hoede van den lieven God.
bladz. 39	je bent mijn bruid (voor meisje).
bladz. 59	en nam den weg tusschen de beenen.
bladz. 60	toen de eene meid in den hof aan het maaien was.
bladz. 61	hij maakte zich lucht en sprong er uit.
bladz. 68	dat zij den kleinen jongen kwaad wilde.
bladz. 69	toen voelde zij, of zij hem moest dooden.
bladz. 75	sloeg hij de vleugels uit elkaar.
bladz. 79	je zult het genadebrood eten zoolang als je leeft.

[p. 42]

bladz. 80	die paste hem op (loerde op hem: aufpassen.)
bladz. 90	de tooverspreuk vervulde zich.
bladz. 111	dat er in zijn bedje een klein verdiepinkje was (kuiltje).
bladz. 112	en zij dacht en dacht op nieuw, hoe zij haar leven zou nemen.
bladz. 121	hoe stel je het al in je eenzaamheid?
bladz. 125	hij stelde zich als koning over het geheele rijk.
bladz. 127	wal schreit ge zoozeer?
bladz. 129	wel, vrouw koningin.
bladz. 130	zoodat zij afgunstig was, en tegen haar moeder zei:
bladz. 137	de vos liep over stok en steen, dat de haren floten in den wind.
bladz. 139	zadel hem (het paard nl.)
bladz. 161	zij vonden dien (weg) niet en verwarden zich meer en meer.
bladz. 171	toen kwam een groote hommel, en heeft zich den haas op de neus gezet.
bladz. 179	de drakentongen zijn het waarteeken van den overwinnaar.
bladz. 190	de molenaarsvrouw bekroop de doodsangst.
bladz. 197	hij vatte hen aan, en leidde hen naar een rijkbezette tafel.
bladz. 211	dat haar schoonheid te voorschijn kwam, niet anders dan de helle zon uit de zwarte wolken verschijnt.
bladz. 220	zij leed zóózeer onder zijn ontrouw, dat zij bijna verging.
bladz. 221	de dienaar ging heen en ontdekte toen den aanslag (verklapte)
bladz. 221	een dienaar, die goed stond met de jagers.
bladz. 228	en doorzocht berg en dal of hij zulk een bloem kon vinden.
bladz. 234	met mij wordt zoo niet omgegaan.

De pagina's heb ik er bij gezet, om te laten zien, dat de fouten het heele boek door zitten. En ik kon alleen citeeren dingetjes die in ééns opvallen; en niet de ontelbare gedeelten, waar men de woorden pas in hun verband als onzin voelt.

Maar mij dunkt, men zal mij toegeven, dat het boek slecht is van taal.

Toen ik indertijd de boekjes van Gerhard besprak, heb ik den heer Simons gevraagd, of-ie zelf wel die boekjes gelezen had. 'k Heb toen geen antwoord gekregen; nu zal ik dus niet weer zoo iets vragen.

Maar wel moet ik nu toch de aandacht vestigen op het beslist inferieure van de ‘boeken voor jongeren’ uit de Wereld-Bibliotheek:

Aladdin en de wonderlamp slecht Hollandsch.

Ali Baba en de veertig roovers idem.

Grimm's sprookjes 2 bundels idem.

[p. 43]

De Waterkindertjes geen kinderlectuur en bedenkelijk Hollandsch hier en daar.

Er was eens een man geen kinderlectuur.

Laat nu de leider van de W.B. eens durven verklaren, dat de afdeeling boeken voor jongeren gelukt is!

Van Mevr. N. van Hichtum is het mij zeer tegengevallen dat zij zich er toe geleend heeft, in het Correspondentieblad van de W.B. de uitgave van Grimm's sprookjes aan te bevelen, zonder ze te kennen.

Het beroerdste van dit alles, van deze lichtzinnige, vervloekte knoeierige prullerige vertaal- en konkelbeweging is: dat weer een kans voorbijgaat, voor niet-te-veel geld aan ordentelijke kinderlectuur te komen.

TH. J. THIJSSEN.