Parochieboek van Iseghem, gevolgd door de levensbeschrijving des H.Hilonius

§ XI.
De voormalige halle.

Het woord hal of halle is zeer oud en beteekent, in 't algemeen, zeker groote, overdekte plaetse. Eertyds gaf men den naem van halle aen ruime en openbare gebouwen, die tot gemeen nut gebruikt wierden. Alzoo heetten de stadhuizen hallen. Nog hedendaegs, zegt men van een groot huis of eene groote kamer: 't is een huis of eene kamer gelyk eene halle! Nu ter tyd is het woord halle gebruikelyk om een groote overdekte plaetse aen te duiden, waer de kooplieden hunne waren ten toon stellen. Aldus vindt men graenhallen, vleeschhallen, lynwaedhallen, saeihallen, enz., enz.

[p. 193]

De naemoorsprong van het woord halle is zeer duister: volgens Nicot, komt dit woord voort van 't grieksche alon, hetwelk plein of plaets beteekent. Maer Guichart leidt de beteekenis van halle af van een hebreeuwsch woord, dat eene tente aenduidt, waerschynlyk omdat de eerste hallen onder voorbygaende tenten bestonden, vooraleer zy onder bestendige daken gekomen zyn. Menage en Du Cange willen dat dit woord zou voortkomen van 't engelsche hall, waerdoor eene zael of eene groote plaets aenbeduid wordt. Welnu, even gelyk er, te Kortryk en te Rousselaere enz., voortyds op de Grootemarkt eene halle stond, alzoo bezat Iseghem ook zyn hallegebouw, waervan het een zekere vermaerdheid ontleende. Deze halle, van gothischen bouwaerd, was voorzien van eenen puntgevel, die de Grootemarkt versierde; zy had eenen toren, die op 't einde des gebouws stond en op de Koornmarkt gaf.

Vermoedelyk zal de hal, op 't einde der XII^de of in 't begin der XIII^de eeuw, gesticht zyn, kort na die van Thielt, hetwelk, in 1172, van Philips van Elzas den oorlof verkreeg om eene halle te bouwen.

[p. 194]

Ten jare 1452, onder de regering van Philips den Goede, wierd de halle van Iseghem, door de oproerige Gentenaers, verbrand. Hersteld of herbouwd, in 1577, onderstond ze twaelf jaer daerna, dat is, in 1589, een nieuwen brandramp. 'T is zeker dat zy, sedert dit laetste tydstip, nog hersteld is. Toen rond het jaer 1640, door het toedoen van Sanderus, de plaetselyke kaert van Iseghem gemaekt wierd, kwam zy er te voorschyn. In oude tyden, diende de hal, onderander, ter bewaerplaets der openbare registers en papieren, en ter zitplaets van de wet.