Bybel der natuure of historie der insecten. Deel 2

Tabulae XVI. Explicatio.

No. I.	Ovum Formicae, ad vivum delineatum; sive Vermiculus Formicae in primo suo involucro constitutus, in quo Ovum vocatur: quod ipsum icon prima magnitudine aucta exhibet.
II.	Involucrum memoratum, depositum a Formicae Vermiculo, inque punctum veluti visum fugiens convolutum.
III.	Formicae Vermiculus, Ovo egressus, multis adhuc partibus imperfectus, nativa magnitudine & situ delineatus. Icon secunda microscopio auctum exhibet.
IV.	Idem Vermiculus plenum incrementi sui terminum adsecutus, Formicae membra omnia intus abscondita continens. Auctiore magnitudine hunc repraesentat Icon tertia.
V.	Vermiculus idem, cute exutus, jam Nymphae nomen gerens.
VI.	Is ipse demum, exuto Nymphae habitu, in veram & perfectam Formicam mutatus.

Fig. I.

Ovum Formicae, aucta magnitudine depictum.

Fig. II.

Vermiculus Formicae sub microscopio delineatus, capite versus pectus recurvato conspicuus, perperam Ovum Formicae dictus.

Tabula XVI. Verklaart.

No. I.	Het Ey van een Mier, naar het leeven getekent; of het Wurmke van een Mier in zyn eerste vel of vlies, waar in het een Ey genoemt word. Dit ziet men in de i. fig. in 't groot vertoont.
II.	Het genoemde Vel afgestroopt van de Mier-Wurm, en als een onzigtbaar stippelke in een gerolt.
III.	Het Mier-Wurmke uit zyn Ey gekropen, veelzins nog gebreklyk zynde, zyn natuurlyke gedaante en situatie afgebeelt. De 2. fig. vertoont dit in het groot.
IV.	Het Mier-wurmke tot volkoome grootte gekomen, vertonende alle de Leeden van een Mier, welke inwendig verborgen zyn. De 3. fig. vertoont dit in bet groot.
V.	Dezelve Wurm, zyn Vel afgestroopt zynde, nu den naam van een Popke voerende.
VI.	Het zelve Wurmke, de naam van Popke afgelegt hebbende, in een volkomen Mier verandert.

Fig. I.

Het Ey van een Mier, in het groot.

Fig. II.

Het Wurmke van een Mier, in het groot, te zien met het hooft op de borst gebogen; verkeerdelyk een Ey van een Mier genoemt.

[p. 35]

Fig. III.

Vermiculus prior plenam magnitudinem adeptus, mox cutim suam mutando in Nympham abiturus, itidem naturali major.

Fig. IV.

Nympha Formicae, microscopii inter ventu depicta, ante sub No. v. naturali magnitudine exhibita.

Fig. V.

Nympha eadem, in dorsum resupinata, aucta magnitudine.

Fig. VI.

Ea ipsa Nympha, rursus sub microsco pio depicta, adscriptis literis membra sua exhibens conspicienda.

a.a.	Duo in capite Oculi.
b.	Dentes.
c.c.	Cornua, juxta pedes super pectus complicata.
d.d.	Primum par Pedum.
e.e.	Alterum Pedum par, sub priore conspicuum.
f.f.	Par tertium, super Ventrem compositum.
g.	Annuli Abdominales, margoque Ventris.

Fig. VII.

Formica Operaria perfecta, aetatis suae vigorem ac plenitudinem adsecuta, artus suos omnibus numeris absolutos monstrans.

a.	Formicae Dentes, quibus prehensum Vermiculum caute gerit.
b.b.	Oculi duo nigerrimi.
c.c.	Antennae spadiceae.
d.	Exstantiae acuminatae sex, in quas Thoracis annuli sese dividunt.
e.	Lumbi tribus vertebris velut constantes.
f.f.	Sex Crura, pilosa, quatuor ex articulis conflata.
g.	Abdomen coruscum, pilosum.

Fig. VIII.

Formica, Mas, nativa magnitudine semet sistens.

Fig. IX.

Formicae, Maris, sub microscopio exarata effigies, qua omnes ejus artus distincte repraesentantur.

a.	Dentes paulo minores.
b.b.	Oculi contra grandiores.
c.c.	Antennae.
d.d.	Alae quatuor soli Mari concessae, priores posterioribus longe grandiores & validiores.
e.	Lumbi paulo aliter, quam in Operariis constructi.
f.	Venter paulo aliter, quam in Operariis constructi.

Fig. III.

De eerste Wurm, zyne grootte gekregen hebbende, nu door zyne vervelling een Popke zullende worden, wat grooter als natuurlyk.

Fig. IV.

Een Mier-Popke, door een vergrootglas afgebeelt, te vooren in No. v. in zyn natuurlyke grootte vertoont.

Fig. V.

Het zelve Popke, op de rug leggende, in het groot aengeweezen.

Fig. VI.

Het even zelfde Popke, wederom onder het vergrootglas vertoont, te zien volgens de bygeschreeve letters, welke zyne Leden vertoonen.

a.a.	Twee Oogen in 't Hooft.
b.	De Tanden.
c.c.	De Hoornen, die neffens de Beenen op de Borst gevouwen zyn.
d.d.	Het eerste paar Beenen.
e.e.	Het tweede paar, onder het eerste paar zig vertoonende.
f.f.	Het derde paar, op de Buik leggende.
g.	De Ringen des Onderbuiks, en de rand des Buiks.

Fig. VII.

Een volkomen Werk-Mier, zyn kracht en volkomen ouderdom nu bereikt hebbende: alle zyne Leden allezins volkomen vertoonende.

a.	De Tanden van een Mier, waar meede hy de opgevatte Wurm voorzigtig draagt.
b.b.	Twee zeer zwarte Oogen.
c.c.	De Castanje bruine Spiesjes.
d.	Ses puntige uitsteeksels, in welke de Ringen der Borst zig verdeelen.
e.	De Lendenen, als uit drie wervelbeenen bestaande.
f.f.	Ses hairige Beenen, uit vier leden zamengestelt.
g.	De blinkende en hairige Onderbuik.

Fig. VIII.

Een Mannekens-Mier, in zyne natuurlyke grootte zig vertoonende

Fig. IX.

Afbeelding van een Mannekens-Mier in 't groot, waar in alle de leden onderscheidentlyk vertoont werden.

a.	De Tanden wat kleener.
b.b.	De Oogen in tegendeel wat grooter.
c.c.	De Spiesjes.
d.d.	De vier Vleugels het Manneken alleen eigen: de eerste veel groter en sterker als de laatste.
e.	De Lendenen wat anders als inde Werk-Mieren gestelt.
f.	De Buik wat anders als inde Werk-Mieren gestelt.

[p. 36]

Fig. X.

Formica, Foemina, naturali magnitudine.

Fig. XI.

Formica Foemina sub microscopio delineata: ut externum ejus ab utraque specie priore discrimen adpareat.

a.	Dentes.
b.b.	Oculi.
c.c.	Antennae.
d.	Thorax.
e.e.	Crura.
f.	Lumbi.
g.	Venter.

Fig. XII.

Folliculus sive Theca, qua conclusus Formicae Vermiculus in Nympham mutatur, etiamnum integra, naturali magnitudine.

Fig. XIII.

Similis Theca adaperta.

Fig. XIV.

Formicarum Hollandicarum species altera.

Fig. XV.

Formicarum Hollandicarum species sexta.

Fig. XVI.

Formica ex Promontorio Bonae spei, maxima.

Fig. X.

Een Wyfkens-Mier in natuurlyke grootte.

Fig. XI.

Een Wyfkens-Mier onder het vergrootglas verbeelt, op dat het onderscheid blyke van de twee voorige soorten.

a.	De Tanden.
b.b.	De Oogen.
c.c.	De Spiesjes.
d.	De Borst.
e.e.	De Beenen.
f.	De Lendenen.
g.	De Buik.

Fig. XII.

Een Kasje of Vliesje, waar in de Mier-Wurm besloten is, en in een Popken verandert, ongeopent, in zyn natuurlyke en volkomen grootte.

Fig. XIII.

Een evengelyk Vliesje, dat open is.

Fig. XIV.

Het tweede soort van Hollandsche Mieren.

Fig. XV.

Het sesde soort van Hollandsche Mieren.

Fig. XVI.

Een Mier, 't grootste soort, van de Kaap de Goede Hoop.