|
| |
| |
| |
XXXIII. Gesang,
Op de Instellinge van het Alderhoogweerdigste en Alderheyligste Sacrament des Autaers.
Waer sult gy, myne tong, bequaeme woorden haelen,
Om dese wonderheyt naer weerden af te maelen?
Waer krygt gy, myne ziel, de reynheyt en ootmoet,
Die liefde, waer med' gy, dat werk bedencken moet?
O! dat een Seraphyn myn herte doet ontsteken,
T'wyl ik op dat geheym sal denken ende spreken,
Op dat myn tonge roert, myn ziele zy versaemt,
Gelyk het Godt behaegt en eenen mensch betaemt.
Aenbiddelyken Heer, die in dit werk van minnen,
De reden onderdrukt, verbaest verstand en sinnen,
Bestraelt soo myne ziel met uw verborgen licht,
Dat my 't geloove dient in plaetse van 't gesicht.
Ontsteekt my met een vonk van die verliefde straelen,
Waer med' g'heel uwe min komt heden nederdaelen,
Ten eynd ik g'heel vol min van 't heylig wonder sing,
Dat Hemelen en aerd stelt in verwondering.
T'wyl ik die jonste sal van uwe hand verwachten,
'k Verneder my voor u met al myn ziele-krachten,
Op dat, als uwen geest myn nietig hert ontsteek,
Ik myn gedachten niet, maer uwen last uytspreek.
Her eerste, dat sig stelt, aen myne ziel ten toone,
Is d'ongemeten min van 's Alderhoogstens Sone:
| |
| |
Terwyl het aerds geslacht in sonden ligt versmoort,
Syn Heer en Godt vergeet, en naer den duyvel hoort.
Terwyl den boosen Raed der goddeloose Jooden
De middelen bedenkt, om Jesus te doen dooden;
Terwylen Judas self, dien snooden Apostaet,
In synen boesem broed, dat doodelyk verraet,
Gaet Jesus g'heel den schat van syne liefd uytgieten,
Om dien aen ieder mensch geheel te doen genieten,
En spyt het droef voorsien van hun ondankbaerheyt,
Bereyden 't soetste werk van syn bermhertigheyt.
Hy gaet, tot onder-pand van 't eeuwig duersaem leven,
En tot gedenkenis sig aen syn schepsels geven,
Als eenen Bruydegom, een Vader, eenen vrient,
Ja, als een spys en drank, die ons tot voedsel dient.
Hy gaet tot 's menschens troost een wonder Mael oprechten,
Waer hy voor Gast-Heer dient, en t'saemen voor Gerechten;
Hy sticht tot onser soen een heyligen Autaer,
Waer hy geoffert word, en blyft den Offeraer.
Myn ziele! daer begint den Heer syn Offeranden.
Aen tafel sittende, neemt hy 't Brood in syne handen:
Hy zegent het, en looft syn Vader t'selver stond,
Dan breekt en deelt hy 't syn Discipels in het rond,
Dit seggende, ontfangt, en eet ten eeuwig leven:
Dit is myn Lichaem, dat voor u-lie word gegeven;
Doet gy dit ook voortaen tot myn gedachtenis.
Daer naer neemt hy den Kelk, en tot erkentenis,
Syn Vader dankende, heeft hun dien toegewesen,
En segt dan overluyd: drinkt al te saem uyt desen,
Want siet, dit is myn Bloed, een bloed van 't nieuw Verbond,
Dat sal vergoten zyn tot soen van veler sond.
Soo ras myn Minne-vorst ophoud van dit te spreken,
| |
| |
Is g'heel de wezentheyt van brood en wyn geweken,
T'wyl onder die gedaent de liefde nutten doet
Voor brood, myn Jesus Vleys, voor wyn, syn dierbaer Bloed.
Daer wilt gesicht en smaek, te saemen met gevoelen,
Vergeefs de reden doen in twyffelinge woelen;
Gesicht, gevoel en smaek die worden wederleyt,
Wanneer 't gehoor uytroept: dit heeft den Heer geseyt.
Het brood en is geen brood, syn wezen moet verdwynen,
Den wyn is geenen wyn, hier blyven maer de schynen;
Hier is gedaent van wyn, hier is gedaent van broot,
Beyd' van selfstandigheyt, en onderwerp ontbloot.
Al schynt het brood te zyn, hier is maer vleys te nutten,
Al schynt hier wyn te zyn, hier is maer Bloed te putten;
Maer onder elken schyn, ja ieders sienlyk deel
Is Godt en Mensch te saem, is Christus hier geheel.
Geheel, gelyk hy daer aen tafel is geseten,
Word hy met Ziel en Lyf, en Godd'lykheyt geëten,
In ieder brysel brood, in ieder droppel wyn,
Soo wel als in 't geheel kan hy ontfangen zyn.
Dog, schoon hy word geheel genut in soo veel deelen,
Geen breuk, geen snede kan hem immermeer verdeelen;
Hier nutten twelf te saem, een nut soo veel als twelf;
Maer wie hem eet of nut hy blyft altyd de self.
O liefdens wonder werk! ô Goddelyke vonden!
Door geen standvastigheyt, nog reden te doorgronden:
Gy rukt, gy rukt van daeg myn hert en ziele weg,
Ik voel niet waer ik ben, ik weet niet wat ik seg
Wat voor een liefde is dit, die niet en is te vreden,
Dat Godt, tot 's menschens soen, syn leven gaet besteden;
Maer daer en boven wilt, dat hy hun zielen voed:
Waer mede? Met sig self, syn eygen Vleys en Bloed.
| |
| |
Myn Godt! hoe is die drift in uw gemoed geresen?
Is't dan soo aengenaem in 's menschens hert te wesen?
Word uwen grooten geest soo minnelyk voldaen,
Wanneer gy, Jesu soet, daer binnen word ontfaên?
Ach! is dit uwen wensch, ik stel myn boesem open,
Siet daer, komt mynen Godt, komt dan daer in gelopen,
Komt, nu gy't soo begeert, schoon ik 't onweerdig ben,
Op dat ik uwe min met wedermin erken.
Hoe? Soud een Godt tot my met liefde syn bevangen?
En soud ik naer dien Godt vol liefde niet verlangen?
Soud hy altyd met my vereenigt willen zyn,
En soud ik zyn van hem gescheyden sonder pyn?
Neen, neen, ik trek voortaen de ketenen aen stucken,
Die slechts voor eenen stond my van syn zyd afrucken,
Nadien hy wilt, dat ik geheel in hem verblyf,
'k Wil, dat hy ook geheel blyft in myn ziel en lyf.
Maer Jesu! wat is dit? Waer lopen myne sinnen?
Sy lopen buyten spoor, naer gy my doet beminnen;
Ik overdenke niet 't verschil van u en my,
De liefde maekt my stout, de liefde maekt my vry.
Dog, nu gy aldus komt my door die liefde praemen,
Maekt, dat ik weerdig mag voortaen met u versaemen,
Schiet stadig nieuwen vonk en vlammen in myn hert,
Op dat het g'heel tot u, door u gedreven wert.
't En zy gy my bestiert, myn ziel sal u verliesen,
't En zy gy my verwarmt, myn herte sal vervriesen,
Bestiert myn ziele dan, op dat sy Jesus vint,
Verwarmt myn herte dan, op dat het Jesus mint.
Terwyl ik Jesus minn' wensch in myn hert t'ontfangen,
Word hy in synen geest met schroom en angst bevangen,
Hy roept: voorwaer, ik sie hier eenen in 't getal
| |
| |
Van die aen tafel zyn, die my verraeden sal.
D'Apostels, op dit woord, beginnen vol benouwen,
Den een den anderen stilswygende t'aenschouwen;
Elk gaet in syn gemoed, en overlegt vol pyn,
Op 't gen den Heyland segt, wie den verraer mag zyn.
Dees overdenkinge treft met de meeste smerte,
Den lieven Leereling, die lag op Jesus herte,
Aen dien geeft Petrus in, dat hy den Heer afvraegt,
Wie desen wesen mag, van wie hy word belaegt.
Joannes heeft daer toe den mond schier niet ontloken,
Of Jesus wyst hem aen, van wie hy heeft gesproken,
En seyd: aen wie ik sal aenbien 't gedoopte Broot,
't Is desen, die 't verraed in syne ziel besloot.
Maer Judas, verre van door schaemte stom te blyven,
Vraegt Jesus: ben ik 't, Heer, die sal dat feyt bedryven?
Den Heyland segt: gy kent hem self met uwen mond,
En reykt 't gedoopte Brood hem toe op selven stond.
Den booswicht heeft dit nouw op syne tong genomen,
Of satan is terstond in syne ziel gekomen,
En port, en wekt hem aen tot die vervloekte daet;
Waer op Iscarioot strakx uyt de kamer gaet.
Gaet, schendigen verraer! gaet uwen Heer verklicken,
Maer denkt, dat gy te saem loopt in de helsche stricken;
Gy siet syn lyf nog niet met ketens overlast,
Dog satan heeft alreed u by den gordel vast.
Dien haetelyken mond, dat trouweloos geweten,
Waer med' gy heden quam aen Jesus tafel eten,
De heyligschenderye gepleegt aen synen dis,
Die spreken 't vonnis uyt van uw verdoemenis.
De hoogverdiende straf van sulke schelm-stucken,
Begint van nu af aen u naer de hell' te rucken;
| |
| |
Gy zyt alreed verhard, versteent in uwe ziel,
De swarte wanhoop volgt, en sit u op de hiel.
Vergeefs sal herteleet, versaking, haet, berouwen,
Met knaeging, schaemt en spyt uw sondig hert benouwen,
Vergeefs komt gy daer med' belyden uwe schult,
Mits gy van Godts genaed altyd mistrouwen sult.
Myn ziel, gy kont van daeg uyt dien verraeder leeren,
Hoe eenen sondaer komt van 't Avondmael des Heeren;
Die spys, die 't suyver hert verstrekt tot medecyn,
Is aen 't besmeurt gemoed een doodelyk venyn.
Gelyk een bloem-hof is den disch van uwen Koning,
Daer wint de spinne gal, de bië soeten honing;
Hier geeft aen goed' en quaed' 't gelyk genutte brood,
Op ongelyke wys, die 't leven, die de dood.
O ziele! voor gy gaet u tot den disch begeven,
Beproeft u selven wel, doorsnuffelt g'heel uw leven;
Siet of gy ergens iet in uwen boesem draegt,
Dat uw gemoed besmet, of uwen Godt mishaegt.
Gy hebt een boosen wil vol hoeken en vol holen,
Waer tusschen menig slang en monster ligt verscholen;
Gy hebt een snood verstand, door uwen lust verblint,
Wiens oordeel altyd helt, naer 't gene gy bemint.
Gy moet, myn ziel, gy moet al uw genegentheden,
Gy moet uw eygen wil verpletten en vertreden,
U selven wederstaen met eenen weerden haet,
Eer gy naer 't soet gerecht van Jesus liefde gaet.
O Jesu! scheurt myn hert door desen haet aen stucken,
Op dat uw liefde sig geheel daer in mag drucken,
Maekt, dat ik myn ellend en uw volmaektheyt ken,
Soo sal ik tot u gaen, gelyk ik schuldig ben.
| |
| |
| |
Toesang.
Gelyk een Hert door dorst ontsteken,
Verlangt naer koele water beken:
Gelyk een schip, uyt d'holle zee,
Sig wend naer een geruste ree:
Gelyk een wakend' oog, vol sorgen,
Snaekt om te sien den traegen morgen:
Gelyk een sieken mensch, vol pyn,
Versucht naer synen Medecyn:
Gelyk een Bruyd, vol van verlangen,
Wenscht haeren Bruydegom t'omvangen:
Gelyk een Soon, in vremde lucht,
Naer synen lieven Vader sucht:
Gelyk een kindtje pleegt te dorsten,
Naer 't sog van syne moeders borsten:
Soo wensch, soo haek ik in myn dorst,
Naer mynen lieven Minne-vorst:
Soo sucht ik om myn welbeminden,
Naer lang afwesen eens te vinden:
Soo slyt myn ziele dag en nacht,
In eyndeloose rouw en klacht.
Soo lig ik in myn bed al waken,
Om naer myn Bruydegom te snaeken,
Soo teirt myn quelend' ingewand,
Door liefdens blusscheloosen brand.
O schoonsten onder al de menschen,
| |
| |
Waer naer een Bruyd soud konnen wenschen,
Waerom verlaet gy my soo lang
In desen vreeden minne-dwang?
Waer toe myn ziele te doen smaken
Het onbegrypelyk vermaken,
Dat uw besittinge verwekt,
Nadien gy u van my aftrekt?
Of liet gy my uw soetheyt proeven,
Om my door 't derven te bedroeven?
Myn herte-lust, myn liefste kroost,
Verlaet gy my dan sonder troost?
'k Beken, 'k ben min dan stof en aerde,
Ten opsicht van uw groote waerde,
En als myn ziele uw schoonheyt siet,
Sy sinkt terstond in haeren niet.
Maer nu spyt myn onweerdigheden,
Gy my bemint hebt in 't voorleden,
Uw liefde my dan toegestaen,
Verstout my om by u te gaen,
Vol hop', dat gy, gelyk voor desen,
Tot my nog sult genegen wesen.
Of siet gy iet in myn gemoet,
Het gen' u van my walgen doet:
Of vind gy in myn herte vlecken,
Die u bedwingen te vertrecken;
Verlicht my dog op desen dag,
Op dat ik die bemerken mag.
Ik sal met ruyme traene-plasschen,
Die soo besproeyen, soo uytwasschen,
Tot dat sig aen uw suyver oog,
Niet d'alderminste smet vertoog.
| |
| |
Eylaes! 'k verlies in ongenuchten,
Vergeefs myn klachten ende suchten,
Myn liefste lief, myn herte vrient
Is met myn kermen niet gedient.
Hy placht somwylen g'heele weken,
Inwendig in myn hert te spreken;
Daer vond ik hem op allen stond,
Daer toond' ik hem myn minne wond,
Daer mogt ik hem vol liefde omvangen,
Daer quam hy blusschen myn verlangen,
Daer wierd myn hert van hem gestreelt
Met eene vreugd, die noyt verveelt.
Waer sal ik nu myn Welbeminden,
Myn liefsten Bruydegom gaen vinden?
Soo lang hy van myn aenschyn vliet,
Ik soeke, maer en vinde hem niet...
Swygt, myne ziel! my komt te vooren
Waer schuylen mag dien uytverkooren;
Hy heeft een Goddelyk gerecht
Tot uw vernoegen opgerecht,
Een maeltyd, waer gy moogt gaen rusten
In duysent hemelsche wellusten,
Daer schuylt dien Bruygom, onder schyn
Van weynig Brood en luttel Wyn.
Daer kont gy, sonder te verdrieten,
Syn minsaem onderhoud genieten;
Daer deelt hy al de schatten uyt,
Die syne Godd'lykheyt besluyt.
Daer sal hy u, myn ziel, onthaelen,
Met g'heel den glans van syne straelen,
Daer stort hy u ten boesem in
| |
| |
De vonken van syn reyne min.
Daer komt hy u syn krachten geven,
Om eeuwiglyk met hem te leven:
Ach! waer ik eenen Seraphyn,
Om daer altyd by hem te zyn.
EYNDE VAN HET EERSTE DEEL.
|
|
Auteursrecht onbekend