De man met de vele gezichten

[p. 164]

Hoofdstuk XV
De derde moord

Ondanks haar impulsieve haast, daalde ze kalm de breede trap af, omdat beneden in de hall, zooals ze dadelijk zag, de directeur haar opwachtte. Hij wreef zich de handen, als om een houding te zoeken, die zou kunnen doen veronderstellen dat hij op zijn gemak was. Thea begreep, dat hij haar met vragen zou lastig vallen en om daar, nog voordat ze haar werden gesteld, een einde aan te maken, keerde ze de rollen om. Ze gaf een kort hoofdknikje als antwoord op den beleefden groet van den directeur en vroeg: ‘Een oogenblik alstublieft. U hebt mijnheer du Maurier het hotel niet zien verlaten?’

‘Nee, tot mijn spijt niet,’ antwoordde de man, hoewel het moeilijk was te begrijpen, waarom hem dat speet. Het kon echter een gewoonte zijn, dat hij ontkennende antwoorden op die manier inkleedde.

‘Dat moet omstreeks elf uur zijn gebeurd,’ hernam ze. ‘En kort na hem is een andere bezoeker van mijnheer Vreeland vertrokken, een jonge man, gekleed in een plus fours, met een lange, lichtgrijze overjas. U zag ook hem niet?’

[p. 165]

‘Ik was niet in de hall om dien tijd. Het is eigenlijk toeval, dat ik beneden was. Gewoonlijk ben ik om dien tijd de stad in. Ik zat nu nog op mijn kamer. Maar misschien, of liever zeer waarschijnlijk, zijn zij beiden gezien door den portier.’

‘Dank u. Dan zal ik het hem even vragen. Nee, ik kan u nog niets naders mededeelen. Ik heb u beloofd, dat ik als het eenigszins mogelijk is, den naam van uw hotel buiten deze zaak houden zal en dat zal ik dan ook doen. Maar nu ben ik zeer gepresseerd.’

‘Maar natuurlijk zal ik u dan niet langer ophouden,’ antwoordde hij voorkomend, de tochtdeur naar de vestibule voor haar openhoudend. ‘De portier zit in zijn loge. Hij moet iedereen zien, die in- of uitgaat. Het is een wanhopige toestand, waarin we ons nu bevinden. En waarom heeft iemand iets tegen mijnheer Vreeland. Een doodgoede en hoogst fatsoenlijke man is het, die hier een paar keer per jaar komt logeeren. Totaal onbegrijpelijk.’

Nog voordat hij zijn betuigingen van onbegrip geheel had uitgesproken, zoefde de tochtdeur reeds achter Thea dicht en naderde ze de portiersloge, waar ze aan het ruitje klopte, om de aandacht te trekken van den portier, die met zijn rug naar het raam, waardoor hij iedereen die het hotel in- of uitging, kon zien, gebogen zat over een boek of een opgevouwen krant. Wat het was, kon Thea niet zien. Zijn houding echter verried, dat hij las. Hij keek langzaam om, alsof hij liever niet gestoord

[p. 166]

wenschte te worden. Zoodra hij zag, wie hem van zijn lectuur weghaalde, stond hij evenwel op en kwam naar het ruitje, dat hij opschoof zoo hoog als het omhoog kon.

‘U was om elf uur in deze loge?’ vroeg Thea.

‘Dat was ik,’ antwoordde hij kort en bondig.

‘En u zat toen, evenals nu, gebogen over het avondblad?’

‘Dat zat ik,’ zei hij.

‘U hebt dan onmogelijk kunnen zien, wie het hotel binnenkwam?’ vroeg ze verder.

‘Zoolang ik las, nee, natuurlijk niet, dame,’ zei hij en er kwam in zijn blik iets van een nauwelijks gegeven wenk te begrijpen, iets schranders. ‘Maar als de straatdeur opengaat, dan hóór ik het. Met de kou is die, vooral 's avonds, gewoonlijk dicht. Nou en dan kijk ik op en dan weet ik meteen, hoe laat of het is.’

‘U zou dus iemand, die binnenkwam, wèl gezien hebben? Dan kunt u me ook wel precies zeggen, hoe laat die jonge man in zijn plus fours aankwam. U weet immers dadelijk, hoe laat of het is,’ schertste ze. Als ze hem eenmaal zoover had, dat hij haar het tijdstip van Jimmy's komst wist te melden, dan kreeg ze misschien ook nog wel uit hem, hoe laat precies haar collega en de bendeleider vertrokken waren. Dan wist zij, welk tijdsverschil er tusschen die twee lag en dus hoe groot de voorsprong van du Maurier was geweest.

‘Als dat om elf uur gebeurd moet zijn, dan hebt u het mis dame, want toen is er niemand in- of

[p. 167]

uitgegaan, daar zou ik een eed op durven doen. Want toen keek ik, omdat ik de kerkklok hoorde slaan, op naar de klok hier boven het raampje, om te zien of hij gelijk loopt. 's Nachts weet ik graag den juisten tijd, ziet u.’

‘Ik zeg niet, dat het om elf uur gebeurde. Ik wou juist van u den juisten tijd hooren,’ antwoordde Thea. ‘Dus u hebt niemand zien binnenkomen?’

‘Niemand behalve eenige van onze gasten. Geen jonge man in een korten broek, als u dat bedoelt. Maar dat is dan waarschijnlijk gebeurd even vóór elven, want toen ben ik een paar minuutjes weg geweest, naar de keuken, om een kom koffie te halen. Het is hier aan de straat zoo verdekseld koud.’

Thea zuchtte, niet zoozeer omdat het antwoord haar zoo erg teleurstelde, als wel omdat het antwoorden van den portier haar veel te traag naar haar zin ging. ‘Klokslag elf echter zat u weer op uw post, nietwaar? Want u keek, of de klok gelijk ging. Goed. Hebt u daarna gezien, dat iemand het hotel verliet?’

‘Ik wou, dat ik u alles kon zeggen wat u wilt weten, dame,’ hernam de man. ‘Maar als er iemand weggaat, dan is dat heel wat anders dan wanneer er iemand komt. Een komende dúwt de deur open en stapt dan binnen; hij maakt eerst gerucht, en wordt dan zichtbaar. Een weggaande doet dat anders, want die trekt de deur open, wat veel minder en dikwijls zelfs heelemaal geen geluid

[p. 168]

maakt. Maar dan is hij al buiten, voordat ik heb opgekeken.’

‘Heb je opgemerkt, hoe laat de deur openging, ongeacht of je weet, wie er door wegging?’

‘De straatdeur is werkelijk eenige keeren geopend door gasten, die weggingen. Dat gebeurde een paar maal achter elkaar, kort nadat ik uit de keuken terug was, dus kort na elf uur.’

Thea overwoog bliksemsnel, wat ze van dezen traag denkenden man te weten zou kunnen komen. Dat stond niet in een gunstige verhouding tot den tijd, dien het haar kostte. Ze haalde de schouders op, liet den betresden portier verbouwereerd leunend op het plankje achter het raampje staan, zonder hem nog een woord toe te voegen en draaide zich op haar hakken om. Achter de tochtdeuren stond nog de directeur. Die zou aanstonds met zijn portier een praatje komen maken. Best, dacht Thea. Alleen ook best, dat Vreeland dit niet weet, want dan stond de man nogmaals doodsangsten uit. Ze constateerde, dat je de straatdeur inderdaad zonder veel gerucht van binnenuit kon openmaken. En ze stond buiten.

De ervaring in de taxi, die haar naar dit hotel zou gereden hebben, maakte er haar afkeerig van ook nu een auto aan te roepen. Bovendien, de afstand van hier naar de Kerkstraat was niet zoo groot en nu het niet meer regende, deed de nachtlucht haar goed. Ze ging met stevigen stap op weg, alleen even achter zich kijkend, toen ze ver genoeg van het hotel verwijderd was, om de eerste etage

[p. 169]

te kunnen zien. Van een der vensters werd het gordijn een tikje opzij gekierd. Ze twijfelde er niet aan, of dat was de kamer van Vreeland en de man keek naïevelijk uit, of hij soms weer een vijand zou zien naderen.

Zij nam zich voor, ingeval haar bezoek aan de Kerkstraat niets opleverde, naar het adres van nummer vier te gaan. Niet dat ze er hem hoopte aan te treffen, maar ze zou er in elk geval kunnen vernemen, of de politie er al geweest was, met andere woorden, of Jimmy inderdaad voor zijn eigen faam zorgde. Zij taxeerde, dat het adres van nummer drie, in de Kerkstraat, dichtbij de Utrechtschestraat moest zijn en dus ging ze de Reguliersbreestraat door naar het Rembrandtsplein. De bioscopen gingen om dezen tijd uit, er was vrij veel publiek op straat. Het bewustzijn, dat ieder van die menschen haar tegenstander, de boemelbaron, kon zijn, kwelde haar niet. Op dit punt voelde ze zich genoopt, haar toevlucht te nemen tot de gerustheid van een fatalist, omdat ze anders immers geen seconde haar gedachten zou kunnen ordenen. Ze begon zich moe te voelen, te verlangen naar huis en naar rust. Iets in haar zei haar, dat ze in de Kerkstraat niet veel wijzer worden zou. Zooals veelal bij spontaan handelende menschen het geval is, volgde op haar levendigen drang, nog vannacht de zaak tot een einde te brengen, een gevoel van machteloosheid, dat haar alles deed zien van de meest teleurstellende, mistroostige zijde. Ze vroeg zich af, waarom wèl nummer vier,

[p. 170]

doch niet de andere bendeleden zoo spoedig mogelijk van adres zouden veranderen? Want als één lid door de mand viel en dus niet anders dan straf te vreezen had, zou hij dan door zijn belofte van trouw te weerhouden zijn, om zijn makkers te verraden? Het vertrouwen, dat dit in zijn voordeel zou worden uitgelegd, moest hem er toe doen neigen en ditzelfde zouden natuurlijk de andere leden vooruit al weten. Dan moest er een onderling wantrouwen bij de leden heerschen, waaraan tenslotte de bende zou te gronde gaan. Je zou ze rustig kunnen laten gaan, als ze maar niet eerst nog onschuldigen burgers het leven bedierven.

Terwijl ze, innerlijk timide, de van bioscoopbezoekers drukke Regulierbreestraat uitliep, verraadde haar uiterlijk in het minst niet haar ietwat verslagen stemming. Haar gelaat had een blos van de kou, haar oogen tintelden, haar tanden beet ze in haar onderlip, haar tot vuisten gebalde handen drukte ze zoo diep in haar mantelzakken, dat haar armen strak stonden. Ze nam vlugge, kittige pasjes en ze trachtte terwijl haar ervaringen van dien avond, begonnen met den moord op haar buurman op het achterbalcon, te ordenen in een verband, waaruit ze het verdere verloop van deze zaak zou kunnen afleiden. Als ze het zóó naging, dan had ze geen reden tot ontevredenheid; bevond ze zich niet middenin het avontuur? En al tastte ze nog finaal in het duister, zou niet weldra het geheim, dat nu nog achter dat duister schuilging, worden geopenbaard? En tenslotte, was het niet het paard achter

[p. 171]

den wagen spannen, als ze bij voorbaat al ontmoedigd was over het resultaat van een tocht, dien ze zooeven had ondernomen?

Op het Rembrandtsplein, op het punt, de Utrechtschestraat in te slaan, bleef ze plotseling staan en het was haar, alsof haar een schok door het lichaam ging. Ze staarde recht voor zich uit, naar den overkant van de smalle straat. Ze kon zich natuurlijk vergissen en ze zou zich ook wel vergist hebben, maar een oogenblik had ze de zekerheid gehad, dat daar aan den overkant, onder de lantaarn op den hoek van de Heerengracht, zoover van haar verwijderd dat ze van een herkenning niet zeker kòn zijn, een gestalte op haar wachtte, die ze vanavond reeds herhaaldelijk gezien had en die dan de bode van een onheil was geweest. De Zuiderling, nummer vier. Maar hoe kon die man haar hier verwachten? Wat had die hier te zoeken? Hoe wist die, als hij het was en er geen toeval in het spel zou zijn, dat zij op weg was naar een zijner kameraden? Nog had ze de revolver in haar rechterzak; ze zou niet aarzelen, hem te gebruiken, als nummer vier haar te na zou komen. Wellicht zouden ook anderen, maar in elk geval zou Jimmy kunnen getuigen, dat hij den moord aan den Haarlemmerweg had gepleegd. Ze zou zich dus kunnen verantwoorden, indien ze hem neerschoot. De man moest een wandelend wapenmagazijn zijn.

Reeds had ze haar tocht hervat, liep ze op het smalle trottoir van de smalle Utrechtschestraat.

[p. 172]

Onder de hoeklantaarn bij de Heerengracht was niemand te zien. Onmogelijk was het niet, dat nummer vier zich daar ergens schuil hield, waarschijnlijk echter leek het haar nu, dat zij zich maar wat verbeeld had. Al speelde haar verbeelding haar niet vaak parten. Ze ging met even kittige stapjes als zooeven; ze zou zich niet door een hersenschim uit het veld laten slaan. En bovendien, als ze zich niet had vergist, dan eerst recht bleek haar wandeling naar de Kerkstraat niet doelloos, want dan immers zette het avontuur zich met vlugge vaart voort. Toen zij de brug over de Heerengracht overging, deed de verwachting, dat achter haar rug een schot zou worden afgevuurd, haar huiveren, doch niet omkijken. Zij had nog nimmer geaarzeld, ze zou het ook thans niet doen en wie eenmaal omkijkt, baant voor nooit eindigende aarzeling zelf den weg. Ze schudde het hoofd eens, alsof ze haar bobbed haar luchtig om haar hoofd wilde voelen. Maar ze had een hoed op en dus verried ze met deze beweging, aan wie achter haar liep en op haar lette, dat ze een gevoel van beklemming van zich schudde. Er gebeurde niets, niemand trad haar in den weg, niemand randde haar aan, niemand schoot op haar. In de etalage van een orthopedisch magazijn stond een enorme spiegel en daarin keek ze eens achter zich de straat in. Indien de moordenaar van Beermans en Groen haar volgde, dan wist hij precies, waar hij moest zorgen dat ze hem niet kon zien, want ze zag hem niet, ofschoon toch het uitzicht niet meer door andere voetgangers

[p. 173]

werd belemmerd. Ze haalde de schouders op met een gebaartje van onverschilligheid; dat eigenlijk moest het eenige antwoord zijn aan den gewetenloozen schurk, indien hij haar inderdaad in het oog hield. Dat hij, gesteld zij had zich niet vergist, haar ongedeerd liet gaan, wees er weer eens op, dat hij tot het uiterste gehoorzaam was aan de bevelen van zijn chef, die immers gezegd had, dat haar niets mocht overkomen.

Twee gedachten tegelijk schoten haar plotseling in het hoofd, beide van even groot belang en beide weliswaar geen inzicht gevend in het spel van de tegenpartij, maar dan toch opnieuw aanduidend, dat er ergens iets haakte. Ten eerste: de overeenkomst met wat ze bij beide moorden had gezien, den man, die zich dichtbij haar ophield. Ten tweede: waarom gaf de chef opdracht, dat haar niets mocht overkomen, nadat hij zelf eerst getracht had, haar te doen omkomen in het stinkende grachtwater? Wat deze tweede vraag betreft, ze begreep, dat die nauw samenhing met de oplossing van het raadsel; wat de eerste aanging, ze zou probeeren, te verhinderen dat ze op straat met iemand sprak. Ze keek uit naar menschen, die haar iets zouden kunnen vragen; ze wilde niemand te woord staan. Gelukkig kwam haar niemand tegemoet en dus ook vroeg niemand haar iets. Zij ging de brug over de Keizersgracht over; een als het ware idyllische plek, om iemand van kant te maken. Maar ze huiverde niet meer, het verbaasde haar niet, dat haar niets overkwam. Dat stond haar

[p. 174]

wellicht te wachten, als ze eenmaal op het aangegeven adres aanbelde. Want dàn had de achtervolger, nog steeds gesteld dat ze zich niet had vergist, waarschijnlijk wel het recht, haar uit den weg te ruimen, omdat dan immers gebleken zou zijn, dat ze contact zocht met een van zijn kameraden en er dus voor dien kameraad gevaar te duchten was.

Toen zij rechtsom sloeg, de donkere Kerkstraat in, keek ze toch even achter zich. Ze bleef er echter niet voor stilstaan en dus kon ze er ook niet zeker van zijn, dat ze goed had gezien, nu de straat haar geheel verlaten voorkwam. Zij moest zijn aan den overkant, het tiende, twaalfde huis waarschijnlijk. Een man kwam haar tegemoet uit een van die huizen, recht op haar toe. Ze kon hem niet goed zien nog, maar wel zag ze, dat hij in geen geval nummer vier was, want hij was grooter en breeder van schouders. Hij naderde haar met regelmatigen stap. Hij zou haar aanstonds passeeren, verwachtte ze. Dit gebeurde echter niet. Toen hij haar zoo dicht genaderd was, dat ze elkaars gezichten konden onderscheiden, scheen hij haar te herkennen. Zij herkende ook hem; het was nummer drie, naar wiens woning zij op weg was. Er kwam een spottend licht in zijn oogen en hij groette haar met een grimmig lachje: ‘Goedennacht, juffrouw. U wenscht mij te spreken? Ik heb in mijn zak mijn revolver op u gericht. U doet er goed aan, als u zonder tegenpruttelen rechtsomkeert maakt en netjes naast mij blijft. Op een stil plekje, bijvoor-

[p. 175]

beeld aan den wallekant van den Amstel, wou ik graag een oogenblikje met u samen zijn.’

Om mij daar neer te schieten en te laten verdwijnen, begreep ze dadelijk. Maar ze had geen keus, ze zou aanstonds hopelijk wel iets vinden, waarmee ze zich uit deze netelige positie redde. Voorloopig deed ze het verstandigst, door zijn verzoek, om het maar eens een milden naam te geven, in te willigen.

‘Moet dat beslist aan den waterkant zijn?’ vroeg ze. ‘Ik had een beetje meer gastvrijheid bij u verwacht, mijnheer nummer drie Zeldenrust.’

Zichtbaar schrok de man, nu hij hoorde, dat ze zijn naam wist en bovendien het nummer kende, waarmee hij bij de bende bekend stond. Hij zou misschien zelfs door zijn schrik reeds nu tot een gewelddaad zijn overgegaan, indien hij het had gekund. Hij kon het echter niet meer, want voor hij zijn hand uit zijn zak had kunnen halen, viel hij, getroffen door een ànder schot van ergens achter Thea komend, zelf neer. Bliksemsnel wendde Thea zich om. Maar ze zag slechts een fractie van een seconde een lenige, smalle gestalte, die den hoek naar de Utrechtschestraat omsloeg en, voor zij daar zou zijn, uit het gezicht zou zijn verdwenen.