Logo DBNL
Den wech des eeuwich levens (1622)

Den wech des eeuwich levens

(1622)–Antonius Sucquet–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het X. Capittel.
Oeffeninghe van de suyvere meyninghe.

BEmerckt ten eersten, dat de suyvere meyninghe+ soo danich is, waer door den mensch iet doet, door dien dat het Godt alsoo behaeght, ende om dat Godt die sulcks begeert, 't selve weerdich is, ten opsichte van sijne ongemeten goedtheyt, op dat alle dingen, tot sijnder eeren souden gheschieden.

Dese is tweederley: d'eene is dadelijck ,waer door iemandt metter daedt eenich werck tot Godt stiert; d'andere krachtelijck, ende is alsoo ghenoemt om dat de kracht der selver in alle andere wercken vloeyt, soo wanneer alsmen in't beginsel van eenich werck oft 's morgens de selve wercken tot Godt met eene dadelijcke meyninge geschickt heeft. De dadelijcke moet met dick-wijls gebruycken, door dien dat het menich-mael ghebeurt dat de meyninge verandert wordt, als is't dat iemandt 's morghens voor hem ghenomen heeft alle sijne wercken ter eeren Godts te stieren, oft dat hy eenige andere goede meyninge ghehadt heeft, by exempel, sijn werck te doen, door dien dat het over een komt met de recht redene, oft op dat hy eenighe deughden soude moghen verkrijghen, die de Heyligen souden na-volgen, de sonden uytroeyen, de gratie Godts vermeerderen, sijnen even-naesten goedt exempel gheven, sijnen oversten onderdanich wesen, op dat hy salich soude worden. maer dese moeten al ter eeren Godts gestiert worden, waer tot alle dinghen gheschapen zijn. Want hy heeft alle dingen gemaeckt om sijn eygen selve. Ende aldus, al is't sake dat wy voor ons selven goet,+ deughden, ende glorie mogen begheeren, nochtans is't dat wy getrouwe dienaers willen wesen, ende is't dat ons sielen reyne bruyden Christi begheeren te zijn, soo en moeten wy voor ons selven geene bagge oft hals-cieraet eyschen, dan voor soo veel als onsen bruydegom dit selve begeert, ende hem dat aenstaet: Den soldaet van onsen Salich-maker en behoort gheen verciersel oft wapen te begheeren, dan waer voor den selven hem begeert te beschermen. Hierom

+segh David aen den Heere: Ghy zijt mijne glorie,+ ghy zijt mijnen lof: maer sijne sterckte bewaerde hy voor den Heere, ende vereyschte alsulcke deughden, op dat alle menschen Godt in hem souden loven ende dancken, ende op dat het verciersel van de dienaren den Heere soude vereeren: hier toe noodde hy eenen-iegelijcken, ende verlanghde te vertellen, hoe groot saken, dat hem den Heere ghedaen hadde.

+Bemerckt nochtans, dat het seer profijtelijck is, dat men sy-selven in't beghinsel van eenich werck veel meyningen, oft verweckselen van gehoorsaemheydt, verstervinghe, ijver, verwervinghe van weldaden, danckbaerheyt, voor oogen stelle; want alsoo sal het gheschieden dat men verscheyden deughden sal beoeffenen, ende dat ons werck op-klimt gelijck+ een roedeken des roocks uyt de kostelijcke specerijen van myrrhe, ende wieroock, ende van alderley poeder des apotekers; al is't dat de liefde Godts alleen ghenoechsaem is, ende d'over-handt heeft, aenghesien+ datse alle d'andere in haer besluyt: want de liefde is verduldich ende goedertieren, etc.

+Bemerckt ten tweeden, dat de goede meyninghe soo noodtsakelijck is, dat alle wercken, die in haer-selven noch goedt noch quaedt en zijn, sonder dese niet goet en konnen wesen; noch de wercken die in haer selven al goedt zijn, en konnen insghelijcks sonder dese niet profijtelijck oft goedt zijn aen den ghenen diese doet, ghelijcker-wijs oock gheene quaede wercken, goedt en konnen wesen al is't datse met eene goede meyninghe gheschieden. Want het en is tot gheender tijden gheoorlooft quaedt te doen, op dat daer eenich goedt soude moghen uyt-spruyten. Soo dan de wercken, die in haer-selven noch goedt noch quaedt en zijn, worden goedt door de goede meyninghe, als souden moghen wesen, koopen, arbeyden, studeren, sy-selven vermaken; de welcke niet verdienstelijck en souden wesen sonder dese suyvere meyninghe; ghelijck oock niet verdienstich en is, als iemandt een aelmoesse gheeft alleenelijck uyt een naturelijck medelijden: want Godt en vergheldt d'arbeyders niet, die noch voor hem in den wijngaerdt en wercken, noch op eeni-

ghe andere maniere hem en dienen. Waer uyt blijckt, hoe grootelijcks dat te achten is de suyvere ende heylighe meyninghe: want sy is van sulcker macht, datse die wercken die noch goedt noch quaet en zijn, goedt maeckt, ende verguldt alle dinghen als met het gouden roedeken van de liefde van Mydas, ende gheeft alle de ghedachten, woorden, ende wercken, het leven, fatsoen, ende wesen. Ende over-sulcks, is sy meer te weerderen, dan de wercken selve, ende is eene mijne van oprecht goudt, dat is van de liefde, een alder-beste sause, ende het steunsel van alle goede wercken: welck steunsel, is't dat het van aerde ghemaeckt is, ghelijck het werck van Nabuchodonosor; soo sal 't oock lichtelijck om verre vallen. Hierom en moet men niet soo seer beladen+ zijn, besonderlijck in de religie, al-waer alle dinghen hanghen aen den wille des Oversten ende van Godt almachtich, wat dat men doet, maer met hoe groote affectie ende begheerte dat men het selve doet. hierom is't oock dat de schrifture seght.+ godt sal tot Abel, ende sijne affectien, ende daer naer tot sijne ghiften. Ende wy selve en achten de ghiften niet, dan als wy weten datse uyt een goedt herte, ende van goeder handt komen; soo dat wy de selve van onsen vijandt niet souden begeeren t'ontfanghen: alsoo en behaghen Godt almachtich desghelijcks niet d'offerhanden der goddeloosen, ghelijck 't ghebleken heeft in Core, Dathan, ende Abiron. hier-en-teghen de goede meyninghe+ doet, dat oock d'alder-minste dingen van ons ghedaen, seer groot van Godt gheacht worden; ghelijck het blijckt in de Weduwe, de welcke twee penninckskens offerden. Dus iet te doen om de+ helle oft om de galghe t'ontgaen al is het goedt, 't is nochtans gheheel slavelijck: iet te doen ten opsichte van den loon, die daer te verwachten is, dat is de maniere van doen, der huerlinghen: maer uyt liefde om Godt te behagen, dat is kinderlijck. Ende+ bemerckt gelijck den H. Augustinus seer wel seght, hoe dat ghy selver gedient wilt wesen, ende oft ghy van uwe huysvrouwe niet en wilt bemindt wesen, door dien dat ghy haer veel goedts doet: want an-

ders soude het te vreesen zijn, datse u verlaten soude, als ghy in armoede soudt wesen.

+Bemerckt ten derden, dat het nootsakelijck is, op dat een werck verdienstich zy: ten eersten, dat het van alle kanten goedt zy: ten tweeden, dat den persoone Godt aen-genaem zy: ten derden, dat het gheschiede door eene goede meyninghe, het welck naer heet ghevoelen van alle Godt-gheleerde, te verstaen is, ten minsten van de krachtelijcke meyninghe, die uyt desen wille spruyt, door den welcken den rechtveerdigen aen sy-selven Godt voor sijn laetste eynde stelt, ene dat hy Godt in alle sijne gedachten, woorden ende wercken sal soecken: ende neemt voor hem, den selven volstandelijck te dienen, ende in alle dinghen te behaghen. Ende alsoo als het quaedt eynde gheweert is, soo worden de wercken van den rechtveerdigen, oock sonder de dadelijcke meyninge tot Godt ghestiert; is't by al-dien nochtans, dat het werck door gheene omstaende bedorven en wordt: maer de wercken, die noch goet noch quaet en zijn moeten met eene suyvere meyninge ende eynde verciert worden; te weten, dat Godt heeft ghewilt dat sulcks gedaen soude wesen, om datse noodtsakelijck zijn, oft om datse ons behulpich zijn tot eenich goet eynde, oft wel, door dien dat de rechte redene sulcks vereyscht.

+Bemerckt ten vierden, dat ghelijckerwijs als de meyninge in't beginsel kan bedorven worden, alsoo kan het selve oock gheschieden, in 't midden, ende somwijlen oock in't eynde; hierom moet men dit altijdts wel gade slaen, dat het onkruyt der ijdelheydt niet en wasse onder onse goede wercken, dat onsen wijn met gheen water ghemenghelt en worde, ende dat wy van den goeden wech niet af en wijcken.

+Bemerckt ten vijfden, datter niet ghevonden en wordt, dat soo seer de goede meyninghe bederft , als d' eyghene liefde oft eyghen ghemack ende vermakinghen: waer in den mensch sijn eyghen baet is soeckende, ende het ghene dat hem mede daet, als geacht te wesen, etc. Maer hier-en-boven, oock alle andere affectien, 't en zy sake datse wel getemt zijn, bederven dickwijls de meyninge, ende voor-komen

de redene, besonderlijck nochtans de ijdele glorie, ende de begheerte om een ander te behaghen, oft de vreese om eenen anderen te mishaghen.

Bemerckt ten sesten, al is't dat het gerecommandeert+ wordt, van de meyninge dickwijls te vernieuwen, dit moet nochtans sonder geweldt geschieden; ende het soude genoech wesen, het selve te doen voor al, 's morghens, 's avondts, voor de meditatie, voor het examen ende Misse, voor eenighe lichamelijcke oeffeninghe, voor den eten, voor de recreatie; maer besonderlijck alle uren, oft op sekere ende ghesette plaetsen ende tijden, ghelijck die eenen-iegelijcken gheleghen is.

Bemerckt ten sevensten, de trappen van de suyvere+ meyninghe; den eersten is, niet doen oft laten ten opsichte van de menschen; den tweeden is, alle dinghen doen door de kracht van de goede meyninghe die men ghehadt heeft, 's morgens, oft op eenen anderen tijdt van dien dag, den derden is, dickwijls ende metter daedt de selve meyninge te vernieuwen, al is't dat dit geschiedt sonder eenigen smaeck van devotie; den vierden, als dit geschiedt met een vierighe liefde; den vijfden, als iemandt soo verre ghekomen is, dat is't dat hy somtijts voor eenich ander eynde iet doet, nochtans terstont gelijc genootsaect wordt, om het selve Gode op te dragen, ende op den ghewoonelijcken wech wederom te keeren, door eene kloecke ende vrome liefde, waer door hy niemandt, dan Godt alleen, en begheert te behaghen.

Bemerct ten achtsten, elf teeckenen; Ten eersten,+ sijne saken niet aengaen met eenighe beroerte, ende onsteltenisse, Ten tweeden, in't werck aldus voorts-gaen, dat waert by al-dien, hy ghevraeght wierde, waer tot dat hy dat dede, waer henen dat hy reysde, als eenen reysenden man terstondt voor antwoorde soude gheven: Ick reysde derwaerts; ick doe 't ter eeren Godts: ende in-dien hy ghewaer wierdt, dat hy in't minste van den rechten wech af-weke, terstondt wederom op den rechten wech soude keeren. Ten derden, niet beanghst wesen, ende door het gene dat ons te doen staet niet te seer verstroyt wesen. Ten vierden, naer dat het werck ghedaen is, vereenight

wesen in sy-selven, ende niet seer bekommert wesen wat d'andere daer af seggen sullen. Ten vijfden, niet onstelt wesen als de sake niet gheluckt en is na onse begheerte. Ten sesten, geen ijdele gedachten hebben naer het werk, Ten sevensten niet al te sorghvuldelijck aensien, oft daer veel prijsers, toesienders, ende toehoorders zijn, etc. Ten achtsten, de oordelen der menschen versmaden; Ten negensten, in alle sinnelijcke dinghen seer matich wesen, ende gheeren hem onthouden van nieuwgierige ende saechte saken; Ten thiensten, alleen zijnde oft voor d andere, even neerstelijck sijne saken doen; Ten elfsten, tot alle dingen sy-selven over-gheven, noch iet wenschen, oft vreesen.

D'eerste Meditatie van de suyvere Meyninghe.

Het bereydende ghebedt, als voren.

De voor-stellinghe der plaetse, sal wesen, te bemercken de geheele wereldt, ende in't midden van den hemel Godt die het al vervult met benedictie, ende hier-en-teghen den duyvel, het vleesch, de wereldt, ende den eyghen wille, die alle dinghen in roere stellen, door dien dat sy ons af-trecken van Godt die onsen Heere ende ons opperste goedt is.

 

+HEt 1. point. Bemerckt dat men noodtsakelijck om een van dese vier moet wercken, ende is't dat wy 't niet en doen ter eeren Godts, dat alle onse wercken door eene ijdelheydt gheheelijck in roock sullen verandren, hoe heylich datse oock zijn. Och veel sullender ghevonden worden die by ghebreck van een+ goede meyninghe (alsse in de ure haers doodts gekomen sullen wesen) gheslapen sullen hebben haren slaep als mannen der rijckdommen: veel Koninghen, Princen, ende oock religieuse persoonen, en sullen+ niet vinden in hunne handen Den reyser door-wandelt seer groote weghen, op hope dat hy eens rusten sal, ende om rijckdommen te bekomen; maer soo hy nae veel arbeydts niet en gheraeckt tot het ghene daer hy na ghetracht hadde, hoe grootelijcks is hy bedroeft? Het selve sal u ghebeuren, als ghy den

wech u leydende tot d'eeuwicheydt, voor-komen sult hebben, ende bevinden sult, dat ghy te vergheefs gearbeydt hebt, ende hier door anders niet behaelt en sult hebben, dan pijnen ende tormenten. O soeten Iesu, ick schame my dat ick iemandt anders oyt in mijn leven, dan u bemindt hebbe, met ghedachten, woorden ende wercken: Voortaen sult ghy my wesen+ als een teecken op mijn herte, ende als een teecken op mijnen arm.

Het 2. point. Bemerckt dat het eene soorte van af-goderije+ is, als den mensch, Godt latende die hem tegenwoordich is, aen den selven den rugge keert, ene sijn aensicht heet naer eenen afgodt, naer eenighe creature, oft naer sijnen eyghen wille ende gemack, Godt, ende Godts wille verachtende, hier toe dient de sententie van den Propheet Samuel:+ Wederspannich te zijn is ghelijck de sonde der toovernen, ende niet te willen hooren is als dat groot misdaet der afgoderijen: hierom is't dat de gierichheyt eenen afgoden-dienst genaemt wordt, ende eene af-keeringe van Godt. Ende sy worden hen-lieden gelijck, als ons den Psalmist getuyght, die se maken,+ ende alle die in hen betrouwen. Maer ghy zijt mijnen Godt, ghy zijt mijne glorie, ghy zijt mijn eynde. Want alle sonde is gelijck eenen toekeer tot de creature als tot sijnen afgodt. V sal ick dan aenkleven, het is goedt u aen te hanghen, ende in u mijne hope, blijdschap, ende liefde te stellen. Bemerckt ten tweeden dese gelijckenisse: Waer't sake dat den+ Koninck eenen verworpen mensch van niet op-ge-bracht hadde, ende hem begift met veel gaven, ende verheven tot hoogen staet, om te vechten tegen den sijnen ende des Konincks doodt-vijandt: dat nochtans desen alsoo haest als hy hier toe gekomen soude wesen (gelijck nu geseydt is) hem ghingh vergheven tot sijnen ghesworen vijandt, ende hem beschoncke met des Konincks giften, tot dien eynde, omdat hy den Koninck (in wiens teghenwoordicheyt dat dit al gheschiede) spijt soude aen-doen, ende met sijnen vijant in-spannen; denckt eens hoe dit den Koninck ter herten soude gaen? Doeght dese gelijckenisse tot het ghene dat u te doen staet. Ende het is al even veel, oft ghy kleyne oft groote dingen den vijandt

presenteert: want de kleyne sonden zijn ghelijck eenen Godts-penninck van verraderije, want het is den wech tot de selve. Eylaes! o Heere, hoe menichmael hebbe ick d'een oft d'andere misbruyckt tot ijdelheydt, ende hebbe de glorie verkeert in schande, ende ben eenen spot gheworden aen mijne vijanden! Siet, ick ben nu ghevanghen ende gheboeyt; gheeft my uwe handt, seyndt my uwen H. Enghel, op dat ick verlost zijnde van al het verwachten mijnder vijanden, u mach singhen mijne glorie, voor u mach leven, ende in der eeuwicheydt u ghebenedijden.

+Het 3. point. Bemerckt dat een werck, het welck uyt eene suyvere meyninghe ghedaen is, soo veel te boven gaet een ander, als is't oock goet, als den hemel eene note te boven gaet, oft de zee een druppelken, het gheheel aertrijck een sandeken. Siet dan wat dwase koop-lieden dat wy zijn vergheleken, met de kinderen deser werelt. Bemerckt ten tweeden, hoe dat de Heylighen alle neersticheyt ghedaen hebben,+om hare verdiensten te vermeerderen. Ten derden, hoe grootelijcks dat ghy aen Godt verbonden zijt, ten opsichte van het vele gemeyne ende besondere weldaden, die ghy van sijne milde hant ontfangen hebt. Boven al aenmerckt de weldaden van uwe scheppinghe, verlossinge, bewaringhe, ende van uwen roep. Insgelijcks dat Godt sy-selven soo dickwijls geeft tot eene spijse, prijs ende loon van onse wercken; o+ Heere ick wete dat ick u gheheelijck toe-behoore, door dien dat ghy my geschapen hebt; maer om dat ghy my oock verlost hebt, ende om mijnen 't wille mensch gheworden zijt, soo soude ick u veel meer schuldich wesen, dat my selven, waer't dat sulcks in mijnder macht ware; ende dat voor soo veel als ghy meerder zijt, dan den ghenen voor den welcken ghy u gheschoncken hebt. Wat sal ick u dan wederom geven, voor alle uwe bermherticheden? Bemerckt+ ten vierden, dat den ghenen die in de meyninghe failleert, in alles faillere, want hy doolt in het eynde waer toe hy gheschapen is: ende ghelijckerwijs als den ghenen die op den wech doolt, hoe dat hy verder komt, hoe dat hy oock meer van den wech af wijckt: soo oock van gelijcken, hoe dat iemant eene sake heftiger, oft driftiger drijft, oft, hoe het werck

van meerder weerden is, is't datter de goede meyninghe ghebreeckt, hoe dat oock het ghene wy ter handen trecken, sorghelijcker ende meer te vervloecken is. Wat blijft ghy, o mijne siele, in de weghen van Egypten, om te drincken d' onreyne ende d' onklare venijnighe wateren? keert wederom ghy Sunamitische, ende aen-siet uwen Godt, den wech, het eynde, ende den Koninck van alle eeuwen Amen.

T'samen-sprake, ghelijck wy inwendichlijcken sullen ghemoet wesen.

De tvveede meditatie van de suyvere meyninge, ende van de meeste glorie Godts te soecken.

De voor-stellinghe der plaetse, als boven.

HEt 1. point. Bemerckt ten eersten, hoe dat den Heere+ de geheele wereldt geschapen heeft, als eene alder-schoonste woon plaetse, ende daer in verscheyden dinghen tot profijt ende vermaeckt van de menschen: ende dat wy vrecke menschen in onse kleyne werelt qualijck aen onsen alder-mildtsten Koninck wederom willen geven 't ghene dat noodtsakelijck is, noch en bemercken niet wat hem aenghenamer; maer wel wat ons ghemackelijcker is. Ten tweeden bemerckt hoe overvloedich dat hy heeft willen wesen in onse verlossinghe, alleenlijck om dat se ons soo veel te profijtelijcker souden wesen, hoe wel dat oock een druppelken bloets meer als genoechsaem was om ons te verlossen; maer eylaes! hoe onachtsaem ende traech zijn wy, om onse salicheydt, ende het ghene dat sijne meeste glorie aen-gaet, te vervoorderen? Bemerckt ten derden, hoe veel Sacramenten met andere gheestelijcke hulpen ende gratien dat hy ons verleent: ende laet ons beschaemt zijn, is't dat wy iet soecken dat hem niet aengenaem en is. Want wat isser schoon ende goet, 't welck ons den alder-mildtsten Heere niet ghegheven en heeft.

Het 2. point. Bemerckt hoe besorcht dat wy zijn om+ voor ons eyghen selven ende voor ons vleesch e soecken al dat eerlijck, ghemackelijck ende profijtelijck is: ende niet teghen-staende dat wy onsen Heere ende Godt, veel meer affectie ende liefde schuldich zijn, hem nochtans het selve in't minste niet en bewijsen, ja oock weygeren, ende luttel besorcht zijn van

sijne meeste glorie. Over-loopt uwe slappicheydt in het ghene dat Godt aengaet, ende ghy sult bevinden, dat ghy die anders nieten zijt dan een verworpen save, uwen Heere aldus aen-spreeckt: Ick begheere eerlijcken van u onthaelt te worden, ende weest ghy met het alder-slechtste te vreden: Ick begheerte insghelijcks dat desen mijnen mede-knecht, ja oock uwen vijandt van u ende my eerlijcken ontfanghen worde, zijt ghy voor uwe eere selver sorchvuldich; ende als 't my sal ghelieven, soo sal ick u aen-spreken, ende u eere bewijsen. Want en zijn de menschen niet sorchvuldiger om wel met de menschen te staen, dan met Godt? ende als sy de vrientschap der menschen verloren hebben, meer ontstelt ende onthecht, dan als sy de vriendtschap Godts verloren hebben? en dienen sy de menschen niet veerdigher ende neerstiger, bewijsende haer alle eere, dan sy doen aen Godt den Heere? Bemerckt ten tweeden, dat Godt als eenen Koninck iemandt mildelijck verscheyden kostelijcke giften uytdeylt, ende dat hy iet kleyns wederom begheert, al is't dat hy het selve niet van doen en heeft, op dat hy soude sien, hoe dat desen ghemoedt is, die het selve ontfanghen heeft: ende denckt hoe seer dat het soude mis-staen, dat wy hier-en-teghen d'alder-slechtste saken, die men de honden qualijck soude voor-worpen, wederom soude+ geven? Aldus doet hy, die sijne quade lusten volght: welcke lusten wel met recht rasende honden genoemt moghen worden, ende aen dese schenckt den mensch sijnen tijdt, kracht en, sijne vernuftheydt, ende het beste van sijn leven, maer aen Godt schenckt hy het ghene dat hy wil quijt zijn. Bemerckt ten derden dat de wereldtsche menschen alsoo de wereldt! dienen, dat een-ieghelijck sijn beste doet om in rijckdommen, wel-lusten, etc. den meesten te zijn: hier-en-teghen dat Godt van de sijne lauwelijck ende flauwelijck gedient wordt, ende dat d'alder-slechtste dinghen heb ghegheven worden.

+Het 3. point. Bemerckt ten eersten, dat alle dingen in Godts tegenwoordicheyt niet met allen en zijn, ende dat wy ons behooren te schamen, dat wy ten opsichte van iemandt anders onse wercken doen. Ten tweeden, dat de Heylighen, ende Enghelen

hare stemmen ende affectien verwecken, ende opheffen om Godt geduerichlijck te loven ende te dancken, ende datse niet te min noch beschaemt zijn, datse soo luttel doen aen die hooge Majesteyt. Overleght,+ dat ghy in't midden van haer-lieden zijt; ende hoe grootelijcks dat ghy u behoordet te schamen, dat ghy soo slap zijt ende traech, om de meeste glorie Godts te soecken, ende dat ghy som-wijlen wel derret vragen, oft ghy dit oft dat tot de meeste glorie Godts gehouden zijt te doen? Ende eylaes! waer't sake dat Godt u alleen gave het gene daer hy in gehouden is, hoe luttel soude u voorwaer toebehooren? Bemerckt ten derden, hoe dat hy aen ons, die sijne ghesworen vijanden waren, schenckt ende gheeft d'alder-kostelijckste ghifte die daer te vinden is, te weten: sy-selven ende sijne ghebenedijden Sone, ende den H. Gheest: ende dat uyt een uyt-nemende, ende alder-meeste liefde, waer door hy ons oock bemindt heeft, meer om soo e seggen dan sy-selven, maer wy hier-en-teghen en hebben hem soo lief niet, als wy ons selven doen.

T'samen-sprake.

Ghebedt om de suyvere meyninghe te verkrijghen.

O Iesu, Koninck der Koningen, ende Heere der heyr-krachten, wien te dienen, is heerschappije hebben, voor den vvelcken met recht alle knien gebuyght vvorden, der hemelscher, der aertscher+ creaturen, ende die onder d'aerde zijn: Siet vvy zijn hier gestelt op den speel-vvagen van dese vverelt, van uvve milde handt, hebben vvy ontallijcke vveldaden ontfanghen, ende ontfangen noch dagelijcks, op dat wy u souden dienen, loven, dancken, ende onse salicheyt wercken. VVat sullen wy doen, o mijnen Verlosser? Siet hier staen uwe, ende mijne alder-wreetste vijanden, den duyvel, de wereldt, ende het vleesch, die ghereedt zijn om my te trecken tot haren dienst, ende mijne lidtmaten tot de boosheydt, tot mijne eeuwighe schande ende bedervenisse: maer ghy+ zijt mijnen Schepper, mijnen Koninck, mijnen alder-besten Vader, ende mijnen alder-goedertierensten Godt, die my duysendt-mael weder-houden hebt, als ick in den afgrondt gevallen soude hebben, ende weder-houdt my noch gheduerichlijck, die my u

eyghen bloedt dagelijcks tot een teecken van liefde schenckt; wie sal ik dan dienen? sal ick u verlatende, geven aen mijne vyanden een woordt, ofte ghedachte, oft eenich werck, ende dat noch met mijne groote schade, ende uwe groote droefheydt? Ende waerom sal ick doch dat doen? sal 't wesen, op dat ick voor de gheheele wereldt u soude versmaden, ende aen u den rugge keeren op dat ick als eenen afgoden-dienaer, eere soude bewijsen aen mijne ghesworen vijanden, ende op dat ick ten laetsten met uytgesochte tormenten van haer gepijnicht soude worden, ende+ wederom verloren gaen? ende oft ick hier de wereldtsche eere al voor kreghe, wat is't anders dan een handt vol roocks, den welcken oft ick verkregen heb, ick nimmermeer oprechtelijck en kan weten, ende veel min kan ick desen behouden; oft ick sal hier voor verkrijghen eene korte ghenoechte, de welcke de conscientie naderhandt ende het herte met onsprekelijcke tormenten+ pijnicht; maer ghy hebt my vander eeuwicheydt met eene on-eyndelijcke liefde bemint, ende belooft my voor een woort alleen een ghedachte, ende een werck d'eeuwighe glorie, ende hier-en-boven hebt ghy my ontallijcke vveldaden bevvesen, ende bevvijst my de selve noch daghelijcks; ende sal ick u noch bespotten, ende uvve gaven, dat is, mijne lidt-maten, ende mijne krachten tot uvver spijt ghebruycken? En laet my, o alder-soetsten Iesu, dus uytsinnich niet zijn: maer verleent my de gratie, dat ghelijck ick u my selven teenemael als eenen boom op-ghedraghen heb, ende op verscheyden, ja ontallijcke manieren u toe-behoore; dat ick oock desghelijcken de vruchten op sijnen tijdt soude moghen vvederom gheven, op dat ick van gheene dieverije met recht beschuldicht en vvorde, ende dat ghy my niet schrickelijck en zijt in den laetsten dach, op dat ick niet te vergeefs met de arbeyders voorts en kome, hebbende alle mijne vvercken ghedaen voor de vvereldt voor mijn eygen vleesch, ende vville, ende uvven alderheylichsten vville veracht, vvant vvie lont den genen die voor hem niet en arbeydt? Maer ghy zijt, o Heere, mijnen alder-meesten loon: u begheere ick oock te dienen sonder loon oft sonder vergheldinghe. VVant vvie soude ick beter mijnen dienst

konnen bevvijsen? aenghesien dat ghy zijt den alder-besten, den alder-vvijsten, den alder-machtichsten, den alder-goedertierensten, den alder-vveerdichtsten, ende die my op ontallijcke manieren alderliefst gehadt hebt. Vrijvvillichlijck sal ick u offeranden op-draghen, ende ick sal uvven naem belijden, o Heere, ick sal u lief hebben sonder bedwanck, 't zy dat it ete, 't zy dat ick drincke, 't zy dat ick iet anders doe ick sal het al t uwer eeren doen.

Practijcke om de suyvere meyninghe te oeffenen.

OPdat wy de voorseyde trappen allenghskens souden+ mogen op-klimmen, is d'eerste practijcke, by sy-selven t'over-legghen, watter is in elcke sake in't besonder dat wy beminnen, ende het selve versterven, op dat onse meyninghe daer door niet bedorven en worde. Hier naer, door eenighe van de voor-ghenoemde verweckselen sy-selven ontsteken, ende bemercken hoe redelijck dat het+ is ter eeren Godts sijne wercken te stieren (ghemerckt dat wy hier toe geschapen zijn) liever, dan om den duyvel, de wereldt oft onsen eyghen wille te gelieven, ende Godt te vergrammen door afgoderije, ghelijck de Heylighen spreken. Dit moet men eerstmael, door de meditatie wel diep in ons herte drucken, ende nader-handt onse wercken Gode op-draghen, ende tot den selven stieren. Ten eersten, 's morghens: Ten tweeden, in de Misse: Ten derden, op elcke ure in't besonder: Ten vierden, in't examen, over-legghende van de voren alle onse wecken, woorden, ende ghedachten, soo veel alsmen kan, ende de selve op-draghende aen de Goddelijcke Majesteyt, ende dese vereenigende met de wercken van Christus onsen Salich-maker: want alsoo sullense veel aenghenamer wesen in de teghenwoordicheyt Godts, bekleedt zijnde met het alder-suyverste goudt van sijne liefde. hier naer moet men het teecken des H. Cruys ghemaeckt hebbende voor eenighe vernaemste wercken, ende daer naer tot d'andere die van minder weerde zijn, allenghskens voordts-gaen.

'S morghens dan, als ghy op-staet, sult ghy knielen,+ ende teghen u selven segghen: Siet ghy zijt gheschapen

om Godt almachtich te dienen, niet den duyvel, de wereldt oft het vleesch, etc. ende door dese bemerckinghe sult ghy op-draghen in 't besonder alle uwe wercken, ghedachten ende woorden die ghy kondt voorsien, ende seggen: Iesus met alle die in den hemel, op der aerden, ende onder d'aerde zijn, neme ick voor my alleen voor u+ mijne knien te buyghen. 'S avondts in 't eynde van 't examen, sult ghy bemercken, dat den dach ende uwe wercken voor by zijn ghegaen, ende wat eene groote blijdschap ghy soudt ghenieten, waer 't by al-dien dat ghy de selve met eene suyvere meyninge ghedaen hadt, aen ghesien ghy mogelijck desen nacht sult sterven, dus moet ghy de selve verbeteren, wenschende dat ghy het al ter eeren Godts soudt mogen ghedaen hebben, ende dat ghy wederom uwe wercken, ende al het ghene dat u aengaet Gode op-draeght, tot het naeste examen. De maniere om uwe wercken op te draghen, sal moghen dese wesen. Ten eersten, u herte op heffen tot Godt die ons teghen-woordich is, ende hem uwe wercken opdraghen tot sijne meeste glorie, het selve som-wijlen uyt-sprekende, maer meestendeel met der gedachten. Het is oock seer profijtich sijne wercken te vereenighen met de wercken van Christus onsen Salich-maker.

Schiet-Ghebedekens.

DEse salmen konnen ghebruycken: Wie isser te gelijcken+ by onsen Heere onsen Godt? Hem bemerckende, niet alleen, oft hy alle eere weerdich ware, maer dien, wien alleen alle eere ende glorie toe-komt.

Wat heb ick in den hemel, ende sonder u wat heb ick gewilt+ op der aerden? Oft: Ghebenedijdt den Heere, alle de+ wercken des Heeren, als oft hy wilde seggen: Het behoort Godt al toe, ick en wille my niet met allen toe schrijven, ick en begheere tot uwen spijt, uwe gaven niet te misbruycken, o mijnen Godt.

Tot de meeste glorie Godts begheere ick dat te doen.

V zy lof, glorie ende dancksegghinghe in alle eeuwen der eeuwen. Amen.

Niet ons Heere, niet ons, maer uwen name gheeft de+ glorie.



illustratie


Vorige Volgende