Logo DBNL
Den wech des eeuwich levens (1622)

Den wech des eeuwich levens

(1622)–Antonius Sucquet–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het XXXIII. Capittel.
Van den sevensten middel der meditatie, oft van den vrede ende gherustheydt der siele, die uyt de deughdt is spruytende.

VOor-stellinghe der plaetse, ghelijck in 't beeldt.

Ghevvoonelijck Ghebedt.

Het 1. point. Bemerckt dat de neersticheyt ende gepeysen+ der menschen daer toe alleenlijck strecken, om dat sy souden verkrijgen vrede ende ruste der herten. Den ghierighen schrobber deser wereldt, den eerghierighen ende curieusen en heeft niet anders voor hem, dan om te versaden sijn herte, het welck naer verganckelijcke dingen haect, om dat hy soude moghen segghen: Mijne siele rust, want ghy hebt+ seer veel goederen voor veel jaren op-geleyt. Want de begeerten der aertscher menschen zijn gelijck beroeringen, die de allendige soo lange pramen, tot dat sy genieten 't gene sy begeert hebben, ende daer inne+ vrede vinden, die den menschen daer niet in vinden en kan; maer hy kan metter waerheyt seggen: Ick hebbe in alle dingen ruste gesocht, ende ick en hebbe die niet gevonden; want al besittede hy geheel de wereldt, hy is even seer ja duysent-mael ongheruste, ghelijck het blijckt by de machtige van dese werelt. Wat eenen uyt-sinnicheydt is 't dan te volghen de wereldtsche saken, ende in u o alder-soetsten Iesu geenen vrede te soecken? Ten tweeden, peyst waer uyt dat het gheschiedt dat de beminners der wereldt geene rust in aertsche dingen en vinden, hun beghevende tot de sonde ende af-wijckende van de deughdt. Ten eerste, om dat sy eene gedurige vreese ende sorghe by-brenghen soo wel om de selve te verkrijgen, als om te bewaren. Ten derden, om dat den vrede ende rust daer alleenlijck is, daer gheene oorloge en is, maer dat als een vleeschelijck mensche sijner begheerlijckheden onderdanich is, hy als-dan aen de redene, aen de wetten, ende aen Godt selve oorloghe doet, ende wapent sijne sinnen ende passien sijnder siele teghen de redene,

ja teghen de selve, ende tegen Godt doet hyse vechten.+ Hoe sal dan daer vrede konnen zijn? want wie heeft heb wederstaen (seght Iob) ende heeft vrede+ ghehadt? ende Baruch: Hadt ghy ghewandelt in den wech Godts, ghy soudt voor-waer in eeuwigen vrede ghewoont hebben. Want de oeffenaers der deughdt onder-werpen de begeerlijckheden onder de deughdt, ende de redene onder Godt, ende hebben eenen wille met hem: dus over-leght hoe gerechtich ende schoon 't selve is, ende verfoeyt de sonde.

+Het 2. point. Ten eersten bemerckt van waer daeren-boven de beroerte komt in de siele van den boosen mensch, voor-waer om dat hy sijnen wille niet en kan vol-brengen, want hy bevint dat seer veel menschen eenen anderen wille hebben, ende die oock tegen den sijnen is, om dies-wille dat hy heeft veel mede-begheerders ende vrijers, ende dat veel eene sake niet en konnen besitten. Maer de rechtveerdighe, ende die de deughdt toe-ghedaen zijn vol-brenghen altijts hunnen wille, want sy en hebben geenen anderen wille dan Godt, ende daer en is niet dat Godts wille kan weder-staen. Want die gheenen eyghen wille en heeft, doe nochtans altijts sijns selfs wille ende alsoo niet willende doen onsen eyghen wille, worden wy altijts ghevonden dien ghedaen te hebben,+ ghelijck den H. Dorotheus plach te segghen, ende daerom doet sulcken alle dingen na sijnen wille, ende zijnde altijts blijde, gevoelt hy in sijn herte eene gheduerighe maeltijdt: ende aen ghesien eenen sot verandert gelijck de mane, soo blijft eenen wijsen in+ de wijsheydt ghelijck de sonne, ende volght Godt na. Ten tweeden, bemerckt dat alle de ghene, die sonde doet, slave is van de sonde, ende de slavernije+ van de sonde ende sondigen mensche is soo groot, dat hoe wel hy siet, dat hy sijnen wille niet en kan vol-brengen, hy nochtans niet en kan op-houden. Ten derden, bemerckt dat hoe wel eenen boosen mensch sijnen eyghen wille kan doen, dat hy daerom niet te gheruster en is, om dat den selven strijt teghen den wille Godts, ende daerom is hy altijts gequelt met vroeginge der conscientie, ende alsoo door sijn eygen vonnisse en wort hy niet ontslagen maer een schuldich mensch geoordeelt, aen-gesien der conscientie stren-

ghelijck beschuldicht, ende de selve verdoemt ende pijnicht. Och hoe grooten helle gevoelen de sondaren hier door! ende niet alleenlijcken, die swaere sonden doen, maer oock die hunne gebreken dienen, ende+ en arbeyden niet om hunne genegentheden te doen versterven. Ten vierden, bemerckt ter contrarie, hoe grooten troost komt door den vrede in de siele van den rechtveerdigen, ende hoe schoon dat is het aensien van den klaren hemel, locht ende zee; wat vrucht den vrede brenght in eene ghemeynten: ende schickt dit tot de siele. Om te weten hoe groot desen vrede te achten is, daer wy af spreken, moet men den heylighen Apostel Paulus aen-hooren, als hy seght: Den+ vrede Godts, die alle verstant te boven gaet: want daer en is geen sake by te gelijcken, een gerust herte wordt van den Wijsen-man met rechte ghenoemt:+ Eene gedurige maeltijt, ende dien gaet alle sinnen te boven, ende gout ende silver en sal niet geacht worden in gelijckenisse van dien. Want hoe grooten saake is't (seght den H. Ambrosius) niet beweeght oft beroert+ te worden door vreese, niet ghequelt te worden met achterdencken, met gheene droefheyt ongherust te worden, maer als op eenen seer sekeren oever het onberoerlijck gepeys te stillen in eene goede havene tegen d'opstaende baren der wereltscher onwederen?

Het 3. point. Bemerckt wat groote eere ghedaen+ wordt aen de oprechte deught, oock in een slecht ende onbekent mensche, ende ooc hoe de geveynsde deught by de Heydenen in de maeghden van Vesta ende in de priesters geert is geweest ende noch wort. Siet hoe de Keysers ende machtige des werelts eeren de Heylighen+ noch in't leven zijnde, dat sy komen in hunne hutten als in kercken, om raet te vragen. Het palleys van de Princen (seght Athanasius) ende alle het Konincklijck+ hof verheft den H. Antonius eenen mensche verworpen in't uyterste eynde des werelts: sprekende van Constantinus ende sijne sonen. Ende de graven der Heyligen zijn gelijck eene toevlucht, gelijck eene verlichtinge van alle qualen: hoe veel pelgrimagien worden derwaerts gedaen? hoe veel ghiften wordender gesonden? net wat eere worden hunne reliquien vereert? die de menschen wat tijdts te voren (in-dien men aensiet hun geslacht ende uytwendighe

goederen (in gheender weerden en hielden, oft oock en souden hebben, in-dien sy sonder deught waren.

+ Ten tweeden, siet hoe oprecht ende vast dese eere is, daer d'andere wereldtsche eere geheel ijdel is. Want (gelijck Chrysostomus segt) het roepen des volcks, met welcke sy de rechters prijsen ende toe-roepen en+ komt niet uyt der waerheydt, maer hier door wort alleenelijck geschildert den onwaerachtigen naem van de eere, 't welck klaerlijck blijckt, als sy van hunne officien af ghegaen zijn. De ghedenckenisse van den recht-veerdigen (seght den Wijsen-man) is met lof, maer den naem van de goddeloose sal verrotten.+ De deughdelijcke worden Koninghen ghenoemt, ende sy zijn waerachtichlijck stercker ende machtiger (want sy heerschappije hebben over hunnen moedt) dan die eenige steden in-neemt; want sy zijn de beste vrienden van den oppersten Koninck, den welcken als hy de sijne wilt vereeren, wat en doet hy niet? Dit betuyght S. Franciscus, S. Dominicus, den salighen P. Ignatius, S. Catharina van Senen, met de welcke hy oock sijn herte heeft gemangelt; andere veel,. ghelijck Magdalena heeft hy gheweerdicht te besoecken ende met groote gemeynsaemheydt te vereeren. Maer wat souden de Engelen doen als sy sien dat hunnen Koninck soo grooten werck van een deuchdelijck mensch maeckt?+ Siet hoe waerachtich dit woordt is: Al die hem+ verheft, sal vernedert worden, ende die hem vernedert, sal verheven worden. Maer hoe groot dat is de schande der boos-heden blijckt uyt dagelijcksche straffinghen der mis-doenders, ende dat de menschen, hoe boos sy oock zijn, hun schamen van hunne boosheden, ende dat niemandt en is hoe machtich oft wijs hy is, die de boosheden diendt, die niet eenen spot en wordt van de sijne, ende eene+ beschimpinge sijnder vrienden ende vijanden. Want de spreucke van den heyligen Paulus is seer waerachtich: Tribulatie ende benautheydt in alle stele van den mensche die quaedt doet, maer glorie ende eere ende vrede eenen-ieghelijcken, die goedt doet.

Ghebedt.

O Prince des vredes ende blijdschap van gheheel de aerd, ons herte soeckt in alle saken rust, een-ieghelijck begheert vrede ende stilte; want dit is d'eenighe salicheydt in desen onsalighen staet ende ballingschap, vrede te vinden, daer ons leven eenen strijdt is: ende daer toe zijn wy gherechtveerdicht van u, om dat wy vrede by Godt souden hebben, door u onsen Heere Iesus Christus. Den arbeydt van eenen-iegelijcken streckt hem+ om vrede te hebben, dese soecken d' onkuysche, goedt -ghierighe, eer-ghierighe menschen, maer te vergheefs; want de goddeloose en hebben gheenen vrede; sy en hebben gheenen vrede, dan die uwe wet beminnen. Ghy hebt ons desen uyt den hemel gebrocht,+ ende der wereldt verkondight. Ghy wordt waerachtelijck ghenoemt+ den Prince van den vrede, den hoeck-steen, die twee ginghen+ een maeckt, ende versoent in u d'onderste met d'opperste. O hoe groot is de salicheydt van die siele, die ghy door de deught verheft boven d' onwederen des wereldt, ghevesticht in eene heylighe beschouwinghe: sy en sal gheen quaedt vreese, want ghy zijt met haer: haer herte en sal met gheene begheerlijckheden beroert worden, want ghy zijt haren al: sy staet tusschen voor-spoedt ende teghen-spoedt versekert ende stille, als op eene hoochde, ende sy veracht alle dinghen. O onsen vrede mijnen Godt, wie sal my gheven vederen als van eene duyve, ende ick+ sal vlieghen, ende ick sal rusten in de gaten van de steen-rotse, in't hol van den muere? VVant ghy zijt ghekomen, om dat ick+ vrede soude hebben, ende als ghy sterven soudt, hebt ghy my den vrede ghelaten, segghende: Ick late u den vrede, ick gheve u+ mijnen vrede. Heere zijt mijns ghenadich, dat ick niet en gheve uwe ervenisse (die ghy my met uwen bloede geteeckent, achter-gelaten hebt) voor eene slechte sake van dese wereldt, die kranck ende verganckelijck is. In vrede is uwe plaetse gheworden, alsoo+ dat ghy oock niet en hebt ghewilt dat u eenen tempel gemaect+ soude worden, dan van den vreedsamighen Salomon; noch gheboren worden, dan in tijde van vrede; noch sterven, dan om ons

vrede te verwerven. In dien ick dan vrede hebbe, soo ben ick versekert, dat ghy Godt des vredes ende liefde met my sult zijn, ende wat salder dan meer zijn dat ick daer-en-boven soude+ konnen begheeren? want desen vrede gaet alle verstandt te boven. O hoe groot, hoe groot is de salicheyt van een vreedsamich herte, niet te begheeren, niet hopen, niet vreesen, niet te willen behalven uwen heylighen wille; niet ghepraemt te worden met eene vroeginghe der conscientie; t'allen uren tot de doodt, tot uwe komste ghereedt te zijn. Indien iemandt dit een heeft gesmaeckt,+ ick en weet niet (seght uwen Bernardus) oft sulck een al schroomelijcker ende pijnelijcker soude vinden voor eenighen tijdt de helle te lijden, dan ghesmaeckt hebbende de soeticheydt van dese gheestelijcke neersticheydt, wederom te gaen tot de smeeckingen, oft liever de moeyelijcheden des vleeschs, ende wederom aen-nemen d'onversadelijcke curieusheyt der sinnen. Noch ghy en gheeft niet alleenlijck den vrede aen de deughdt, maer na die volght noch eene eeuwighe ordinantie van uwe Goddelijcke Majesteyt eene oprecht eere. VVant die sy-selven met eene+ Konincklijcke macht bedwinght, wordt een Koninck genoemt, om dat hy sy-selven kan regeren, hy is een rechter van sy-selven, ende is sijns selfs, om dat hy niet ghevanghen en wordt geleyt in de schult, ende niet gheworpen wordt in de sonde. Ende voorwaer de deught alleen verdient eere, maer noch heerschappijen, noch hooghe staten en konnen de boosheyt niet eerlijck maken, met recht wordt eenen deughdelijcken armen mensch meer van eenen-ieghelijcken gheacht ,dan alle de macht der wereldt. VVant eenen-ieghelijcken is soo groot, als hy is in uwe ooghen, ende Heere ghy sult de ghene, die u beminnen, hier oock vereeren,+ maer die u versmaden sullen on-edel zijn. VVaerachtelijck+ heeft uwen Psalmist gheseydt: Vwe vrienden zijn uyter maten seer eerlijck gheworden, o Godt uyter maten seer is hare heerlijckheydt versterckt. Maer alsoo ghy door uwe oneyndelijcke ontferminghe u gheweerdicht hebt my voor uwen vrient te verkiesen; want ghy hebt my kennelijck ghemaeckt alle de gheboden ende raden, die ghy van uwen Vader hebt ontfangen;

soo en wille ick gheenen vriendt van des wereldt zijn, maer u alleen uyt gheheel mijn herte, ende alle mijne ghedachten beminnen, u minnelijck om-helsen tot dat den dach aen-komt, ende de schaduwen onder gaen, tot dat ghy voor my verschijnt, ende opent de schatten uwer liefden, die my bemindt hebt van het beghinsel des wereldts.

Practijcke om te verkrijghen gherustheydt der herten.

TEn eersten, sy-selven dick wijls op dese ende diergelijcke+ maniere over-geven: Mijnen Godt ende mijnen Al uwen alder-heylichsten wille moet in alles gheschieden. Eenen-ieghelijcken kan verscheyden saken voor hem nemen, om te beproeven oft sijn hert daer teghen is oft niet, ende kan sy selven over-gheven.

Ten tweeden, indien eenighen teghen-spoet overkomt, sijn herte vergadert houden ende peysen: Den vrede is soo veel ende meer weert, ende ghelijck iemant alle dingen gheeft voor sijn leven, oock alsoo liever alle dinghen verliesen dan den vrede.

Ten derden, dick-wijls ende ootmoedelijck te biechten.

Ten vierden boven al saechtmoedicheydt, ende verdrijven uyt sijn herte alle verbittertheydt ende quaedt vermoeden.

Ten vijfden, tamelijcke bekommeringe; want Martha is beroert door te veel dinghen. hier af heft Iethro+ oock Moyses vermaent.

Ten sesten, neerstighe bewaringhe der sinnen.

Schiet-Ghebedekens.

DEn vrede Godts alle verstandt te boven gaende, moet+ onse herten ende onse verstandenissen bewaren.

O Heere ghy hebt ons tot u ghemaeckt, ende ons herte is+ ongherust, tot dat het in u rust.

Grooten vrede is den ghenen die uwe wet beminnen, ende+ hun en is gheene verargheringhe.

In den vrede sal ick t'samen slapen ende rusten, want ghy+ Heere hebt my sonderlinghe in de hope ghestelt.


Vorige Volgende