Logo DBNL
Den wech des eeuwich levens (1622)

Den wech des eeuwich levens

(1622)–Antonius Sucquet–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het XXX. Capittel.
Van den vierden middel om de Meditatie ende hare begheerten te vermeerderen oft van het uyterste Oordeel.

Voor-stellinghe der plaetse, ghelijck in't beeldt.

Ghebedt, als voren.

HEt 1. point. Bemerckt ten eersten, datter eenen+ dach van Godt ghestelt is, dien niemandt en weet, op den welcken hy de wereldt in recht-veerdicheyt sal oordeelen, in eenen man, in den welcken+ hy 't geordineert heeft: eens-deels om dat het vonnisse,+ het welck ghegheven is in't besonder oordeel, soude uyt-ghesproken worden, ende dat een-ieghelijck soude ontfanghen eyghen loon des lichaems, naer dat hy heeft ghedaen, oft goedt, oft quaedt, ende+ dat het selve, als een instrument insghelijcks gheoordeelt soude worden: eens-deels oock om dat sijne rechtveerdighe ende heylighe oordeelen souden blijcken, hoe wel hy nu toe-laet dat de quade voor-spoedich zijn ende ghepresen worden, ende de goede verdruckt ende veracht: 't welck David versocht hadde te verstaen, maer niet en hadde konnen begrijpen, tot dat hy de uyterste van alle beyden hadde bemerct. Ten laetsten, om dat aen Christus d'eere soude weder-ghegheven worden voor de schande die hy by Ierusalem op den berch van Oliveten heeft gheleden. Want hier om heeft hy het oordeel van allen aen sijnen Sone ghegheven, op dat een-ieghelijck den Sone soude vereeren, ghelijck Ioannes seght: Daerom moet men onsen Heere+ gheluck bieden van dien dach, ende Godt dancken, om dat hy de volcken oordeelen sal in de gherechticheydt. Bemerckt ten tweeden, de teeckenen, die daer sullen voor-gaen, hoe dat den Heere, ghelijck Isaias spreeckt, sal on-voor-siens komen, ende sal besoecken in dondere ende bevinghe der aerden,+ ende in eene luyde stemme des storm-windts ende on-weder, ende der vlammen des verslindenden viers. Voor hem (seght Ioel) is een verslindende vier,+

+ende naer hem eene verbranden vlamme; sonne ende mane zijn verduystert, ende de sterren hebben haer licht in-getrocken, ja de sterren sullen uyt den hemel vallen, ende de sonne sal verduystert worden,+ ende sal worden ghelijck eenen hayren sack, ende de+ mane ghelijck bloedt. Och met wat goeden recht roept Sophonias: De stemme van den dach des Heeren is bitter, den stercken sal daer benout worden, den dach der gramschappen, dien dach is den dach der tribulatien ende benoutheyt, den dach der verdervenissen ende ellenden, den dach der duysternissen ende der donckerheydt, den dach des nevels ende on-weders, den dach des trompets ende gheklancks. Aensiet de werelt ghelijck Sodoma brandende, een vier verwoestende d'aerde, de zee, steden,+torrens, ende de hooveerdije er werelt: de elementen sullen door de hitte ontbonden worden, ende de aerde ende wercken die daer inne zijn, sullen verbranden. Slaet uwe ooghen ront om, siet hoe dat het de verslindende vlamme al bevanght, ende daer en is niet dan vuylheydt ende verwoestinghe; en sal u de werelt ende hare ghedaente noch konnen behagen?

+Het 2. point. Bemerckt dien donder van de trompette des Enghels: Staet op ghy doode; ende hoe dat de verdoemde siele met eenen grooten schroom bedwonghen wordt aen te doen haer lichaem: maer de heylighe siele doet het selfste aen met seer groote blijdschap, ende let oock op de t'samen-sprekinghe van beyde, ende neemt voor oogen 'tghevoelen van eene goede ende quaede consciencie. Siet daer na hoe groote menichte van volcke datter komen uyt de steden ende speloncken, die al gaen na het dal van Iosaphat: ende naer dat ghy dese aen-dachtelijck hebt aen-gesien, soo onderscheyt, in dien ghy kont, den Koninc van eene slave, den rijcken van den armen, den wijsen van een kindt. Waer sal dan wesen de gunste der menschen, den rijckdom, de glorie, de wijsheydt deser wereldt? daerom verfoeyt doch, al dat soodanich is, ende dat u vande volmaectheydt+ wederhout. Hier nae aen-siet hoe de schapen ghescheyden worden van de boeken, de goede van de quade, de terwe van het on-kruyt; ende hoe dat

dese roepende ende huylende, seggen tot de bergen:+ Valt op ons. Och wat eene droeve, deerlijcke, beklaghelijcke scheydinghe! Och wat en sal den mensch niet wenschen ghedaen te hebben, om dat hy op dien dach soude by de goede ghestelt worden? maer hier en helpen noch tranen, noch bidden, noch huylen. Als dan sal tot den oodt-moedighen gheseyt worden: Klimt op-waerts: tot den rijcken, machtighen ende hooveerdighen: Gheeft desen plaetse. Och met wat schaemte sal hy nederwaerts+ gaen? Als dan sullen de rechtveerdige staen in groote+ stantvasticheydt teghen de Keysers, Koninghen ende Princen der aerden, die hun hebben benout, ende wech-ghenomen hunnen arbeydt, die sullen schudden ende beven, seggende by hun-selven, ende suchtende van benoutheden des gheests: Dese zijn sy die wy somwijlen in spot hebben ghehadt, ende in gelijckenisse der lasteringen. Wy onverstandige achteden hun arm, oot-moedich, ende benout, haer leven te wesen rasernije, ende hun eynde sonder eere: siet hoe sy gherekent zijn onder de kinderen Gods,+ ende hun deel is onder de Heylighen. Hier-en-tusschen sal den Heere komen met groote macht ende+ majesteyt, hy sal komen in sijne heylighe duysenden, met sijne alder-heylichste Moeder, ende sy sullen doe goede toe-lachen, ende de quade verworpen. Terstondt sal verschijnen het teecken van den Sone des menschen, claerder blinckende dan de sonne; ende de kinderen Godts sullen hunne hoofden op-heffen, ende de naer-volghers van het cruys ende verstervinghe sullen hun verblijden, die nu+ hun vleesch hebben ghecruyst met hunne begheerlijckheden, ende sy sullen hun verheughen met eene on-gheloovelijcke blijdschap, siende dat sy in sijne handen ende wonden gheschreven zijn: sijne vijanden sullen beschaemt worden ende verdwijnen.+ Wat sult ghy dan verkiesen gedaen te hebben? Daer naer sullen de boecken der consciencie open-ghedaen worden, ende de raden der herten sullen veropenbaert worden, dan sullen te voorschijn komen alle quade meyninghen seer verborghen, gheveynstheydt, meyneedicheydt, diversche voor-ne-

mens van een-iegelijck, tot eene seer groote schande ende beschaemtheydt van de boose. Siet oft ghy soudt willen dat alle de verholentheden uwer herten voor een ieghelijck open- baer waren; siet wat+ ghy nu in desen boeck schrijft, deughden oft sonden, want niet en isser verborghen, dat dan niet en wort gheweten. Terstondt sullen hier nae volghen vreeselijcke beschuldinghen Christus sal hun verwijten de wel-daden, de heylighen hun vermaningen ende exempelen, de duyvels hun in-geven ende boosheden, alle de creaturen hun mis-bruyc. Den Heere+ sal Ierusalem onder soecken in lampen: waerachtelijck+ den dach des Heeren is groot , seer vreeselijc. Wie sal dien verwachten? sijnen toorne is brandende, ende swaer om dragen: sijne lippen zijn vervult met verstooringhe, ende sijne tonghe ghelijck een verslindende vier, sijnen gheest is ghelijck eene+ over vloedende beecke om de volcken te bederven. Den sondaer sal staen, ende hy sal van binnen sien sijne consciencie hem dese huldigende, ende de duyvelen van alle kanten bereydt tot de roove: waer sal hy henen vlieden? de helle sal onder gapen, boven sal hy den hemel ghesloten ende den Rechter ghestoort sien: waer sal hy gaen?

+Het 3. point. Bemerct hoe dat als de boose overstrekeden sullen zijn, soo dat sy niet en konnen loochenen, ende de goede sullen ghepresen zijn, als-dan het on-weder-roepelijck vonnisse ghegheven sal worden van de eeuwicheyt, te weten, van de hoochste salicheydt, ende van de eeuwighe pijnen. Ten eersten+ sal den alder-goedertierensten Iesus seggen: Komt(te weten van het cruys ende tribulatie) ghebenedijde mijns Vaders, ende besit het rijck dat u bereydt is van het beghinsel des wereldts: dese als dan ende oock alle de Enghels sullen verhaest zijn van de miltheyt ende oneyndelijcke liefde Godts. Ter contrarie sullen de boose hooren: Gaet van my (te weten van allen goet, uwen Vader ende Godt)+ ghy vermaledijd in't eeuwich vier. Overleght elck woordt in't besonder, ende in dien ghy kont, vergadert u noch eenen schat der gramschappen in den dach der gramschappen. Terstondt sal't vonnisse te

werck ghestelt worden, ende d'eerste sullen gaen in het eeuwich leven, ende d'andere in het eeuwich vier: Wel aen, voeght u nu by de goede, ende beproeft hoe grooten blijdschap sy van de deughdt ende van de eeuwige ruste ghenieten. Gaet nu by de quade, ende+ over-leght d' onverdraghelijcke bitterheydt die hun by brenght soo dit vonnis al hunne eyghene conscientie, om dat sy in der eeuwicheyt van Godt, van den hemel, ende heylighe vrienden gescheyden worden, ende met wat een ooge sy den hemel ende vrienden aen-sien?; hoordt oock het seer droef af-scheydt, dat sy nemen van hunne bekende vrienden: ende terstont sal de aerde open gaende, bedecken dese onsalighe menschen ghemenghelt met de duyvelen, onder de welcke zijn veel Koninghen, machtighe Prelaten, Edele, eerghierighe, onkuyssche menschen. Staet ende waerdeert met eene rechtveerdige schale de wereldt ende hare begheerlijckheden, ende siet hoe ghy nu soo groote perijckelen sult ontgaen. Komt van daer weder-om by u uytverkorene, ende gaet met der herten met de selve na den hemel, ende biedt hun gheluck. Ten laetsten, gaet my den Heere Iesus het alder-saechtmoedichste Lam, zijnde nu lanckmoedich ende lijdtsaem, ende bidt hem dat hy niet en verworpe van sijn aensicht. Ick bidde u goeden Iesu, en komt niet in 't oordeel met uwen knecht, maer doet met my na uwe groote bermherticheydt; want alle levende en sal in uwe teghen-woordicheydt niet gherechtveerdight worden. Wat sul ghy doen (seght uwen Propheet) in+ den dach der besoeckinghe ende allende, van verre+ komende? Tot wiens hulp sult ghy vluchten? Och Heere, daer en is gheene hulpe dan in u, ghy+ zijt mijnen ontfangher, mijne toe-vlucht, mijnen Godt, ick sal in u hopen. Ghy sult my verlossen van de stricken des jaghers, ende van dat scherp woordt: Gaet van my. Heer ick en wille van u niet ghescheyden worden, ick en wille u fonteyne des levenden waters niet verlaten, noch nu noch in der eeuwicheydt. Want wie sal my scheyden van uwe+ liefde, tribulatie, oft benautheydt, oft hongher, oft naecktheydt, oft perijckel, oft 't sweerdt? Ick ben

versekert, dat noch leven, noch Engelen, noch heerschappijen noch krachten, noch teghen-woordighe, noch toe-komende dinghen, noch sterckheydt, noch hoocheydt, noch diepte, noch gheen andere creature my sal konnen scheyden van uwe liefde.

Ghebedt.

+VVIe sal my moghen gheven, dat ghy Heere, my in der hellen soudt beschermen, ende verberghen tot dat uwen toorne voor-by gaet? want ghy al-der-saechtmoedichste+ Lam, sult komen ghelijck den Leeuw, uyt het gheslachte van Iuda, ghelijck eenen beyr na dat hare jonghen ghenomen zijn, ghy sult teghen komen de goddeloose, die nu uwe vermaninghen+ ende in-spraken tot der deught versmaden, ende als dien dach sal verschijnen, dan sullen verlicht worden de verborghentheden der duysternissen, ende de raden der herten sullen openbaer zijn. VVat de onkuysche, eer-ghierighe, goedt-ghierighe menschen ghehandelt hebben, wat af-godt sy ghedient hebben, sal voor de wereldt openbaer zijn, ende dan sal daer eene groote+ tribulatie zijn, soo-danighe alsser niet en heeft gheweest van 't beghinsel der wereldt, noch zijn en sal: maer alleenlijcken voor hun, die de deughdt niet op-rechtelijck gheoeffent en hebben, ende die uwe gheboden niet en hebben onder-houden. 'T is nu swaer een weynich tijdts veroodtmoedight te worden, de laetste plaetse te houden, hongher ende dorst te hebben, te lijden, veracht te worden, maer als-dan sal d'oodtmoedicheydt glorieus zijn, ende sal een betrouwen gheven voor uwe Majesteyt. 'T is nu moeyelijck te breken de beroeringhe der herten N. eens anders wille te volghen; maer als-dan sal den ghehoorsamen ende verstorven van u lof hebben voor de gheheele wereldt. Dan sal de verduldicheyt met het heylich Cruys blincken, den teghen-spreker sal met den boosen huylen. Dan sullen de benaude hunne hoofden op-heffen, want hunne verlossinghe sal naken. Dan sal den hooveerdighen slave van dese wereldt ghebonden worden met eeuwighe banden, ende omringhelt worden+ met schroomelijcke vlammen. VVant een vier sal in uwe teghen-woordicheyt ontsteken. ende een gheweldich on-weder

in uwen om-ganck; maer in uwe rechte handt sal verkoelinghe wesen, ende een kroone voor de ghene die u beminnen, ende+ die u soecken uyt gheheel hun herte. Och hoe seer sal dan den boosen wenschen ghetelt te worden onder de goede! maer te vergheefs: want die nu doof is tot de vermaninghen der deught, sal met de sonden ghedreven woorden in't eeuwich vier: ende waer den boom eens ghevallen sal zijn, daer sal dien blijven,+ 't zy aen den Zuyden, 't zy aen 't Noorden. VVie sal konnen+ peysen den dacht uwer toe-komste? Wie sal dien konnen vertellen? hoe droef is de scheydinghe van u o Heere, ende uwe uyt-verkorene in der eeuwicheydt? ende dat, om dat den boosen niet eenen ooghen-blick, een weynich tijdts in dit leven en heeft willen arbeyden. VVy zijn vermoeyt (segghen sy) 0- den wech der boosheydt ende bedervenissen, ende wy hebben+ sware weghen ghewandelt; maer den wech des Heeren en hebben wy niet gheweten: wat heeft ons gheholpen hooverdije oft wat heeft ons ghegheven de beroemelijckheydt der rijckdommen? alle dese dinghen zijn, voor-by ghegaen ghelijck eene schaduwe, ende vvy en hebben gheen teecken van deughdt konnen toonen, ende vvy zijn verteert in onse quaedtheydt. Dese+ sullen de doodt soecken, ende sy en sullen die niet vinden, ende sy+ sullen begheeren te sterven, ende de doodt sal hun vluchten. Maer de vergheldinghe der goeden sal ghenuechlijck ende soet zijn, aen de vvelcke hebbende vvat tijdts benaut ghevveest, ghegheven sal vvorden d'eeuvvighe glorie, bereydt van het beghinsel der vvereldt. Dan sullen sy u Heere Iesus singhen eenen nieuvven+ sanck; vvant ghy zijt glorieuselijcken in hun groot ghemaeckt, vvant ghy hebt het peerdt ende den opsitter, ende die hun verdruckten, ghevvorpen in de zee der allenden, in de eeuvvighe+ vlammen: maer al-der-meest, om dat voort-aen gheen gheroep, noch droefheydt meer en sal zijn, noch op dat hun de sonne niet en sal vallen, noch eenighe hitte, ende voordt-aen sal den gheest segghen, dat sy souden rusten van hunne vvercken, ende sy souden verheughen in uvve teghen-vvordicheydt. Verleent my al-der-goedertierensten Iesu, door het binnenste uvver ontferminghen, ende door de liefde, met vvelcke ghy ons hebt

bemint, nu al-soo te leven ende de deughdt te oeffenen, op dat ick u in der eeuwicheydt mach ghenieten, ende u bekennen ende beminnen met gheheelder herten ende gheheel mijne siele. Amen.

Pracktijcke om te oeffenen de ghedenckenisse van het Oordeel.

+D' Eerste, te bemerken hoe dat 't gene dat wy hier sien blincken, ende nu van de werelt soo veel geacht wort, als-dan gheacht sal worden, als den Heere ten oordeele sal komen; want daer sal zijn de oprechte waghe ende prijs van alle dinghen.

De tweede, alle dese dinghen die wy nu sien, de selve aenschouwen, als verganckelijck ende die met dat vreeselijck vier vernielt sullen worden, ende verwecken dickwijls de verachtinghe der wereldt, ende neersticheydt doen tot d' eeuwighe saken.

De derde, dick-wijls sijn herte onder-soecken, ende aldus tot sy selven spreken: Siet alle dat ick nu peyse oft doe, sal open-baer worden voor de gheheele wereldt.

+De vierde te peysen, dat alle menschen als dan malckanderen gelijck sullen zijn, ende datter niet swaerder en sal zijn, dan onghelijck ghedaen te hebben aen Godt ter liefden van eenigen mensche, die Godt om sijne boosheyt alder-meest mishaeght, gelijck nochtans de wereldtsche menschen daghelijcks doen.

De vijfde, in alle verstervinghe peysen, wat dat beter is, beschaemt te worden voor de gheheele wereldt, oft voor eenen biecht-vader alleen?

+De seste, somwijlen al men de heylighe vreese des Heeren wilt verwecken, te sien, hoe dat alle dingen ons van het oordeel vermanen: want so veel Religieusen als wy sien, soo veel rechters sien wy; soo veel creaturen, soo veel beschuldigers sien wy, in dien wy die misbruycken, d'aerde is den kercker, daer de misdadighe in ghesloten sullen worden: de locht in den schroomelijcken stoel van den Rechter; als wy een ghedruysch hooren, laet ons bemercken het gekraeck der hemelen: soo dickwijls als wy sanck hooren, de beklaghinge der verdoemde; in dien wy iet riecken, laet ons peysen den brandt van de gheheele wereldt. Ten laetsten, laet ons sien, hoedanich de dinghen zijn sullen, die hier nu zijn.

De sevenste, te peysen in alle verkiesinge, wat wy als+ dan souden willen ghedaen hebben. Nu worden onse ooghen als met eene betooveringhe ghebonden, ende het vonnisse ende de redene worden verblindt; maer als dan sullen de onwijse hunne uytsinnicheydt sien, ende sullen segghen: Wy achteden hun leven te wesen eene uytsinnicheydt+ ende hun eynde sonder eere, siet hoe sy nu ghetekent zijn onder de kinderen Godts, ende hun deel is onder de Heylighen.

Schiet-Ghebedekens.

DOor-steeckt met uwe vreese mijn vleesch, want ick hebbe+ van uwe oordeelen ghevreest.

En komt met uwen knecht niet in 't oordeel, want alle levende+ en sal in uwe teghen-woordicheydt niet gherechtveerdight worden.

Dien dach is den dach der gramschap, den dach der tribulatien+ ende duysternisse, den dach des nevels ende stormen van winde, den dach van trompetten ende gheklanck.

Den dach des Heeren is groot ende vreesselijck, ende wie+ sal dien verwachten?

 



illustratie


Vorige Volgende