Logo DBNL
Den wech des eeuwich levens (1622)

Den wech des eeuwich levens

(1622)–Antonius Sucquet–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het XXIX. Capittel.
Van den derden middel om de Meditatie ende hare begheerten te vermeerderen; oft van de doodt, ende van de bemerckinghe op het ghene dat wy als-dan wenschen souden ghedaen te hebben.

Voor-stellinghe der plaetse, ghelijck in 't beeldt.

Ghewoonlijck Ghebedt.

 

HEt 1. point. Bemerckt waerom dat ghy van Gode in dit leven ghestelt zijt, te weten, om dat ghy in eenen korten tijdt soudt koopen d'eeuwighe glorie, ende dat hier om noch ghy, noch eenich mensch iet+ anders te doen en heeft, daer sy nochtans meestendeel al andere dingen doen. Ten tweeden, bemerct als dese ure ghekomen sal zijn, hoe hy moet gestelt zijn, die op desen speel-waghen ende op dese merckt sijne saken wel beschict heeft: even-eens voorwaer, als oft eenen hongherigen mensch tot eene leckere maeltijdt gheroepen wierde, oft eenen werck-man tot sijnen loon, ende eenen bedelaer tot een Konincrijck: ter contrarie dat de boose menschen als-dan+ met de dwase maeghden te laet op de olie peysen, ende dat sy alle dinghen verlatende haestelijck getrocken worden voor den Rechter, naeckt, ende belast met veel schulden, ende seer beroert. Wat wijsen mensch bemerckt dit, die niet terstondt de deughdt gheerne en aen-veerdt, al is't dat haren wortel bitter is?

Het 2. point. Stelt voor oogen als oft ghy soodanigen+ mensch saeght ligghen op sijn sterven, ende peyst hoe bitter hem is de gedachtenisse des doots, ter wijlen hy eenighen vrede heeft in sijne rijckdommen, meest als hy sijne ooghen keert naar de plaetsen, tijden, sijne voor-leden wel-lusten, ende vrienden, die hy gebruyckte, aen de welcke hy nu moet a-dieu segghen ende eeuwelijck verlaten: want hy sal sien dat den sanck in weeninghe, ende alle blijdschap in droefheyt verandert is, ende dat dese daghen korts in eenen eeuwigen nacht sullen ver-

andere. Och hoe ijdel sullen als dan verschijnen de aenlockinghen der werelt, hoe bitter sullen zijn de wellusten. De vrienden sullen sien (gelijck met seght) ende aen-bidden d' opgaende sonne, den erfgenaem sal naer de erve ende roof haken. De bekoringen sullen van alle sijen aen-vallen ende over-vallen. Ter contrarien sal 't ghebeuren aen de Godt-vruchtige ende Godtvreesende mannen, want dese sullen met drooghe ooghen verlaten 't ghene dat voor-gegaen is, sy sullen hun verblijden, dat den arbeyt, om den loon ende troost te verwerven ghedaen is, dat het ballinghschap volbracht is, dat de ruste ende de kroone naer den wettelijcken strijdt der deughdt verkreghen is.

+Het 3. point In-dien den stervenden mensche sijn ghepeys stiert tot de toe-komende dinghen, soo sal hy sien het verloopen des tijts tot het laetste oordeel toe, ende in 't selve veelderhande veranderinghe des wereldts ende hare rijcken; maer en sal niet eenen mensch sien die hem gedachtich sal zijn. Ten tweeden, sal hy sien d'eeuwicheydt, in de welcke hy moet gaen met eenen stappe, die eylaes seer onseker ende schroomelijc is: hy sal ooc sien dat sijn oordeel bereyt is, ende dat daer bystaen veel beschuldigers ende pijnigers, ende dat het vonnis seer onseker is, aen-ghesien den mensche niet en weet, oft hy liefde oft haet+ weerdich is. Ten derden, dat gheheel de eeuwichheydt hanght aen desen oogen-blick, ende dat alle oorsaecke der salicheydt sal ontnomen worden. O Heere oft de menschen wij waren ende verstonden, ende de uyterste voor-sagen Ten vierden sal hy aensien het lijck ende graf, haren langhen sleype, maer korten tijdt durende, ende die hem in der eeuwicheydt sal verlaten, ende het open graf ende gapen de wormen, om te verslinden het lichaem, dat hy leckerlijck ende teerlijck heeft bewaert. Ten laetsten waer henen sal den allendighen mensch hem keeren? boven hem siet hy den ghestoorden Godt, beneden de helle open, rontsom hem de vijanden ghetier maken, van binnen de conscientie knaghen: ende hy siet dat en dese ure, ja ooghen-blick hanght de seer langhe eeuwicheydt.

Ghebedt van de Doodt.

Vvven Ecclesiastes, o mijnen Godt heeft gheseydt: Beter+ is't ge gaen tot een lijck-huys dan tot het huys des blijden+ maeltijdts, want in het lijck-huys, woord vermaent het eynde van alle menschen, ende de levende peyst wat daer toekomende is. Maer de betooveringhe van ijdel klappinghe+ verdonckert goede dinghen, ende de onghestadicheydt der quaedt-lusticheydt verkeert onsen sinne: want als de doodt ghekomen sal zijn, dan sullen gheopent worden d'ooghen+ der blinden, ende sy sullen sien hoe de wereldt ende hare begheerlijckheydt voor-by-ghegaen is; men sal als-dan een ander ghevoelen hebben ende anders oordeelen; niemandt hoe quaedt hy oock is, sal wenschen de deught ende goedtheydt niet gheoeffent te hebben: maer het sal eenen ijdelen wensch zijn. Hy sal sien dat alle het ghene, dat hy beminde, voor-by-ghegaen is, ghelijck eene schaduwe, dat het graf bereydt wordt; hy sal de laetste ure hooren, hy sal tijdinghe krijghen van de doodt, sijn herte sal kloppen, d'ooghen sullen breken, sijn aensicht sal bleeck woorden, sijn vrienden sullen wech-loopen, de rijck-dommen sullen hem verlaten, hem latende een slaep-laken, ende dese wellusten sullen ghebroken zijn, ende den sondaer en sal gheene hope hebben van de eeuwighe wellusten, om dat hy veronachtsaemt heeft de deughden, oodtmoedicheydt, liefde, mildtheydt, ende verduldicheyt. Maer daer teghen sal den goeden stervende mensch troost ende ghedenckenisse hebben van de deughdt, ende een wel over-ghebrocht leven. Heer om mijnen Godt, in-dien ick dese dinghen wel door-saghe, ick en soude de deughdt noyt versuymen, noch de sonden, die door uwe bermherticheyd uyt-gheroeyt zijn, en souden in mijn herte niet wederom groeyen. Vwen beminden Iosias heeft de beelden gebroken, de bosschen afghekapt,+ ende om dat die niet wederom en souden op-gherecht+ worden, heeft hy de plaetsen vervult met doodts-beenderen. Voor-waer de afgoden, die ick eere bewijse, soo dickwijls als ick

van de deught vvijcke, en souden niet vvederom opgerecht vvorden in den tempel mijnder herten, in dien in't selve vvaer eene+ ghedurighe ghedenckenisse der doodt. VVant den schroom in den uytganck (ghelijck uvven Bernardus seght) de droefheydt in den doorganck, ende schaemte in de tegen-vvoordicheyt der glorien van den grooten Godt vermaent ons. Van waer (seght hy) komt ons dese gheveynstheydt, van vvaer komt dese soo schadelijcke slappicheydt, van vvaer komt dese vermaledijde sorgheloosheydt? VVaerom verleyden vvy allendighe ons-selven? moghelijck zijn vvy nu rijck ghevvorden, moghelijck regneren vvy: maer en belegghen dese schroomelijcke gheesten niet de deure van ons huys? en verbeyden de leelijcke menschen niet onsen uyt-ganck? in dien vvy dan de deughdt oprechtelijcken hebben gheoeffent. ghelijck vvy voor-vvaer sullen vvenschen, soo sullen vvy door uvve gratie sonder sorghe zijn, uvve rechte handt sal ons besoecken, ende d'alder-lieffelijckste aenschouvven der Enghelen ja oock uvve teghen-vvordicheyt (goeden Iesu) sal ons verheugen+ ende salich maken: ghy sult u aensicht toonen, ende vvy sullen salich zijn. VVant ick ben veresekert, dat noch doodt, noch leven, noch teghen-vvoordighe, noch toekomende dinghen, noch hoocheydt, noch diepte, noch geene andere creature my en sal mogen scheyden van uvve liefde. Daerom ick sal nu doen, dat ick dan sal vvenschen ghedaen te hebben, ende de ghemeyne dolinghe ende uytsinnicheydt en sal my voor uvve gratie soo niet bedrieghen, dat ick nu soude verkiesen, t ghene my als-dan ende in der eeuvvicheydt soude berouvven. 'T is gheordineert dat een-ieghelijck eens moet sterven, ick sal nu voor my selven beghinnen te sterven+ ende voor u te leven, o mijn leven ende mijn licht. VVant de daghen van den mensch zijn seer kort, ende 't ghetal van sijne+ maenden is by u! ja ghy sult komen ghelijck eenen dief in der nacht. Ick sal dan waken tot dat ghy komt o bruydegom mijnder siele, ende ick sal wercken ter wijlen dat het licht is, ter wijlen dat het tijdt is van penitentie ende tijt om te wercken, op dat ick als-dan niet en beklaghe dat ick doen met ledicheyt hebbe over-ghebracht: ick sal ghebruycken de talenten ende oorsaken, die uwe goedtheydt my verleent, op datter als-dan

niet belast en worde, dat ick als eenen boosen knecht gheworpen worde in de uyterste duysternissen, als ick eylaes hopen soude gheleydt te worden met den goeden ende ghetrouwen knecht in t huys ende blijdschap van mijnen Heere. O wanneer sal dat zijn? wanneer sal ick komen ende verschijnen voor u aensicht? wanneer sult ghy komen, om my te verlossen van dit stervelijck lichaem, op dat ick levende u mach belijden, u mach loven ende verheffen in de eeuwen der eeuwen, Amen.

Pracktijcke voor de ghedenckenisse der Doodt.

GHy sult dese sake meer in 't langhe ghehandelt sien in't derde Boeck daer gesproken wordt vande bereydinghe tot der doodt: ick en sal hier maer eenighe stellen.

D'eerste Doet alle daghe offerande in de Misse met+ den Priester voor de over-leden, ende als ghestelt in het midden der dooden (want de kercken zijn vol graven) peyst dat ghy korts sult moeten sterven, ende over-leght oft ghy nu tot der doodt bereydt zijt.

De tweede. Den Wijsen-man seght: 'T is beter te+ gaen tot een huys der droefheydt, dan tot een huys der blijdschap: daer om in dien ghy over eenighen vriendt rouwe draeght, schickt v dies te meer tot de doodt: In dien u iemandt by ghevalle teghen komt in den rouwe ghekleedt, en peyst niet dat het selve by gheval gheschiedt, maer dat hy u als eenen vermaender ghesonden is. Alsoo verhaelt Ioannes Damascenus van eenen+ Godt-vruchtighen Koninck, die de Religieusen daerom groot achtede ende eerde.

De derde. Den heylighen Iohannes den Aelmoessenier+ door eene seer Goddelijcke voorsienicheydt, wilde dagelijcks van sijnen knecht vermaent worden van sijn graf, ende dat het selve voor hem bereydt wierdt, ende dat het allenghskens volmaect soude worden, op dat desen Heylighen man al-dus door de ghedenckenisse der doot soude verscherpen de begheerten van een beter leven. Men seydt oock van Philippus Koninck van Macedonien,+ dat hy in sijnen voorspoedt sy-selven eenen ver-

maender heeft gestelt, die hem alle daghe des morgen soude segghen, dat hy eenen mensch was, om dat hy sijnen hooghen moet soude doen sincken, ende dagelijcks overlegghen d' onstandtvasticheydt der fortuynen ende andere ellenden van het leven des menschen, ende die tot hem nemen. Och hoe beschaemt sal desen de Christenen maken in den dach des oordeels! Ghy sult moghen naer-volghen het exempel van den Heylighen Ioannes ende desen Koninck, indien ghy het vonnisse van de doodt oft ijdelheydt der wereldt sult gheschreven hebben des daeghs te voren eer ghy slapen gaet, ende aen u bedde gheplackt, om dat het selve des anderen daeghs als ghy wacker wordt eerst voor uwe ooghen kome, ende u herte beweghe.

+De vierde. Peyst alle daghe, als ghy slapen gaet, oft ghy ghereedt zijt om te sterven: want het bedde vermaent ons met recht van den grave, ghelijck men seght dat den slaep is een beeldt van de doodt. Gaet dan soo slapen, als oft ghy dien nacht soudt ghebracht worden voor het oordeel, ende verweckt ten minsten leetwesen met eene belijdenisse des gheloofs, hope, liefde ende danck-segghinghe in dien ghy eenen Religieus zijt, vernieuwt uwe belofte, ende slaept ende rust al-soo in vrede.

Schiet-Ghebedekens.

IN dien vvy met Christus ghestorven zijn, soo ghelooven+ vvy, dat vvy oock met hem sullen leven.

De daghen van den mensch zijn kort, het ghetal van sijne+ maenden is by u. Ghy hebt sijne palen ghestelt, die niet voor-by ghegaen en sullen konnen vvorden.

O doot hoe bitter is uvve gedenckenisse voor eenen mensch+ die vrede heeft in sijn goedt?

VVy sterven all gader, ende vvy verdvvijnen ghelijck vvateren+ in der aerden, die niet vveder en komen.

VVie is den mensch, die sal leven ende die de doodt niet en+ sal sien, hy sal sijne siele verlossen van de handt der hellen?

Zijt bereedt, vvant op vvat ure ghy niet en meynt sal den+ Sone des menschen komen.

De sielen der rechtveerdighen zijn in de handt Godt, ende+ het torment des doodts en sal hun niet raken.

 



illustratie


Vorige Volgende