|
| |
| |
| |
| |
9 januari
Testament van Adriaen Cornelisz (Notariële archieven nr. 1182; drie folio's recto en verso. Gemeente-Archief van Amsterdam). Van de kinderen uit het eerste huwelijk blijkt enkel nog Hillegont in leven, maar de verhouding met haar was kennelijk slecht.
Inden Name Godes amen jnden Iare vander geboorte ons heeren ende salichmaecker Iesu Cristi duysent seshondert Sessenveertich op dingsdagh den Negenden Januari sauonts omtrent de clocke ses uren zyn voor my Jan de vos openbaer Notaris byden houe van hollant geadmitteert binnen Amstelredamme residerende ende de naergenoemde getuygen in eygener persone gestelt, d'Eersame Adriaen Cornelisz bredenrode burger deser Stede mij Notaris bekent, sieckelick te bedde leggende nochtans zyn verstant memorie ende uytspraecke wel hebbende ende volcomentlick gebruyckende alst uytwendelick bleeck de welcke willende d'onversienelicke ure des doots voor comen mette testamentaire dispositie vande tydelicke goederen hem van Godt almachtich genadelick verleent Heeft ouersulcx uijt vrijen ende onbedwongen wille (soo hy verclaerde) zyn testament uytterste ende laetste wille gemaeckt ende geordonneert ende verclaert zulcx te wesen als volght Eerstelick bevelende zyne siele inde onbegrypelicke Barmharticheit Goodts ende syn lichaem de cristelicke begravinge ter saliger opstandinge, ende disponerende van zijne tydelicke goederen Heeft hy testateur, alvooren gerevoceert gecasseert doot ende te niet gedaen, als hy revoceert casseert doot ende te niet doet by desen allen testamenten codicillen, ofte eenige andere testamentaire dispositien by hem testateur voor dato deses enichsints gemaeckt
folio 1, verso
bekent ofte gepasseert willende ende expresselick begerende, dat alle de selue nochte egene vandien Enige cracht hebben off effect sorteren sullen dat dit alleen, Ende op nieuws disponerende Heeft hij testateur, gelegateert ende besproocken
aen Iannitge Pieters naergelaten dochter ende ouerwonnen bastart van wijlen Styntgen ariaens syn testateurs dochter was ende by deselue syne dochter geteelt by een getrouwt man jnde somme van Twee hondert gulden eens ende dat alleen tot hare nodige alimentatie ende onderhout zonder meer, vorders heeft hy testateur om seeckere redenen ende consideratien syn gemoet ende consientie daer toe moverende (soo hy verclaerde) syne dochter genoemt Hillegont Ariaens ende bij haer voor ouerlyden hare kinderen ende descendenten by representatie in stirpus, in hare plaetse tot zyne erffgename gejnstitueert ende genomineert jn hare naecte ende bloote legittime portie haer naer scherpheit van reghte competerende ende verder niet, Ende dat daer aen gecort ende affgetrocken sal worden, de somme van Vyffhondert Veertich carolus gulden, by hem testateur soo voor haer als voor haer ouerleden man ter saecke van, huijshuer, gecofte hoepen als adersints heeft betaelt
| |
| |
Ende in syne verdere ende resterende goederen soo roerende als onroerende actien crediten ende gerechticheden egene uytgesondert die hy testateur metter doot ontruymen ende naerlaten zal tot syne erffgenaem gejnstitueert ende genomineert als hy jnstitueert ende nomineert by desen Pieter adriaensz bredenrode sijnen Sone geprocreert by Aeltge bartels syne tegenwoordige huijsvrouwe, Onder dese expresse conditie ende reserve, dat de voorschreven Aeltge Bartels haer leven langh gedurende sal hebben ende behouden de regieringe ouer de voornoemde pieter Ariaensz hare Soon ende mede tot
folio 2, recto
wederhuwelicken blijven int volle besit ende vrye vertieringe der voorschreven goederen soo roerende als onroerende actien crediten ende gerechticheden egene exemt die hy testateur metter doot ontruymen ende naer laten sal Ende daer mede mogen doen handelen negotieren ende trafiqueren, soo sy te rade vinden sal sonder iemants oft enich tegenseggen, noch mede gehouden te wesen zyne voorschreven onmondige soon de naesste vrunden vandien noch de E. heeren weesmeesteren deser Stede ofte elders daert sterffhuys van hem testateur soude mogen vallen noch gene andere camers oft reghters oft iemant anders wat oock zoude mogen wesen te geuen eenigen staet oft jnventaris noch openinge vanden boel te doen, wel min cautie ofte verseeckerheit na reghten gerequireert voorde goederen ofte d'aministratie vandien te stellen in eeniger manieren Ende dit al niet tegenstaende eenige statuten keuren oft ordonnantien, vande weescamer oft eenige andere wetten oft reghten, ter contrarie dicteerden, t zelue met rypheit van rade mits desen deroguerende, ende d'E. Heeren weesmeesteren ende allen anderen daer van ontlastende ende bedanckende, dies sal synen testateurs voornoemde huysvrouwe gehouden wesen haer voorschreven soon eerlick op te brengen ende te onderhouden, in cost cleren ende corporele nootdruften den seluen ter deuchden te stieren ende in godes vrese ende kennisse te onderwysen, Ende hem ten Huwelicken staet begevende met raet
folio 2, verso
wille ende believen vande voornoemde syne moeder, aen hem als dan in huwelick uyt te reijcken, alsulcken goederen als zij in haer gemoet ende consientie ende vermogens haer staet ende gelegentheit verstaen sal ende bevinden te behooren, daer mede syne voornoemde soon, ende een ieder te vreden sal moeten sijn, sonder de selue syne moeder verder te sullen mogen beswaren oft tot eenigen staet bedwingen, als de voornoemde syne Huijsvrouwe van harten ten vollen vertrouwende dat zy de goederen tot achterdeel van haren voornoemde soon niet sal regeren oft den seluen soecken te vercorten, Toevoegende hy testateur de voornoemde syne soon, de voorschreven alimentatie ende dote in plaetse van zijne ligittime portie ende de vruchten vandien, Ende soo de voornoemde sijne testateurs huijsvrouwe tot eenigen tyde weder herhuwde sal de selue als dan maer anders oft eerder niet ter goeder trouwen by hare sampelen verclaringe, sonder verder gemollesteert te mogen worden, ten proffyte van hare voornoemde soon bewijsen syne vaderlicke goederen naden staet ende legentheit van haer boedel soo deselue
| |
| |
als dan zal syn, Ende by aldien hare voornoemde soon als dan noch onmondich ware den seluen voorde renten vruchten ende bladen vande voorschreven goederen, achter volgens 't zelue bewijs opte brengen ende te onderhouden in cost cleren ende andere nootsaeckelicheden, Ter tyt ende wijle dat hy gecomen sal syn tot syne mondige jaren oft staet des huwelix als vooren Wel verstaende dattet voorschreven wys in cas van weder huwelicken sal geschieden 't zy voor alsulcken
folio 3, recto
twee ofte drie eerlicke personen als de voornoemde syn testateurs huysvrouwe sal gelieven te eligeren mits zijnde eerlicke ende bequame personen om nevens haer als oppervooght de goederen van hare voornoemde soon te regeren ende administreren naer behooren, Oft voorde Heeren weesmeesteren deser Stede soo sy als dan te rade werden sal, Ende oft saecke ware dat de voornoemde zyn testateurs soon, de naeste vrunden vandien oft iemant vander seluer wegen hem tegens dese syn testateurs testamentaire dispositie uytterste ende laetste wille, enichsints opposeerde 't zelue jmpugneerde, oft daer tegens dede oft gedooghde gedaen oft geattenteert te worden, door hemselffs oft door andere directelick oft jndirectelick in reghte oft daerbuijten in eeniger manieren dat hy jn sulcken gevalle versteken sal syn van alle 't gene hem uyt crachte deses soude hebben gecompeteert, Ende sal in sulcken gevalle niet meer uijt syn testateurs naergelaten goederen mogen genieten als sijne naeckte ende bloote legittime portie daerinne hij in cas voorschreven alleen wort ghejnstitueert by desen ende verder niet, Ende dat de reste ofte 't supperplus vandien sal comen ende devolveren op syne voornoemde Huysvrouwe, Alle d'welck voorschreven staet seyde ende verclaerde hy testateur te wesen syn testament uytterste ende laetste wille die hy wilde dat als sulcx, oft als codicille gifte ter cause des doots oft onder den levenden oft andersints soo sulcx opt aldercrachtichst sal comen bestaen volcomen voortgangh
folio 3, verso
hebben ende effect sorteren sal, Alwaert dat alle nodige clausulen ende solemniteiten naer reghte gerequireert in desen bevonden mochten worden niet geobserveert te sijn, consenterende ende versoecken hy testateur etc. Aldus gedaen binnen Amstelredamme ten huyse ende woonplaetse van hem testateur staende opde Oude syts Wester voorburghwal byde varckens sluijs inde heer van Bredenrode, ter presentie van Jan fransz de Bruycker ende Claes Elbertsz dam burgers deser Stede als getuygen hier toe versoght ende gebeden
aedrian cornelisz bredero
Jan fransz de bruijcker
Claas Elbertsz dam
Quod attestor
9 Jan de vos
1 Notaris publicus
1646.
| |
| |
| |
13 januari 1646
Codicil bij het voorgaande testament van Adriaen Cornelisz. (Notariële archieven no. 1182. Eén folio, recto en verso. Gemeente-Archief van Amsterdam).
De opmerkelijkste zinsneden uit dit stuk betreffen wel de schilderijen, waarbij de voorstelling van het eerste ten dele door puntjes is aangegeven. De tekst laat echter niet toe te beslissen of Gerbrand Adriaensz Bredero de maker was van alle vier schilderijen, dan wel enkel van het laatste, kennelijk een zinnebeeldige voorstelling van het wisselvallige lot, overeenkomstig zijn zinspreuk.
Inden Name Godes amen Inden Jare vander geboorte ons Heeren ende salichmaecker Iesu Cristi duysent Seshondert Sessenveertich Den dartienden January Syn voor my Jan de vos openbaer Notaris etc in eygener persone gestelt, D'Eersame Adriaen Cornelisz brederode burger deser Stede my Notaris bekent sieckelick te bedde leggende doch syn verstant memorie ende uytspraecke wel hebbende ende volcomentlick gebruyckende alst uytwendelick bleeck, De welcke Verclaerde als noch te approberen lauderen ende van waerden te houden als hy doet by desen den testamente ende uytterste wille by hem comparant opden negenden Januarij lestleden voor my Notaris ende seeckere getuygen verleden, Ende niettemin om redenen hem daer toe moverende (soo hy seyde) gelegateert ende besproocken heeft als hy legateert ende bespreeckt by desen aen Aeltge Bartels syne Huysvrouwe een silvere can zynde van binnen vergult met een dosyn silvere lepels, Item syn twee beste laeckense mantels mette vier volgende schilderyen, Namentlick een stuck van David ende ......... een stuck van David ende abigael een stuck van Piramis ende tisbe, met een stuck synde een Fortuijn, gemaeckt by Garbrant adriaensz bredenrode syn overleden soon, Item legateert ende bespreeckt noch aen Judith Jans syn comparants dochters dochter een silvere beecker daer haer naem onder op den bodem staet, met twee silvere lepels aen Hester Jans hare suster mede een silvere beecker van gelycke groote mede met twee silvere lepels, Ende aen Marry Jans mede haer suster een cleyn silver bekertgen
verso
Houdende omtrent een Halff pint nats, met twee silvere lepels, sonder meer, Alle d'welck voorschreven staet, Verclaerde hy comparant te wesen syn uytterste wille ende begeerte, willende ende expresselick begerende dat 't zelue sy in crachte als codicille gifte uyt saecke des doots oft onder den levenden vast ende onder verbrekelick gehouden sal werden sonder iemants oft enich tegenseggen
Versoeckende etc. Gedaen binnen Amstelredamme ter presentie van Jan vander Noot de Jonge nede Claes Elbertsz dam burgers deser Stede als getuygen hier toe versocht ende gebeden
| Adriaen cornelisz bredero |
Quod attestor |
| Jan Vander Noodt de Jonge |
13 Jan de vos |
| Claas Elbertsz dam |
1 Notaris publicus |
| |
1646 |
| |
| |
| |
18 januari 1646
In de schouwburg te Amsterdam vindt een opvoering plaats van Bredero's Moortje (Unger Bibl. blz. 52).
| |
1646
Te Amsterdam Voor Dirck Cornelisz. Hout-haeck, Boeckverkooper op de Nieuwe-zijds Kolck in 't Bourgoens Kruys verschijnt een herdruk van Bredero's Moortje. (Unger Bibl. blz. 51).
| |
5 maart 1646
Testament van Adriaen Cornelisz, ter vervanging van het testament van 9 januari 1646 en het codicil van 13 januari 1646. (Notariële archieven 1182. Twee folio's, recto en verso. Gemeente-Archief van Amsterdam).
Inden Names Godes Amen. Inden jare vander geboorte ons Heeren ende salichmaecker Iesu Cristi duysent Seshondert Sessenveertich op Maendagh den Vijffden Maert Voorde middagh omtrent de clock tien uren Compareerde voor mij Jan de Vos openbaer Notaris by den hove van hollant geadmitteert binnen Amstelredamme residerende ende de naergenoemde getuijgen, d'Eersame Adriaen Cornelisz brederode burger deser Stede mijne goede bekende, sieckelick op een stoel sittende doch sijn verstant memorie ende uytspraecke wel hebbende ende Volcomentlick gebruijckende alst uijtterlick bleeck, De welcke willende d'onversienelicke uire des doots voorcomen mette testamentaire dispositie vande tydelicke goederen hem van Godt almachtich genadelick verleent, Heeft oversulcx uyt vrijen ende onbedwongen wille (soo hy verclaerde) syn testament uytterste ende laetste wille gemaeckt ende geordonneert ende Verclaert sulcx te wesen als volght Eerstelick bevelende syne siele inde onbegrypelicke Barmharticheit Goodts ende syn lichaem de cristelicke begravinge ter saliger opstandinge, ende disponerende van syne tydelicke goederen heeft hy testateur al vooren gerevoceert gecasseert doot ende te niet gedaen als hy revoceert casseert doot ende te niet doet by desen allen testamenten codicillen ofte eenige andere testamentaire dispositien hoedanich die souden mogen wesen egene uytgesondert by hem testateur voor dato deses enichsints gemaeckt, bekent ofte gepasseert, willende
folio 1, verso
ende expresselick begerende dat alle de selue nochte egene vandien eenige cracht hebben noch effect sorteren sullen, dan dit sijn tegenwoordige testament uijtterste ende laetste wille alleen, Ende op nieuws disponerende heeft hy testateur al vooren gelegateert ende besproocken aen Jannitge pieters naergelaten dochter ende ouerwonnen bastart van wylen Styntge adriaens syn testateurs dochter, jnde somme van Twee hondert carolus gulden eens, ende dat alleen tot hare nodige alimentatie ende onderhout Vorders verclaerde hij testateur cinceerlick ende ter goeder trouwen, dat hij sijne dochter Hillegont adriaens, mettet gunt hij haer aen gelt clederen als andersints so int uijtsetten van haer huwelick ende t gunt hy haer daernaer heeft gegeven, meer als ten vollen heeft voldaen van 't gene haer ter saecke van heare ouer- | |
| |
leden moeders erffenisse, nade staet ende gelegentheden van syn testateurs boedel soo deselve ten tyde van 't overlyden van syn testateurs huysvrouwe was competerende als mede van 't gene sy wyders op syn testateurs boedel hadde te pretenderen mitsgaders om seeckere wettige redenen ende consideratien syn gemoet ende consientie moverende (soo hy seyde) de selve Hillegont Adriaens ende by haer voor ouerlyden hare kinderen ende descendenten by representatie in hare plaetse tot zyne erffgenaem heeft gejnstitueert ende genomineert sulcx hy doet by desen, alleenlick in hare naeckte ende bloote legittime portie haer naer scherpheit van reghte competerende ende verder niet, ende dat daer aen gecort ende affgetrocken sal worden de somme van vyffhondert ende veertich carolus gulden, by hem testateur, soo voor haer als voor haer overleden man, ter saecke van huijshuer, gecofte hoepen als andersints heeft betaelt mitsgaders alle 't gunt enichsint na reght gecort ende gejmputeert magh worden Ende dat alleenlick uijt syn testateurs Helft vande goederen die hij met Aeltge Bartels sijne tegenwoordige huijsvrouwe in gemeenschap is hebbende ende possiderende, Gelijck hy testateur uytte selve goederen de voornoemde Aeltge Bartels uijt pure echte lieffde ende genegentheit die hy haer is toedragende (soo hy verclaerde) geinstitueert heeft ende jnstitueert mits desen in soo danige somme van penningen als de voornoemde Hillegont adriaens syn testateurs dochter
folio 2, recto
over hare legittime portie bevonden sal worden te competeren, Ende in syn testateurs verdere ende ongedisponeerde goederen, soo roerende als onroerende actien ende gerechticheden egene exempt die hij metter doot ontruijmen ende naerlaten sal tot zyne erffgenaem gejnstueert ende genomineert heeft als hy jnstitueert ende nomineert by desen, Pieter Adriaensz Bredenrode synen soon byde voornoemde Aeltge Bartels geprocreert welverstaende (ende met dese syne testateurs rustige wille ende begeerte) dat de voornoemde Aeltge Bartels soo lange de voorschreven Pieter Adriaensz hare soon noch ongetrouwt sal syn alle de vruchten bladen ende jnnecomen vande goederen die de voorschreven Pieter adriaensz van hem testateur sal comen te eruen, tot des selffs alimentatie ende onderhout sal trecken ende genieten, mits dat zy weder gehouden sal syn den seluen haren soon eerlick te onderhouden in cost cleren ende andere nootsaeckelicheden tot dat hy als vooren getrouwt ende inden huwelicken staet getreden sal sijn. Vorders wilde hy testateur wel expresselick ende ordonneerde uytdruckelick by desen, dat de goederen vande voorschreven Pieter adriaensz sijn onmondige soon in geenderleij manieren subject sullen sijn, d'Ordonnantie vande weescamer deser Stede, maer dat de selue sullen werden geregeert ende geadministreert byde voornoemde Aeltge Bartels beneffens noch soodanige een ofte twee persoonen, als sy naer syn testateurs overlyden daer toe sal eligeren, (mits synde eerlicke ende bequame luyden) henluyden daer toe gevende soodanige generale ende speciale last macht ende authoriteit als henluyden na scherpheit van reghten competeert
| |
| |
folio 2, verso
ende dit al niet tegenstaende eenige wetten statuten keuren ofte ordonnantien vande weescamer deser Stede ter contrarie disponerende, die hy testateur mits desen derogueert, ende hierinne wilt te sullen cesseren, Alle d'welck voorschreven staet, Verclaerde hy testateur te wesen syn testament uytterste ende laetste wille die hy wilde dat als sulcx ofte als codicille gifte ter cause des doots oft onder der levenden, oft andersints soo sulcx opt aldercrachtichste sal connen bestaen volcomen voortgangh hebben ende effect sorteren sal, Alwaert dat alle nodige clausulen ende solemniteiten naer reghte gerequireert in desen niet geobserveert waren, Consenterende ende Versoeckende hij testateur aen my Notaris wettelick stipulerende hier van te maecken ende hem gelevert te worden een ofte meer openbare jnstrumenten in behoorlicke forme
Aldus ter goeder trouwen gedaen ende gepasseert binnen Amstelredamme ten Huyse ende woonplaetse van hem testateur staende opde Oude syts wester voorburghwal byde Varckensluys jnden Heer van Bredenrode ter presentie van Claes Elbertsz dam ende Willem Wesselsz coussemaecker syn testateurs buirman als getuygen hier toe versoght ende gebeden.
Adriaen Cornelisz bredero
willem wesselsen
Claas Elbertsz dam
Quod attestor
5 Jan de vos
3 Notaris publicus
1646.
| |
15 maart 1646
In de schouwburg te Amsterdam vindt een opvoering plaats van Bredero's Klucht van de Koe.
| |
1646
Te Amsterdam Voor Dirck Cornelisz. Hout-haeck, Boeckverkooper op de Nieuwe-zijds-Kolck, in 't Bourgoens Kruys verschijnt een herdruk van Bredero's
Klvcht Van de Koe. (Unger, Bibl. blz. 39).
| |
19 maart 1646
Pieter Adriaensz Bredero, aankomend schilder, maakt een testament waarin hij zijn ouders aanwijst als universeel erfgenaam. (Notariële archieven 1182. Eén folio, recto en verso. Gemeente-Archief van Amsterdam).
Inden Name Godes Amen. Inden Iare vander geboorte ons heeren ende salichmaecker Iesu Cristi duijsent Seshondert Sessenveertich op Maendagh den xix Maert s'namiddaeghs omtrent de clock twee uren Compareerde voor mij Ian de Vos openbaer Notaris bijden hove van
| |
| |
hollant geadmitteert binnen Amstelredamme residerende ende de naergenoemde getuijgen. Pieter Adriaensz Brederode, schilder Ionghman out omtrent 20 Iaren, soo hij verclaerde, gesont van lichaem gaende ende staende sijn verstant memorie ende uijtspraecke wel hebbende ende Volcomentlijck gebruijckende alst uijtterlijck bleeck de welcke willende d'onversienelijcke uire des doots voorcomen mette testamentaire dispositie vande tijdelijcke goederen hem van Godt Almachtich genadelijck verleent heeft oversulcx uijt vrijen ende onbedwongen wille soo hij verclaerde sijn testament uijtterste ende laetste wille gemaeckt ende geordonneert ende verclaert sulcx te wesen als volght. Eerstelijck bevelende sijne siele inde onbegrijpelicke barmharticheijt Goodts ende sijn lichaem de cristelicke begravinge ter saliger opstandinge, ende disponerende van sijne tijdelijcke goederen. heeft hij testateur in alle sijne goederen soo roerende als onroerende actien crediten ende gerechticheden egene uijtgesondert die hij testateur metter doot ontruijmen ende naerlaten sal tot sijne eenige ende universele erffgenaemen met vollen reghte van Institutie gejnstitueert ende genomineert sulcx hij doet bij desen, Adriaen Cornelisz brederode ende Aeltge Bartels sijn vader ende moeder, ende bij 't overlijden van een derselver de langstlevende van hen beijden, Omme stracx naer 't overlijden van hem testateur alle ende iegelijcke der voorschreven goederen uijt eijgener Authoriteit sonder eenige immissie ofte solemniteiten van reghteren oft reghten daer toe te derven Versoecken te mogen aenvaerden genieten behouden ende besitten ewich ende erffelijck sonder iemants oft enich tegenseggen
verso
Alle d'welck voorschreven staet verclaerde hij testateur te wesen sijn testament uijtterste ende laetste wille die hij wilde dat als sulcx ofte als codicille gifte ter cause des doots oft onder der levenden, offt andersints soo sulcx opt aldercrachtichste sal connen bestaen, volcomen voortgangh hebben ende effect sorteren sal, Alwaert dat alle nodige clausulen ende solemniteiten naer rechte gerequireert, in desen niet geobserveert waren, Consenterende ende Versoeckende hij testateur aen mij Notaris wettelijck stipulerende, hier van te maecken ende hem gelevert te worden, een ofte meer openbare Instrumenten in behoorlijcke forme. Aldus gedaen binnen Amstelredamme ten huyse ende woonplaetse mijns Notaris staende inde volgesteegh ter presentie van Johannes Pilorius mede Notaris publicus ende Jan vander Noot d'oude deurwaerder van de gemene lants middelen als getuygen hier toe versocht ende gebeden
pieter adriaens breederoode
J Pilorius Notaris publicus
1646
J vander Noot
Quod attestor
19 Jan de vos
3 Notaris publicus
1646.
| |
| |
| |
28 juni 1646
Bredero's vader, Adriaen Cornelisz, ongeveer 87 jaar oud, overlijdt te Amsterdam, blijkens een aantekening achter in Titus Liuius Roemsche Historie oft Gesten (Antwerpen 1541; Koninklijke Bibliotheek 's-Gravenhage. Signatuur 296 A 13).
Adriaen cornelisen brederoo is inden heere gerust anno 1646
op donder dach sauont de clock tuschen 11 en half 12 den 28 Junius.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd