|
| |
| |
| |
Register van zaken en begrippen
Dit register is een aanvulling op de inhoudsopgave. In dit register zijn opgenomen: titels van tijdschriften waarover in de tekst wordt gesproken, titels van anonieme werken, namen van congressen en genootschappen. Wanneer een woord cursief is opgenomen (ideaal) wordt specifiek over de term gesproken. Met uitzondering van de noten is er geen register gemaakt op Bijlage II.
| 1848: 38, 43, 46-47, 198, 204, 237, 335 |
| Aanschouwelijk: 338 |
| Aanschouwelijkheid: 133, 142, 262, 266, 289, 292-293, 294-295, 297-299, 303, 308, 313 |
| Académie des sciences morales et politiques: 147 |
| Académie Française: 517 |
| Académiens: 89 |
| Academisme: 26 |
| Actie: 83 |
| Actualiteit: 145, 233, 338 |
| Actualiteit: 208, 297-299, 308; zie ook: Kunst en politiek |
| Ahasverus: 218-220 |
| Akademische school / richting / leer / stelsel: 89 |
| Algemeen handelsblad: 5 |
| Algemeene konst- en letter-bode: 60, 76, 87, 91, 322, 360, 374 |
| Algemeen letterlievend maandschrift: 173 |
| Algemeen wijsgeerig geschiedkundig en biographisch woordenboek voor vrijmetselaren: 230 |
Algemene en individuele vormen
| Alle kunsten: 29-35, 45-46, 67-68, 97-99, 102, 120-121, 190-191, 210, 340, 482 |
| Schilderkunst: 93-96, 155, 158-159, 265-273 (passim), 285, 289 |
| Letterkunde: 105-106, 233, 299-307, 309, 315, |
| Beeldhouwkunst: 163-164 |
| Zie ook: Realistische methode, Gedachte versus voorstelling, Individu(-alisme / -aliteit) |
|
| Algemene Nederlandse spraakkunst: 327 |
| Allgemeines Handwörterbuch der philosophischen Wisschenschaften nebst ihrer Literatur und Geschichte: 22 |
| Allgemeine Realenzyklopädie oder Konversationslexikon für das katholische Deutschland: 23-24 |
| Allgemeine Zeitung: 366 |
| Amerika
|
| Anch'io sono pittore: 409 |
| Apollo van Belvedere: 201 |
| Archaïstisch / archaïsch: 331 |
| Arti et amicitiae: 149-150 |
| Artistiek: 338 |
| L'artiste: 36-37, 42 |
| Association pour le progrès des sciences sociales: 137-144 |
| Atheïst: 323 |
|
| Beeldhouwkunst: 80, 82-83, 89, 101, 115, 119, 162-176, 187-188, 199-200, 290-291 |
Begripsgeschiedenis: 1-8
| Rekkelijken en preciezen: 4, 337-338 |
| Sleutelbegrippen: 334-336 |
| Typologisch, historisch, pejoratief en programmatisch gebruik van een term: 55 |
|
België
| Schilderkunst: 79-80, 86-87, 281; zie ook: Vlaamse school |
|
| Bepaald: 298-299 |
| Bloemist: 325 |
| Bohemers / Bohemiens: 248 |
| Bookmakers: 301 |
| Bronnen van de kunstenaar: 23, 89, 105-106, 141, 149, 155, 158-159, 187, 190, 297-299, 306 |
| Brutaal: 310 |
| Brutale realisme: 299; zie ook: Littérature brutale |
| Buideldierlieden: 481 |
| Burgerlijk: 235 |
| Burgerlijk realisme: 111 |
| Burgermans-literatuur: 242-246 |
|
| Caecilia. Algemeen muziekaal tijdschrift van Nederland: 221-222 |
| Centrum: 119, 200 |
| Christus, Jezus: 219 |
| Christus-figuur, uitbeelding van: 114, 120, 192, 267 |
| Classicisme: 26, 56, 329 |
| Classique: 329 |
| Communisme: 328 |
| Concreet: 298 |
| |
| |
| Constitutionnel: 36 |
| Costuum: 166 |
| Couleur locale: 166 |
|
| De dageraad: 230 |
| Degelijk: 338 |
| Demi-monde: 248 |
| Deutsches Kunstblatt. Zeitschrift für bildende Kunst, Baukunst und Kunstgewerbe: 354 |
| Dichterlijk realisme: 294 |
| Dichterlijke schilders: 269 |
| Dietsche catoen: 234 |
| De Dietsche warande: 173, 359, 361 |
| Domineesliteratuur: 321-322 |
| Drogist: 324 |
Duitsland
| Schilderkunst: 80-81, 87, 120, 249, 281 |
| Letterkunde: 184-185, 254, 308 |
| Volkskarakter: 317 |
| Invloed Duitse esthetica in Nederland: 339-340 |
|
| Düsseldorfer school: 281 |
|
| Egoïsme: 328 |
| Empirisme: 25, 56 |
Engeland
| Volkskarakter: 309, 317 |
| Letterkunde: 254, 309-310, 340 |
| Schilderkunst: 79, 86, 90, 249 |
| Beeldhouwkunst: 80 |
|
| Ernst / ernstig: 86, 308 |
| Ervaring(-smannen): 204-205 |
| Europesche bode 500 |
|
| Fanatisme: 328 |
| Fantasie / Fantaisisme: 26, 56 |
| Fascist: 327 |
| Fatalisme: 205 |
| Fijnschilders: 285 |
| Filantropismus: 328 |
| Filosofisme: 328 |
| Fluitist: 325 |
| Fotografie en kunst, zie: Kunst en fotografie |
| Fotografisch realisme: 262 |
Frankrijk
| Kunst: 134-137, 143 |
| Beeldende kunst: 84-86 |
| Schilderkunst: 90-91, 120-121, 126-127, 249, 482 |
| Letterkunde: 145-147, 308, 309-310, 340 |
| Volkskarakter: 310-311 |
|
| Fris: 338 |
| Gazette des beaux-art: 36 |
| Gedachte: 119, 269-270, 338. |
| Gedachte versus voorstelling: 79-82, 91, 99; zie ook: algemene en individuele vormen |
| Die Gegenwart: 467 |
| Gelderland: 116 |
| Geldersche volksalmanak: 145 |
| Genie: 177 |
| Genre: 83 |
| Geschiedenis der beschaving: 446 |
| Gevoel, Verbeelding, Heldenmoed: 361 |
| De gids: 59, 105, 173, 177, 355 |
| Godsdienst en kunst, zie: Kunst en godsdienst |
| Gracieusiteit: 173 |
| Gratie: 173 |
Griekenland
| Kunst: 195-196, 214, 482 |
| Beeldhouwkunst: 115, 119 |
|
| Grotesk: 145 |
| Grote mannen: 177 |
|
| Historisch kostuum: 290 |
| Historisch realisme: 161-162, 187 |
| Hollandsche maatschappij van fraaije kunsten en wetenschappen: 6 |
| Die Horen: 13 |
| Humanitarisme: 323 |
| Humor: 145, 208-211, 254, 478 |
| Humorisme: 246-247, 253-254 |
|
| Ideaal: 115, 304-305, 335-336, 340 |
| Ideaal: 25, 32-33, 108, 119, 130-132, 142-144, 244-245, 338 |
| Ideaal versus idealisme: 98-99 |
Idealisme: 25-26, 56, 187, 322-323, 337-338, 340
| Pejoratief gebruikt: 56, 331-332 |
| Programmatisch gebruikt: 255 |
| Typologisch gebruikt: 56 |
|
| Idealist: 207, 217, 269 |
| Idealrealismus: 123 |
| Idee: 119 |
| Iets: 118 |
| Il faut être de son temps: 88 |
| Impassibilité: 191, 295 |
| Impressie: 338 |
| Impressionisme: 270, 274, 281, 336 |
| Impressionisme: 324 |
| Individu: 65 |
| Individualisme: 143 |
| Individualisme: 25, 332 |
| |
| |
| Individualiteit: 338 |
| Individualisme versus Individualiteit: 97 |
| Individualist: 123 |
| Individuele vormen, zie: Algemene en individuele vormen |
| Industrialisme: 327 |
| Inhoud: 119-120, 338 |
| Internationale vereeniging tot bevordering der sociale wetenschappen: 137-144 |
Isme
| Barbarisme: 323-324 |
| Drukt eenzijdigheid uit: 41, 326-333 |
| Geschiedenis van het achtervoegsel: 68, 324-325 |
| Isme, istisch, isten: 331-332 |
| Isme, pejoratief gebruik: 326-333 |
| Isme, pendantheid van: 322-323 |
|
Italië
| Schilderkunst: 50-51, 120; zie ook: Nederlandse versus Italiaanse schilderkunst |
|
|
| Je ne sais quoi: 118 |
| Jeugd, taak van de: 319-320 |
| Joden: 185, 218-224, 317, 319-320 |
| Judicis: 264 |
| Juste-milieu: 197, 274, 276 |
|
| Karakteristieke: 34, zie ook: Individuele vormen |
| Katholicisme: 328 |
| Kenmerkende, zie: Individuele vormen |
| Klassiek: 26, 329 |
| Klassiek versus modern: 97-98, 104; zie ook: Moderniteit |
Kleur
| Kleur versus lijn: 79-80, 89, 91, 99, 273, 285, 293 |
| Kleur en vorm: 270, 281, 285-286 |
| Kleur in schilderkunst: 156, 262, 270-271, 273, 289 |
|
| Koloriet: 295 |
| Koloristen / Kolorisme: 25, 99, 262, 270, 281, 285-286, 293; zie ook: Kleur versus lijn |
| Kopieerlust: 328 |
| Kostuum: 295 |
| Koud / warm, zie: Warm / koud |
| Kritiek: 5, 77, 192-193, 315 |
| Kunst: 93 |
| Kunst en fotografie: 136, 146, 154-155, 158, 162, 202, 229, 274, 293, 307 |
| Kunst en godsdienst: 94, 104, 121, 124-125, 138, 144, 150-151, 157, 174-175, 193-194, 266-267 |
| Kunst en nationaliteit: 83-88, 94-95, 97-98, 120-121, 158, 184-185, 267-268, 320. Zie ook onder de afzonderlijke landen |
| Kunst en politiek: 39-40, 123, 144, 320; zie ook: Actualiteit |
| Kunst en wetenschap: 216, 292 |
Kunsten, onderscheid tussen
| Letterkunde en muziek: 292-293 |
| Letterkunde, muziek en beeldende kunst: 158 |
| Letterkunde en beeldende kunst: 170, 191, 292-293, 212 |
| Schilderkunst en letterkunde: 239-241, 269-270 |
| Schilderkunst en beeldhouwkunst: 31, 156 |
|
| Kunstfeest en kunstcongres (Antwerpen 1861): 122-125, 142, 266 |
| Kunstkronijk: 76, 168, 188, 319, 340, 387, 391, 446, 474 |
| Kunstwaarheid en natuurwaarheid: 176, 214, 224. Zie ook: Werkelijkheid versus waarheid |
|
| Letterkunde; zie onder de verschillende landen; zie ook: Roman; Kunst(en) |
| Letterkunde / letterkundig: 129, 212, 292 |
| Le beau c'est le laid: 132, 152 |
| Het leeskabinet: 58 |
| Leven: 83, 97, 105-107, 214, 306, 308 |
| De levensbode. Tijdschrift op onbepaalde tijden: 475 |
| Liberaal / Liberalistisch / liberalisme: 319, 327-328, 329, 331 |
| Liefde: 157-158, 190, 206, 209, 212 |
| Lijn versus kleur; zie: Kleur versus lijn |
| Literatur der Verzweiflung: 137, 153, 205 |
| Litterair: 212 |
| Littérature brutale: 294, 340 |
| Los en vast: 226, 322, 432 |
|
| Malerei: 170 |
| Manier: 81, 84-85, 121 |
| Materialist / Materialisme: 25-26, 56, 107-108, 124, 135, 178, 185, 205, 218, 316, 323, 328, 332 338 |
| Matter of fact: 65 |
| Menselijkheid: 340 |
| Mercure du dix-neuvième siècle: 27-28 |
| Middeleeuwse kunst: 355, 361 |
| Militarisme: 328 |
| Moderne theologie: 237 |
| Modernisme: 224 |
| Moderniteit: 103, 106-109, 129, 267-268 |
| Moriaan: 234 |
| Muziek: 199-201 |
| |
| |
| Naieve: 13, 20-21, 86, 94, 110 |
| Nationaliteit en kunst; zie: Kunst en nationaliteit |
| Nationaal classicisme: 95 |
| National / Nationaliste / Nationalisme: 332, 328 |
| Naturalisme / Naturalist / Naturalistisch: 24-26, 37, 56, 69, 123, 126, 154, 323-324, 331-332, 338, 482 |
| Natuur: 29, 105-106 |
| Natuur en waarheid: 225 |
| Natuurkundig gezelschap te Utrecht: 113 |
| Natuurwaarheid versus kunstwaarheid, zie: Kunstwaarheid versus natuurwaarheid |
| Nederduitsch tijdschrift: 161 |
| Nederland: 159, 177 |
Nederland
| Volkskarakter: 98, 140, 172, 175-176, 187, 231-236, 238-240, 298-299, 311, 317, 320 |
| Beeldhouwkunst: 98 |
| Schilderkunst: 36, 38, 64, 77-79, 88, 93-96, 98-99, 120, 126, 128, 156-159, 249, 267, 270, 273, 281, 286, 482, 497, 504 |
| Nederlandse versus Italiaanse schilderkunst: 38, 61, 74, 94, 157 |
| Letterkunde: 308 |
|
| Nederlandsche kunstbode: 192, 238 |
| Nederlandsch magazijn 122; zie ook: Nieuw Nederlandsch magazijn |
| De Nederlandsche spectator: 116, 127, 133-134, 137, 177, 179, 227, 239, 253, 489, 495 |
| Nederlands taal- en letterkundig congres: 1, 6, 125-129, 142, 301, 341 |
| Neo-classicisme: 97 |
| Nieuw Nederlandsch magazijn: 61, 69, 73-75, 121, 322. Zie ook: Nederlandsch magazijn |
| Nieuwe recensent: 133 |
| Nihilisme: 205 |
| Nominalist: 54, 112 |
| Noord / Zuid; zie: Nederlandse schilderkunst versus Italiaanse |
|
| Objectief: 298, 325, 338 |
| Objectiviteit: 145, 191, 308 |
| Objectiviteit, zie: Onpartijdigheid |
| Obstruktionisme: 324 |
| Oefening kweekt kennis: 133-134 |
| Onpartijdigheid: 206, 208, 213, 295-296, 313; zie ook: Objectiviteit |
| Onze tijd: 239 |
| Onze tolk: 5, 478, 495 |
| Oorspronkelijkheid: 338 |
| De opmerker: 171, 453 |
| Oprechtheid: 86 |
| Oprechtheid: 43, 133, 202-204, 297-299, 308 |
| Optimist: 217; zie ook: pessimist / pessimisme |
| Orde: 216 |
| Organisme: 331 |
| Organist: 331 |
| Orthodoxie / Orthodoxisme: 329 |
| Ossian: 67 |
|
| Pantheïsme: 323 |
| Papist: 324 |
| peintre des âmes: 423 |
| Periode van overgang: 108, 111, 131, 143-144, 304-305; zie ook: Tijdgeest |
| Periodisering: 336-337 |
| Pessimisme: 135, 137, 210-211 |
| Pessimisme: 205 |
| Piëtisme: 327 |
| Plastisch: 299 |
| Poëtisch: 294; zie ook: Dichterlijk |
| Poëtisch realisme: 111 |
| Poëzie: 104, 119, 294 |
| Politiek en kunst, zie: Kunst en politiek |
| Politieke metaforen in kritiek: 116, 134; zie ook: Centrum |
| Positivist / positivisme: 25, 56, 207, 329 |
| Postmodernisme: 4 |
| Pre-Rafaëlieten 89 |
| Provinciale Overijselsche en Zwolsche courant: 177 |
|
| Quatuor: 195-196 |
|
| rationaal / rationalistisch: 329 |
Realisme. Zie bovenal de Inhoudsopgave en Bijlage I, p. 351-352.
| Pejoratief gebruikt: 55-56, 69, 121, 142-143, 186-188, 255, 262-266, 293-297, 318, 330-332 |
| Typologisch gebruikt: 55-56, 66, 69, 89, 121, 143, 255, 333 |
| Historisch gebruikt: 55-56, 121, 161-162, 187, 213 |
| Programmatisch gebruikt: 25, 55-56, 69, 112, 121, 143, 187, 333 |
| Na 1900: 1-3, 27-28 |
| Het ware realisme: 44, 271-274, 307-308 |
|
| Realisme en romantiek: 129-130, 152; zie ook: Romantiek / romantisme |
| Le réalisme (tentoonstelling, 1855): 11, 40-42, 81-82 |
| |
| |
| Réalisme (tijdschrift): 44 |
| Realismus und Gründerzeit: 45, 49 |
| Realistische methode: 309 |
| Realistische methode: 159-162, 187, 309, 213, 253, 336-337; zie ook: Algemene en individuele vormen; Bronnen van de kunstenaar |
| De recensent: 63 |
| Rechte oordeel: 264 |
| Reinaert: 234-235, 299, 408 |
| Réveil: 459 |
| Revue contemporaine: 413 |
| Revue des deux mondes: 28, 36-37, 90, 183, 339, 496 |
| Revue indépendante: 36 |
| Revue nouvelle: 36 |
| Rivista contemporanea: 198 |
| Roelantslied: 408 |
Roman: 7-8, 180-181, 296-297
| Antiquarische roman 181; dichterlijke roman 181; kultuur-roman 181; roman-in-brieven 252; roman réaliste en roman idylle 306; sensatie-roman 248; sociale roman 217, 180, 298, 364; wijsgerige roman 181-182, 186, 187 |
|
| Romanist: 324 |
| Romantiek / romantisme: 23, 26, 56, 80, 89, 136, 187, 190, 329 |
| De Rotterdammer: 117 |
| Royalisme: 328 |
Rusland
| Volkskarakter: 317 |
| Roman: 340 |
|
| Russische Revue: 500 |
|
| Samengestelde personages: 304 |
| Saturday review: 241 |
| Scepticisme: 26, 205, 327 |
| Schilderkunst, zie onder: Kunst(en); en zie onder de afzonderlijke landen. |
| Scholen in de kunst: 83 |
| Schone en verhevene: 140 |
| Sensualisme: 25, 56 |
| Sincérité: 86 |
| Socialistisch idealisme: 136 |
| Solist: 326 |
Spanje
| Schilderkunst: 36-39 |
| Volkskarakter: 182 |
|
| Spektator: 173, 355 |
| Spiritualisme: 26, 100 |
| Spoorwegen, symbool van vooruitgang: 146 |
| Sport: 301 |
| Stijl: 81, 155 |
| Subjectief: 325, 338 |
| Symbolisme: 26 |
|
| Tatsache: 65 |
| Theïsme: 328 |
| Theorie, afkeer van: 140, 204-205, 206-207 |
| Tijdgeest: 145-146, 171, 187, 219, 236-238, 290, 298, 317-318, 319. Zie ook: Periode van overgang |
| Tijdschriftenonderzoek: 5-8, Bijlage III, p. 521-524 |
| De tijdspiegel: 105, 151, 169, 177, 185, 214, 226, 294, 318, 432 |
| De tijdstroom. Maandschrift gewijd aan wetenschap, letteren en kunst: 116 |
| De toekomst. Tijdschrift voor opvoeding en onderwijs: 447 |
| Toneel: 127-128, 143 |
| Toon: 285 |
| Transcendentaal: 325 |
|
| Uitverkiezing: 264 |
| Utilitarisme: 323 |
| Ut pictura poesis: 156 |
|
| Vaderlandsche letteroefeningen: 5, 8, 104-105, 114, 133, 147, 177, 189, 214, 227, 241, 253, 294, 374 |
| Van zijn tijd zijn: 88 |
| Verbeelding: 293, 338 |
| Verbond van kunsten, letteren en wetenschappen: 122 |
| Violist: 326 |
| Vlaamse school: 74, 157; zie ook: Nederlandse schilderkunst versus Italiaanse |
| Volksblad: 326 |
| Vooruitgangsgeloof: 319 |
| Vorm: 338 |
| Vrouw, taak van de: 151-154, 319-320 |
| Vue intérieure: 155 |
|
| Waarheid in liefde: 65 |
| Waarheid versus werkelijkheid: 28, 34 |
| Waarheid versus werkelijkheid: 49, 73-75 |
| Ware, schone en goede: 120, 166, 192, 205-206 |
| Warm / koud: 97, 270, 302 |
| Wereldtentoonstelling van 1855: 40-42, 76-92, (Afb. 13) |
| Werkelijkheid: 222 |
| Werkelijkheids-leer: 222, 324 |
| Werkelijk: 338 |
| |
| |
| Werkelijkheid versus waarheid, zie: Waarheid versus werkelijkheid |
| Wetenschap en kunst, zie: Kunst en wetenschap |
| Wetenschappelijke bladen: 129, 197-198, 360 |
| Wijsgerige geschiedschrijving: 181 |
|
| Yearlings: 310 |
|
| Zeitschrift für bildende Kunst: 464 |
| Zinnelijkheid: 222 |
| Zuivere kunst: 338 |
|
|
Auteursrechtelijk beschermd