In oorlogstijd. Het volledige dagboek van de Eerste Wereldoorlog
(1979)–Stijn Streuvels–
Auteursrechtelijk beschermd4 juni 1916Vandaag krijgen we van de kerksteenGa naar voetnoot5 't verbod van haver te gebruiken - niemand mag er nog in bezit hebben en alle voorraad moet in zakken van 50 kilo geleverd worden in 't gemeentehuis - patrouillen zullen huiszoeking doen en al wie met haver bevonden wordt... 1 000 Mark boete!!! Tekenen des tijds: Het Hulp- en Voedingscomiteit deelt mede dat het aan alle herbergiers-werklozen verboden is bal te houden en dat alwie met hanen speelt of hanengevechten bijwoont zal uitgesloten worden van alle onderstand... | |
6 juni 1916Aan een boeverGa naar voetnoot6 die voorbijrijdt met een voer stro dat hij moet leveren aan de Duits, vraag ik: hoe het komt dat zijn | |
[pagina 557]
| |
wagen alzoGa naar voetnoot1 piept? en dat al de wagens alzoGa naar voetnoot1 piepen? Dat wordt aanzien te lande als een slecht teken voor een boer en de spreuk bestaat, als men een wagen hoort die niet ingevet is (piepen): ‘Boer, er is armoe op uw hof - de honden lekken 't smeer van de assen’. Maar nu antwoordt de boeverGa naar voetnoot2 mij: dat er nergens nog wagensmeer te vinden is - ook al een waar die aan oorlogsspeculatie onderhevig is! We zouden het met zeep doen, maar die is er nog min... | |
8 juni 1916En t'eenegaderGa naar voetnoot3 zullen ze er allen komen, de boeren, om de zomertijd in te voeren... en we zullen welhaast vergeten zijn dat we een uur vooruit zijn bij de tijd. Aan sommige dingen worden we het echter nog altijd gewaar en wel voornamelijk aan de zon die in niets hare gang veranderd heeft en die opstaat en slapen gaat gelijk ze 't van in van de eeuwigheid gewend is; - en ik zie dat de hoendersGa naar voetnoot4 er ook aan houden om bij 't oude te blijven; - het viel onze jongen op dat de hennen nu langer opbleven dan vroeger en dat ze nog te scharrelen liepen als hij reeds naar bed moest, - dus: vroeger dan de hoendersGa naar voetnoot4, - 't geen voor hem een ongerijmdheid is - en het helpt niet hem wijs te maken dat we nu een uur vooruit zijn, - hij wil het niet begrijpen, acht uur voor hem is acht uur en dat blijft het uur van geweld; en vroeger waren de hoendersGa naar voetnoot4 altijd naar bed als hij nog op was. | |
10 juni 1916Nu is er volle beweging op straat, en over alle wegen, van mannen met wagentjes, steekkarrenGa naar voetnoot5 en kordewagensGa naar voetnoot6. Al wie vroeger bedelde is nu aardappelkoopman geworden. Het werkvolk uit stad die vroeger 's zondags met de fiets reed, hebben nu hun fiets ontredderd, met de wielen hebben zij een karretje gemaakt - het lijken wel Chinese koelies met die lichte wagentjes waarmede zij juist 50 kilos aardappelen kunnen vervoeren. Bij hele benden zetten ze uit en doen vier, vijf keren per dag | |
[pagina 558]
| |
de weg over en weer. De commercieGa naar voetnoot1 bestaat hierin dat ze bij de boeren op de buiten aardappelen komen kopen en hun vrachtje gaan verkopen of afleveren met een schone winst aan de koopmans uit de stad. 50 kilo is het maximum gewicht van aardappelen dat mag uitgevoerd worden. En zo zien die arme doppersGa naar voetnoot2 zich nu ineens in de gelegenheid een goede stuiver te verdienen; - de kost zoeken ze langs de baan. Maar hoe lang zal het duren? Nog nooit was het rad van fortuin zo wisselvallig als nu in dees tijden. En een koopman moet geniaal aangelegd zijn om zich te kunnen ontbolsteren naarvolgensGa naar voetnoot3 de omstandigheden, want 't geen vandaag een winstgevende zaak is, ziet men morgen met één streepGa naar voetnoot4 vervallen, 't is genoeg dat een nieuwe verordening de boel in de war stuurt om 's anderdaags iets anders te moeten beginnen en zo ziet men mensen die al van alles gedaan hebben en die maar de gaten weten te vindenGa naar voetnoot5 en veranderen van stiel of van zaak gelijk een ander kleed dat men aantrekt. | |
12 juni 1916Vandaag is er grote beroering onder de marktgangers en de bevolking te Kortrijk, bij 't vernemen van de overwinning van de Russen. De wezens die ingekeerd en nors waren, zijn opgeklaard en men merkt dat er zo gauw weer moed komt bij de mensen en men een uitkomst verwacht.Ga naar voetnoot6 | |
19 juni 1916De tijden verslechten - de honden worden in Kortrijk verkocht aan 1,20 fr. de kilo - en de katten aan 1,80 fr. Hier op de streek gingen de aardappels verleden week 10 fr. - en nu zijn ze aan 45 fr. Er wordt van niets anders gesproken dan van levensduurte - maar van waar het geld komt waarmede de mensen blijven kopen ~ is een raadsel. De smokkelaars zijn in volle bedrijf langs alle wegen. | |
[pagina 559]
| |
27 juni 1916Vandaag krijgen we de verordeningen aangaande de koornoogstGa naar voetnoot1 - alles op elk dorp in stapelplaatsen brengen. Ik zie met nieuwsgierigheid uit - hoe men deze maatregel zal uitvoeren? en ik beklaag de burgemeesters. | |
28 juni 1916Vandaag, in 't hartje van de zomer, zijn hier een bende kraaien krassend over onze streek gevlogen. Is het niet te beschouwen als een teken des tijds dat die ongeluksvogels ons dat ongelegen bezoek brengen? Mensen van jaren, beweren dat in hun levensdagen ooitGa naar voetnoot2 gezien te hebben. Er gebeuren echter nog meer dingen die we vroeger nooit gezien hebben. De werklieden uit de weverij te Tiegem plegen hier altijd, vooral 's avonds op een loopje voorbij te trekken - haastig om te huis te zijn; - nu ze nog maar enige uren daags en enige dagen in de week werk krijgen en alles wat ze kopen moeten, dobbel duur kost, hebben ze geen haast om thuis te zijn, - ik zie ze zitten op de grond, in een groepje geschaard, langs de straat, te tuisenGa naar voetnoot3 voor groot geld, alsof 't voor knikkers was. Eén houdt de teerlingen en de anderen leggen geld op ankers en zonnenGa naar voetnoot4, op harten of schoppen en met groot lawaai worden de kansen in vreugderoepen of met vloeken begeleid. Ze hebben elk een nieuwerwets geldbeugelken in vorm van brieventesGa naar voetnoot5 (die kerels van zeventien) dat wel voorzien is van markskes. |
|