|
| |
| |
| |
1809
Januarij
Den ingang van dit jaer was wedrom zeer gevoelig voor alle welpeijsende ingesetenen.
Den 1 Januarij voormiddag wird er in onse cathedraele eenen Te Deum gesongen over de zegepraelen van Espinosa, Burgos, Tudela, Somo-Sierra, en den intrée der Fransche troupen in Madrid.
Den 30 Januarij savonds omtrent 6 uren begonnen de storm- en rukwinden schrikkelijk te woeden en duerden den gantschen nagt. Vele huijsen sijn beschaedigt door het vallen van schouwen, pannen, schaliën, en instortinge van mueren. Het kruijs op 't top van den toren der cathedraele is door den rukwind geheel geboogt. Op de Werf en verderen oever der Schelde sag men niet als vlottende overblijfsels en laedingen van verbrijselde schepen. Twee schepen van Arras met graen gelaeden zijn vergaen; de vrouwen en kinderen sag men de aelmoessen hun aengeboden, al weenende aenveerden. Nog ses andere schepen waeronder een met wijn gelaeden, zijn insgelijks in 't gesigt deser haven vergaen. De vreese wird nog verdobbelt, door dien het water met eene
| |
| |
buijtengewone snelheijd aengevoert werd en snagts verscheijde straeten onder geset heeft; dog gelukkiglijk bleef den wind tegenstrijdig, andersints zoude het eenen schrikkelijken watervloed geweest hebben. Uijt Holland kregen wij de alderdroefste berigten der rampen aldaer door die stormen veroorsaekt.
| |
April
Den 6 April vertrok den Prefect Cochon de Lapparent van hier naer Parijs tot Senateur aldaer benoemt zijnde, en in sijne plaets was ......... Devoyer d'Argenson, als Prefect van 't Departement der Twee Nethen benoemt.
De ruijen dezer stad sedert langen tijd vervuijlt en stinkende zijnde, wirden begonst gekuijst en gediept te worden, tot welke bekostinge eenen algemeijnen last zal opgeleijd en van de eijgenaeren der huijsen afgeeijscht zal worden.
26 April. Den oorlog tusschen den keijser van Oostenrijk tegens de Franschen en die van 't Rijnverbond, uijtgebersten zijnde, had men hier op 26 April de tijdinge dat de Fransche en hun geallieerde eene victorie behaelt hadden, waerover op den 29 ditto met het canon geschoten en geluijd wird.
| |
Meij
Den 9 Meij is den nieuwen prefect binnen deze stad in sijne residentie aengekomen.
Sondag den 14 Meij is alhier in de kerken den Te Deum gesongen over de victoriën op de Oostenrijksche behaelt.
| |
| |
Den 28 Meij nae middag, is er wedront eenen Te Deum in de cathedraele gesongen, hetwelk smorgens in de andere kerken geschied was, over de intrede der Franschen in de stad Weenen.
| |
Julij
Savonds om 6 uren wird dan eersten steen geleijd van het metselwerk der scheepskomme; daer wirden eenige goude en silvere geldspeciën van de tegenwoordige Fransche munting onder den steen geplaetst door den Staetsraed Montalivet, ten bijwezen van den Prefect en den Maire, benevens eenen toeloop van volk.
De huijsen van de Zeeuwsche Korenmerkt en voorder stedewaerts in, tegens de Schelde waren onlangs ook afgebroken, zoodat dit daer ook open ligt. Het is ongelooflijk de groote menigte van huijsen, welke zoo aen deze komme, aen den Scheldekant, het Pensgat met de torens, als aen de kanten der chantiere sedert eenigen tijd afgebroken en vernielt zijn. De twee torens staande wederzijds St Jansvliet tegen de Schelde, benevens de torens aen de Koolvliet waren onlangs ook geheel afgeworpen.
Den 30 Julij is er in de Cathedraele en in d'andere kerken wedrom eenen Te Deum onder het geluij der klokken, gesongen over de victoriën tot Ebersdorff en Wagram op de keijserlijke behaelt. Men condigde ons aen, dat er op 12 deser in 't legerveld van Znaim, eenen wapenstilstand tusschen de keijserlijke en Fransche troupen zoude geteekent zijn voor eene maend, mits 15 dagen eer de vijandelijkheden te beginnen, er berigt van te geven.
| |
| |
Maendag 31 Julij segde men hier dat de Engelschen, welke sig met talrijke schepen voor de Vlaemsche en Zeeuwsche kusten vertoont hadden, eijndelijk te Blankenberge eene landinge zoude ondernomen hebben (seffens wirden er troupen in Vlaenderen gesonden), dog men hoorde welhaest dat die landinge vals was, maer dat dezelve in Zeeland had plaets gehad; jae dat het eijland van Walcheren reeds ingenomen en door hun beset was, uijtgenomen Vlissingen, daer een sterk garnisoen van Fransche lag. De Engelschen vertoonden zich welhaest in alle de Zeeuwsche landen en steden, en waren ondertusschen ook meester gewerden van St Martenseijland en van de fort bij Bats; sij waren ook in 't land van Tertolen en in de stad, tot bij Bergen-op-Zoom gekomen. Men sag verscheijde vlugtelingen uijt Vlissingen en daer omtrent te schepe aenkomen, zijnde voor eenen aenval op die stad bedugt. De gendarmen, de marinen der chantier en alle het crijgsvolk dat bijeen konde varzaemelt worden, wird met allen spoed naer Vlaenderen in 't land van Cadzand tot Breskens gesonden, met meijninge van langs daer troupen in de stad Vlissingen te brengen, dog dit scheen niet wel mogelijk te zijn.
| |
Augusti
Op 4 Augusti smorgens sag men de marienen, en savonds het voet- en eenig peerdevolk uijt de provincie terug komen, wordende dien nagt bij de borgers geleijd en sanderdags naer Bergen-op-Zoom of daer omtrent gesonden.
Den 5 Augusti arriveerden de gendarmen ook alhier terug. Onder alle deze toebereijdsels, deze stad van crijgsvolk ontbloot zijnde, waren er eene menigte comisen oft douaniers der frontieren en elders bijeen versaemelt en deden de wagten
| |
| |
aen deser stads land- en waterpoorten. Ondertusschen maekten de gendarmen langs de stad patrouille uijt vreese voor tumultens.
Gister was de chantier of scheepstimmerwerf alhier door het werkvolk bewaert, hetwelk er tegen wil en dank opgesloten was. De slaeven waeren met haest, uijt vreese en bij voorsorg, wel geketent van hier verwijdert, want het schijnt dat deze reeds langs de straet: Vive le Roij d'Angleterre zouden geroepen hebben. De groote bewegingen en toebereijdsels, welke men alhier met zoo veel spoed sag maeken, gaven genoegsaem de vreese voor eenen inval der Engelsche te kennen, die, soo het scheen op de schepen van tijd tot tijd alhier gebouwt, en te Vlissingen gelegen hebbende, uijt waren, dog dezelve waren reeds uijt voorsorg tot nabij deze stad agteruijt gebragt.
Den 7 Augusti sag men hier een decreet van den Prefect de dato 6 ditto aengeplakt, waerbij eene nationaele garde binnen deze stad, uijt de inwoonders der zelve zal opgevormt worden, die in 1200 man bestaen zal, hetwelk veel borgers in agterdenken bragt.
Ten zelven dage waren wegens den Maire, brieven van 6 dezer aen de inwoonders dezer stad gesonden, waerbij hun gepreveniert wird, dat hunne peerden van desen oogenblik af aen de dispositie van de legers moeten gehouden worden.
Den 8 Augusti smorgens omtrent 9 uren, hoorde men alhier het canon seer sterk ronken, men segde dat het aen Bats tegens de Engelschen was, duerende meer als een uer. Het scheen dat se niets daer tegens hadden konnen uijtwerken en men sag 's anderdags eenige dooden en gekwetste binnen
| |
| |
brengen. Na middag was den koning van Holland hier geweest, zoo men zeijde.
Den 9 Augusti is er wedrom eenig volk in gekomen en sanderdags vertrokken naer de Holllandsche kanten, na bij de borgers vernagt te hebben. Nae middag vertrokken er vele comiesen naer hunne posten terug, om het frauderen te beletten.
Den 10 Augusti kwam er wedrom volk in.
Den 11 Augusti wirden de werklieden der komme naer den Polder gesonden om aen de batterijen te werken, welke op de dijken gemaekt worden. Nae middag vertrok er peerdevolk naer den Polder.
Den 12 Augusti is er wedrom veel volk uijt Vlaenderen en elders binnen gekomen, het waren al meest nationaele gardens uijt de Fransche steden en uijt Vlaenderen; deze wirden ook bij de borgers geleijd.
Verscheijde timmerlieden waren gerequireert, eenige van hunne gasten te zenden om vlotten te maeken en voor de militairen te werken. Insgelijks ging het met de bakkers die hunne gasten in 't klooster der annunciaten moesten doen bakken voor de troupen.
Daer waeren ondertusschen vele Hollandsche en andere beurtschepen, jae ook eenige groote koopschepen, aen onse kooplieden behoorende in requisitie genomen en met steenen en sand gelaeden, naer Lillo gesonden, om te dienen aen de keten welke aldaer gespannen wird, om in cas van nood te laeten sinken, om den inval der Engelschen te beletten. Deze
| |
| |
schrikkelijke maetregelen bragt de eijgenaeren der zelve in groote bedugtheijd, vreezende hunne schepen, hunne eenigste broodwinninge, sonder eenige vergoedinge, te verliesen. Deze schepen wirden wel eerst geschat, maer wat zal er van betaelt worden?
Den 12 Augusti naemiddag, hoorde men wedrom sterk schieten, en men segde dat de Engelsche eenige schepen genomen en eenige verbrand of in den grond geschoten hadden.
Sondag 13 Augusti scheen het dat de Engelschen tot Terneuzen in Vlaenderen geland waren.
Ten zelven dage moesten de troupen van den Polder geschikt, in Vlaenderen trekken.
Den 16 Augusti is den Marechal van Vrankrijk Bernadotte, alsnu Prince van Ponte Corvo, hier binnen gekomen, als commandant generael der troupen van deze departementen. Dags te voren was den minister van oorlog hier ook aengekomen.
Daer was veel volk ingekomen, meest nationaele gardens of jonge soldaeten uijt de depots; sij wirden alle bij de borgers geleijd.
Ondertusschen was er eene tweede keten aen de fort St-Philippe gespannen, waertoe wedrom verscheijde schepen gerequireert en met steenen gelaeden waren, meijnende alsoo de Engelsche dewelke Lillo genaedert zijn, tegen te houden, zullende alsdan gemelde schepen laeten zinken om de rivier alzoo onbevaerbaer te maeken.
| |
| |
Den 17 Augusti smorgens dede Bernadotte de revue op de Meir over alle de troupen tegenwoordig binnen deze stad liggende, en was in den Laboureur aldaer gelogeert.
Den 19 Augusti zag men aen de werve alhier, verscheijde gerequireerde schepen, met poeder en cassijsteenen laeden; man segde dat dezelve voor ‘branders’ dienen moesten, om tegens de Engelsche vloot te senden en die daer door te doen verbranden.
Den 21 Augusti en volgende dagen, wirden wegens den Maire dezer stad, brieven gesonden aen verscheijde inwoonders dezer stad, ten getalle van 1200, die gekosen waren tot het uijtmaeken der Nationaele sedentaire wagte, en wirden seffens op 't stadhuijs geroepen, tot het kiesen van capiteijns, lieutenanten en onder-lieutenanten.
Den 23 Augusti nae middag dede de eerste companie der eerste sectie, de eerste wagt. Den capiteijn was Fr. Bastijns, coopman alhier; en vervolgens trokken de andere compagnien bij beurten op. Deze waren volgens belofte en versekeringe van den Maire, enkelijk tot bewaeringe en onderhoudinge van het goed order binnen deze stad, sonder gehouden te zijn uijt de zelve te moeten trekken; dog wagt er het eijnde van.
Daer waeren intusschen op Laureijsfort, onder deser stadsvesten, daer omtrent en op eene opgeworpene hoogte bij de comme, omtrent gemelde fort, sterke batterijen gemaekt en met swaere canons beset. Buijten de Slijkpoorte op den dijk, bij het hoog Palinghuijs en voorder naer Oosterweel, waren ook batterijen gemaekt. De inwoonders van gemeld Paling- | |
| |
huijs, hadden hetzelve op 20 dezer in alle haeste moeten ruijmen.
Den 23 Augusti nae middag, wirden de ketens aen de steene paelen rondomme het Groenkerkhof staende, hangende, van stadswegen afgedaen.
Sanderdags 24 Augusti sag men aengeplakt, dat alle eijgenaers van ijsere ketens van sekere groote, gehouden waren dezelve in 't arsenael der marine te brengen, om gebruijkt te worden tot defense der haeve.
Ten zelven dage savonds, was den municipaelen raed bijeen geroepen, en aen hun wird van wege den Prince van Ponte-Corvo voorgehouden, dat er een besluijt genomen was, waerbij er eenen Garde sedentaire national in deze departementen uijt de borgers zal opgeregt worden, mobiel en om tot defense van 't land, benevens de andere gardens in tijd van nood, te dienen, hetwelk eene aldergrootste verslaegentheijd onder onse inwoonders bragt.
Men hoorde ondertusschen het canon geduerig ronken, en men sag de troupen dan ook menigmael uijttrekken. Men segde dat de Engelsche de batterijen door de Fransche op het fort Frederik-Hendrik gemaekt, elke reijse weg schoten en vernietigde.
Ondertusschen waren er vele borgers op eene ondraegelijke wijse met logeren der soldaeten overlast, daer er in tegendeel andere, die groote huijsen bewoonden, vrij van waren; en daer was geen spreken tegen, want als men met reden op de logementkamer daerover klaegden, dan wird men met bittere woorden en dreijgementen bejegent en weggejaegt.
| |
| |
Daer was aldan ook eene garde te peerd opgeregt, bestaende uijt de besonderste inwoonders deser stad, en diende tot handhaevinge van het goed order alhier, ter wijlen de garde te voet, zoo aen de poorten als op de besonderste plaetsen dezer stad de wagt deden, zoo met nagt als met dag en ook patrouillen maekte; dit ging bij beurt.
Den 28 Augusti sag men wegens den maire alhier aengeplakt, een versoek op ordre van den Prince de Ponte-Corvo gedaen, waerbij aen de bemiddelde borgers matrassen, saergiën, laekens en voorder beddengerief in leneinge voor de sieke soldaeten gevraegt wirden. Eene commissie van 5, uijt leden van den municipaelen raed, was er benoemt om die voorwerpen op 't stadhuijs te aenveerden.
Ten zelven dage was er insgelijks aengeplakt, dat er eene commissie uijt gemelden raed aengestelt was, tot provisioneringe deser stad, worden de borgers daerbij aensogt om sig van de noodige levensmiddelen te voorzien voor den tijd van ses maenden; dit maekte vele inwoonders bedugt.
Men sag ook aengeplakt:
dat de nationaele garde voor dit departement, bestaende in 2000 man, van 20 tot 60 jaeren, gevraegt wird, en waervan den leijste tegens 3 September naestkomende, moest opgevormt en in order zijn, om den 5 der zelve maend in werksaemheijd te wesen.
Dit bragt eene aldergrootste bedugtheijd en vreese onder de goede borgers.
De borgerlijke garde onlangs tot veijligheijd en handhaevinge der goede ruste binnen dese stad, uijt de borgers opgevormt, wird aen de stadspoorten weggesonden, welke posten door de militaire hernomen wirden.
| |
| |
Den 30 Augusti kwam hier wedrom seer veel volk in; het waren Nationaele Gardens en meest Fransche boeren, daer wij mede belast wirden; jae de logementen waren onverdraegelijk.
Den 31 Augusti is er wedrom veel volk ingekomen, ook trok er veel uijt naer Vlaenderen, men segde naer Boulogne, alwaer de Engelsche sig vertoonden en die haeve bedreijgden.
Daer was eene gedwonge geldleeninge van Frs 800.000 voor dese stad besloten, op pretentie van provisionneringe van den arme alhier; dezelve bestond in 3 classen, de hoogste was 500 francs.
Men had hier seer slegte tijdinge nopens Roomen. Onlangs had men gehoort dat Napoleon de stad Roomen overweldigt had, en alle wereldlijk gesag en souvereijneteijt van den Paus afgenomen, de nieuwe Fransche wetten aldaer indringende, en nu segde men opentlijk, dat den Paus Pius VI, gemelde Napoleon en alle de medewerkers aen deze schrikkelijke en ongehoorde zaek, in den Ban gedaen had. Den H. Vader was uijt sijn paleijs met geweld getrokken en zelfs uijt sijne hoofdplaets Roomen vervoert.
| |
September
Den 1 September was er een lijk van ............ hetwelk naer het kerkhof in grooten trijn door de militaire gedraegen wird.
Sondag 3 September was er groote revue en parade op de Meir smorgens.
| |
| |
Den 4 September na middag is er veel volk langs de Roode Poort uijtgetrokken, men segde naer Bergen-op-Zoom. Ook ging er volk op de dorpen rondom deze stad liggen.
Den 5 September sag men hier aengeplakt:
dat de Engelschen het fort Bats verlaeten hadden en dat het door Hollandsche trompen, in besit genomen was.
Niemand wist wat zulks beduijde.
Den overlast van de logementen bij sommige borgers is onverdraeglijk, selfs in eenige kleijne huijsen sijn er 4 en 5 en dan wedrom in andere en groote huijsen 2 of geene, en dat wel in de zelve straeten, sonder dat men er mag tegenspreken, want dan bedreijgt men ons met nog meerdere te sullen senden. Zoo gaet het hier tegenwoordig. Op de zelve wijse gaet het in sommige groote huijsen, naementllijk bij den Baron van Schilde, alwaer den Prins Ponte-Corvo ligt, en die het geheel huijs aldaer ingenomen heeft.
Den 8 September is er wedrom veel volk ingekomen, het waren van die Nationaele gardens der departementen. Ook ging er peerdevolk door deze stad naer de dorpen.
Wij sagen hier boven het versoek van den Maire ten opsigte der matrassen, saergiën, laekens en verder beddegerief, alomme aengeplakt. Vele borgers hebben sig gehaest daer aen te voldoen; dog dit scheen hun niet genoegsaem. Den Prefect heeft bij arrêté van 6 deser maend September de commissaires de police gelast de ingesetenen met gewelt te praemen tot het geven van zoo veel beddegoed als sij goed vinden,
| |
| |
dewelke diensvolgens de goede menschen, die vol vreese saten, die voorwerpen met groote dreijgementen afpersten, menschen die selfs overdadig met logementen belast waren.
Den 12 September is de Garde nationale sedentaire deser stad bedankt, tot naerder order.
Ten zelven dage is er wedrom eenig volk van de mobile nationaele garde ingekomen en bij de borgers volgens gewoonte ingedrongen.
Vrijdag den 15 September wirden de borgers wedrom gevraegt om te patrouilleren langs de stad, naementlijk op de merkten.
Den 16 September wirden de poorten van quaert na 6 uren gesloten tot eenieders verwondering.
Den 24 September na middag is den Prins van Ponte-Corvo van hier naer Parijs vertrokken. Hij was gelogeert bij den Baron van Schilde, alwaer hij het geheel huijs had ingenomen, laetende enkelijk twee bovenkamers op de hoogste stagie tot gebruijk van den Baron en van sijn huijsgesin.
Ten zelven dage arriveerde er volk uijt Vlaenderen en sanderdags vertrok er naer die provincie.
| |
October
Den 10 October wird er ondersoek gedaen bij sommige boekdrukkers alhier, naer een boeksken in 't Italiaens en
| |
| |
Frans gedrukt, behelsende de correspondentie tusschen de Franschen en het hof van Roomen. Het was een boekje gedrukt in Italiaens en Frans behelsende eene verzaemeling der brieven wegens den Paus Pius VII aen de Fransche regeringe geschreven. In deze verzaemelingen waeren de bullen van Sijne Heijligheijd van den 10 en 12 Junij laestleden, waerbij hij Napoleon den Eerste, keijser der Fransche en al sijne aenhangers, medewerkers, raedsmannen, verklaert gevallen te zijn in den kerkelijken ban, alsook alle de uijtvoerders, begunstigers, aenraders en al wie de uijtvoering te wege heeft gebragt, of door zig zelven heeft uijtgevoert, verklaerende den Paus, dat in gemelden kerkelijken ban, door de daed zelve zullen vallen, allen die, hetzij door het geweld, hetzij door eenig ander middel, zig zouden stellen tegen de afcondinge der bulle etc.
Deze tijdinge aen sommige pastoors en geestelijke op eene geloofbare wijse toegekomen zijnde, hebben sij ingevolge de kerkelijke wetten, de openbaere gebeden in de Missen en Loven agter gelaeten, seggende dat men voor de geexcommuniceerde niet mogte bidden, dog dit ter kennisse der regering gekomen zijnde, heeft den Maire dezer stad, sig bij eenige pastoors begeven en de reden der agterlaetinge van gemelde gebeden gevraegt, waerop hem geantwoord is, dat Napoleon in den kerkelijken ban is, en dat sij diensvolgens de kerklijke wetten voor hem niet meer mogten bidden. Hij segde dat sulks in deze landen niet wettelijk afgecondigt was, waerop sij antwoorden, dat sij nogtans van de waerheijd in hunne conscientie overtuijgt waren. De Maire hun alsdan voorhoudende, de vervolgingen die uijt zulke weijgeringe, alsoo hun sulks door den Bisschop niet toegekomen was, zoude kunnen spruiten, selfs de sluijtinge der kerke, beroovinge van hunne bedieninge, en zoo voords, waerop sommige pastoors antwoordden, voor de Religie alles te willen
| |
| |
leijden; nogtans misschien agterdenken krijgende, en eenige van deze malkanderen sprekende, hebben geresolveert voortaen die gebeden in hunne kerken te hernemen, en dit op eene pretente en verschooninge die sij inbragten, welke in tegendeel van andere afgekeurt en verworpen worden, seggende dat sij ingevolge de kerkelijke wetten gemelde gebeden in de Missen en Loven niet singen mogen en diensvolgens ook agterlaeten, willende met den gevangen Paus, alle vervolgingen gewilliglijk afwagten en verdraegen.
Men segde dat den Paus in Vrankrijk gevoert, aldaer in zeer nauwe bewaernisse gehouden word. Roomen en den kerkelijken staet, Patrimonium Petri, was hem ontnomen (ingevolge een decreet van 17 Meij, gegeven te Weenen) en aen Vrankrijk vereenigt; alle de kerkelijke goederen aengeslaegen en gerooft. (Sij wilden hem een jaerlijks pensioen geven, hetwelk den H. Vader geweijgert heeft). Jae die landen op sijn fransch bestiert en alle desselfs wetten ingevoert, de capittels, abdijen, cloosters verwoest en met een woord alles omme geworpen en vernietigt.
Den 21 September smiddags hoorde men het canon ten allen kanten en met geluij der klokken wird aengecondigd, dat den vrede tusschen Oostenrijk en Vrankrijk den 14 September gesloten was. Savonds moest men vueren, hetwelk andermael met het geluij aengekondigt wird. Dit brengt in plaets van vreugd, onder alle weldenkende een aldergrootste verslaegentheijd.
| |
October
In deze maend sijn de gevangenen van 't tugthuijs naer het clooster van de Discalsen vervoert, welke clooster alsnu
| |
| |
voor tugt- en gevangenhuijs gaet dienen, wordende het tugthuijs voor een poedermagazijn bereijd gemaekt.
26 October. Den Prefect van Antwerpen had een circulairen van 26 October aen de Maires rondgesonden om aen de pastoors te laeten weten dat de minister der policie de strengste maetregels genomen had tegen die, die wederstand bieden aen de gebeden voor den keijser, en vicarissen van Mechelen, bij hun brief van 19 October, hadden de gebeden ook doen hernemen. Daer waeren pastoors zoo alhier als op de dorpen die de openbaere gebeden voor Napoleon dede en andere niet.
| |
November
Den 9 Nivember wird er eenen crijgsraed gehouden; immers de alhier liggende generaels waeren bij malkanderen in 't huijs van Van Ertborn op de Mechelsche plijn, alwaer den ......... logeert. Men seijde dat het was over eene onderneming tegens Vlissingen en tegen het eijland Walcheren. te doen, hetwelk de Engelsche sterk beset houden.
Men sag veel canon en mortiers arriveeren, hetwelk te schepe naer de forten en batterijen op de rivier gevoerd wirden.
Om dezen tijd wirden de ketens van de paelen op 't Groenkerkhof, welke op 23 Augusti laest afgedaen waeren, wedrom herstelt.
Den 14 November is er veel volk langs de Roode Poort en ook naer Vlaenderen vertrokken.
| |
| |
Den 15 November trok er smiddags ook crijgsvolk de Roode Poort uijt, en smiddags is veel volk van de dorpen binnen gekomen en volgens gewoonte bij de borgers geleijd.
Den 16 November smorgens vroeg is er veel volk langs de Riode Poort uijtgetrokken, om sig naer Suijd-Beveland te gaen versaemelen, de voorstel dewelke er gemaekt word om het eijland Walcheren te gaen hernemen, is groot, dog de soldaeten sijn met schrik bevangen.
Den selven dag is den Marechal ............ alhier gearriveert.
Den 17 November smorgens is er veel canon alhier aengebragt en wedrom verder vervoert. Ook kwam er voetvolk binnen, hetwelk op de onverdraeglijkste wijse bij de borgers gelogeert word, zoo dat er in kleijne huijsen 4, 6 en 8 geleijd worden, en in sommige groote een capiteijn, eenen lieutenant etc. hetwelk grooten tegenspraek en klagten veroorzaekte, dog men kreeg weijnig gehoor, maer wel de bedreijgingen en men wird weg gejaegt.
|
|
Auteursrecht onbekend