Dialectike ofte bewysconst

[p. 1]

Het eerste bouck der dialectiken ofte bewysconsten, vande definitien.

EER WY COMMEN tot de Saecke willen den Ervaren Leser (of hy by gevalle hem verledichde onseDialectike te oversien) vermanen, dat so hy inde selve, hier ende daer yet vonde, niet overcommende met sijn ghevoelen, dat hy ghedachtich sy, naer de selve een Aenhangsel te volghen (diens Voorreden verclaert, waerom dat also ghedaen is) waer in wy van sommighe sulcke swaricheden handelen sullen. Ten anderen bekenne oock, dat ick voor de woorden als dese ende dierghelijcke.

[p. 2]

Definitie		Bepalinghe
Termijn		Pale
Propositie		Voorstel
Argument		Strijtreen
Argumenteren		Strijden
Materie		Stoffe
Arithmetike		Telconst
Arithmeticien		Telder
Geometrie		Meetkonst
Geometricien		Meter
Astronomie		Sterreconst
Astronomijn	Overal gheerne soude gheseyt hebben	Sterrenkijcker
Musike		Singconst
Musicien		Sangher
Grammatike		Letterconst
Grammaticien		Letteraer
Rhetorike		Redenconst
Rhetorisien		Redenaer
Dialectike		Bewijsconst
Dialecticien		Bewijser
Physike		Aertconst
Physicien		Aertist
&c.		&c.

Maer overmits wy sien, naer tghene dat nu ter tijt best verstaen wort, als intvoorgaende breeder redenen daer af verclaert sijn, sullen voor ditmael deerste woorden ghebruycken. Een andermael naer de gheleghentheyt die alsdan sijn sal. Met welcken

[p. 3]

wy ons voor allen Berispers in desen als verdedicht houdende, sullen de saecke beghinnen, eerst verclarende wat Dialectike sy, aldus:

Definitie I.

Dialectike is, de Conste der Bevvijsinghe.
Verclaringhe.

Nadien de Griecken de Alderneerstichste Souckers, de Gheluckichste Vinders, ende de Gheschickste Beschrijvers gheweest hadden der Vryer Consten, soo hebben andere Natien, henlieden de selve onderwindende, die ghenoemt (als in der ghelijcken dickmael ghebeurt) met de Griecksche woorden, daer uyt wy oock de Conste der bewijsinghe ofte met een woort gheseyt de Bewysconst, (dat is, door de welcke men bewijst, eenighe saecke daer questie af is, Waer ofte Valsch te sijne) noemen op sijn Griecksche, Dialectike: De Redenen daer dese Bewijsinghe door gheschiet, noemtmen ghemeenlick Argumenteringhe, welck woort men wel soude connen Verduytschen, als boven gedaen is, maer t'schijnt door de ghewoonte nu ter tijt aldus claerder; want, als kennelick ghenouch is, wy verstaender by, Strijt met woorden, door de welcke men tracht, naer de waerheyt eenigher twijfelachtigher saecken. Maer ghelijck het den ghenen die leeren

[p. 4]

Schermen, voughelick is dat sy weten wat te segghen is Rapier, Poignaert, Lancie, &c. eer sy commen tot het ghebruyck van dien; Alsoo betaemt het hier oock, eermen tot deser woorden Strijt coemt, datmen wete wat de woorden, diemen daer als Wapenen ofte Schermtuych ghebruycken sal, beteeckenen: Daerom sullen wyse ordentlick naer ons vermoghen definieren als volght.