Het burgherlick leven

[p. 19]

[Het Burgherlick leven]

[p. 21]

Goetwillighe Leser.

T' waer wel te wenschen/ dattet de ghewoonte daer toe ghebrocht hadde/ dat ettelicke Duytsche woorden gheen verclaringhe en behoufden duer Griecksche ende Latijnsche/ maer dat dese overlanck haer verclaringhe ghenomen hadden uyt die/ want sulcx van het menschelick gheslachte soude gheweert hebben veel onwetentheyt/ leeckheyt/ ende misverstant/ daert langhe in gheswermt heeft/ duer ghebreck van tale/ die de sake eyghentlick mochte uytbeelden. Doch also dit niet ghebeurt en is/ wy sullen ons ghevoughen na tgheval des teghenwoordighen tijts/ stellende inde canten der volghende bladeren/ neven sommighe ghoede Duytsche woorden/ haer ergher ghewonlicke Griecksche ende Latijnsche.

[p. 22]

Simon Stevin wenscht dheer Govert Brasser burghmeester der stat Delf veel ghelucx.

Duer dien datter tot veel verscheyden plaetsen groote veranderingen inde regieringhe vallen/ alwaer deen dese/ dander die sijde anhangt/ ende elck het syne voor tbeste drijft, soo rijst daer uyt tusschen de menschen groot verschil inde ^*anclevinghen der Burgherlicheyt, te meer datter veel tot verscheyden fortuynen gheraken, deen tot hooghen staet dander tot een schrickelick einde, alwaer ghemeenelick de vraghe is, wie hem ^*Burgherlick ofte onburgherlick ghedragen heeft. Maer want het oirdeel van velen hier in gantsch onbescheyden is, streckende niet alleen tot haer eyghen schande, maer oock tot ontstichtinghe der gantsche ghemeente, soo is mijn voornemen haer misverstant te ontmoeten, met sulcke redenen als my van die ^*stof nu te voren commen, ende tot een recht ^*Burgherlick leven bequaemst duncken.

Hier toe heeft my noch vlietigher ghemaect, ons ernstich ^*vermoeden (wie en worter van het sijne niet gheregiert?) vande wonderlicke verborghen eyghenschappen der Duytsche sprake, om inde welcke my met besonder wellust te oeffenen, hebbe daer toe

* Adiunctis politiae

* Politice

* Materia

* Vitam politicam

* Opinio

[p. 23]

vercoren dese ^*Burgherlicke stof, ende die ghebrocht tot sulcke form, ghelijckse uwe Eerweerdicheyt hier toegheeyghent wort. Ande welcke een recht ghevoelen van dien seer angenaem wesende (also dat betuycht de gheduerighe vliet ende neersticheyt, die ghy tot voorderinghe ende bescherminghe der ^*Ghemeensake ghewillichlick anneemt, met grooter onrust sonder eyghen prouffijt) en twijffel niet, of ghy en sult onse goede meyninghe, al waer inde reste ghebreck, ten besten duyden. Angaende de cleenheyt deses wercx, twelck yemant niet sonder eenighe reden straffen mochte, om de oneindelicke voorbeelden, ende verscheyden ^*ghevallen, daerment mede soude hebben connen verbreyden: Hier af sal my ontschuldighen, eensdeels onse gheneghentheyt tot cortheyt, ten anderen teghenwoordighe ^*oeffeninghe in Wisconstighe daet, daer mede wy hopen te doen nutten dienst an tghemeene landt, ende vervolghens behaeghelicke wercken an uwe Eerweerdicheyt; die ick met een Burgherlick ghemoet, in sijn Burgherlicke regieringhe, wensche een lanck gheluckich Burgherlick leven.

* Materiam politicam

* Reipublicae

* Casus

* Praxi Mathematica

[p. 24]

⁺Cort begrip.

Alsoo ons voornemen niet en is, dese ^*stof des Burgherlicx levens, int langhe ende breede te voorvoets op ^*van gheslacht tot afcomsten te vervolgen, waer toe ons tijdt en wille ghebreect, sullen alleenlick roeren de voornaemste ende nootelickste twijfelachtighe punten, van welcke tusschen de menschen daghelicx de heftichste ^*verschillen: Te weten, Eerst ^*bepalende het Burgherlick leven, sullen daer na segghen welcke eens ^*Burgherlicx persoons rechte overheyt sy: Voorts hoemen hem ^*Burgherlick draghen sal inde ^*binnelantsche twisten: Inde regieringhe: Inde wetten die wy achten ons niet te verbinden, die twyfelachtich sijn, ende teghen malcander strijden: Inde Religie: Ende ten laetsten van het Burgherlick leven int ghemeen, alles vervatende onder acht ^*hooftsticken.

+ Argumentum

* Materiam vitae politicae

* A genere ad speciem

* Quaestiones

* Definiendo

* Politici

* Politice

* Intestinis bellis

* Capitibus