Monumenten in Nederland. Flevoland

Met terugblik & registers van de complete serie

Swifterbant
(gemeente Dronten)

Dorp in Oostelijk Flevoland, gesticht in 1961 als A-kern (kleine kern) aan de zuidzijde van de Kolk. De naam is afgeleid van een in 793 in een oorkonde genoemde ‘in silva que dictur Seaewald sive Swifterbant’. Het stedenbouwkundig plan uit 1960 van W.J.G. van Mourik leidde in 1962 tot een structuurplan (bijgesteld 1965). Aan de noordoostzijde bij de Kolk kwam een bescheiden bedrijventerrein tot stand en aan de zuidoostzijde een groter terrein (Industrieweg). De kern van Swifterbant wordt gevormd door een brede groene as of ‘stadsweide’ (De Greente), aan de noordzijde afgesloten door een kerkcentrum en enkele winkels. De woningblokken staan iets gedraaid ten opzichte van de groene as. De zuidelijke afsluiting in de vorm van sportvelden en volkstuinen overgaand in het Swifterbos is na de planverandering gedeeltelijk volgebouwd met orthogonale woningblokjes en daartussen enkele scholen (Anemoonstraat, Wolk e.o.). Aan de noordzijde is het dorp later uitgebreid

[p. 72]

Swifterbant, Kerkcentrum ‘De Hoeksteen’

met een kleine bungalowwijk en aan de oostzijde van de Bisontocht met twee wijken (Het Blazoen e.o., Spelwijk). Vanwege zijn archeologische waarde (Swifterbantcultuur) wordt het gebied ten noordwesten van Swifterbant (Visvijverweg o.e.) als archeologisch werelderfgoedmonument van UNESCO voorgedragen.

Het kerkcentrum ‘De Hoeksteen’ (De Poort 17-21) is een moderne zaalkerk met nevenruimten en een ranke ‘vissebek’-toren, gebouwd in 1970 naar plannen van H.Th. Oudejans. Het centrum biedt plaats aan hervormden en gereformeerden (nrs. 17-19), alsmede aan de R.K. Willibrordusparochie (nr. 21). De orgels zijn respectievelijk van Fonteijn & Gaal (1975) en Walker (1976).

Scholen. Uit circa 1967 dateren de R.K. lagere school ‘De Golfslag’ (Narcisstraat 1) en de openbare lagere school ‘De Branding’ (Zuidsingel 32).

Woonhuizen. De doorzonwoningen De Lange Streek 31-43 zijn rond 1970 gebouwd naar plannen van L.H.O. Buchta.

Het observatorium (Swifterringweg ong.), gelegen ten westen van Swifterbant, is een cirkelvormig aardwerk met op de oost-west-as gerichte houten doorgangen die het begin van de jaargetijden (zonnewende) markeren. Dit door R. Morris ontworpen kunstwerk werd in 1977 in Santpoort-Velsen gebouwd voor de tentoonstelling ‘Sonsbeek buiten de perken’ en is na afloop in Flevoland herbouwd.

De Ketelbrug over het Ketelmeer (Ketelmeerweg ong.), gelegen ten noorden van Swifterbant in de weg van Lelystad naar Emmeloord, kwam in 1970 gereed. De verkeersbrug is uitgevoerd in voorgespannen beton.