Monumenten in Nederland. Zeeland

Hoedekenskerke
(gemeente Borsele)

Wegdorp aan de Westerschelde, ontstaan in de 12de eeuw op een kreekrug. De aan de noordzijde gelegen smalle kreek werd later afgedamd, waarna het dorp zich in die richting kon uitbreiden. Vanaf 1454 is er sprake van een veer op Terneuzen. Later werd een in 1782 geïnundeerde inlaag als haven gebruikt, van waaruit tot 1972 het veer vertrok. Het in 1927 nabij het dorp gebouwde station van de Spoorwegmaatschappij Zuid-Beveland werd in 1944 vernield. Voor de huidige museumtrein is rond 1990 een perron met seinhuis in oude stijl gerealiseerd.

De Herv. kerk (Kerkstraat 32), oorspronkelijk gewijd aan St. Joris, bestaat uit een vijfzijdig gesloten koor met opengewerkte dakruiter. Van de in de eerste helft van de 15de eeuw gebouwde dorpskerk bleef na de sloop rond 1850 alleen het koor over, dat toen werd voorzien van een dakruiter. Ook de aangebouwde, wit gepleisterde, consistorie is uit die tijd. In 1948-'49 heeft men de schade uit de Tweede Wereldoorlog hersteld. De natuurstenen tracering in het middenvenster is naar oude gegevens gerestaureerd. Verder is de westgevel met eenvoudig portaal en rond venster nieuw opgetrokken en de dakruiter vernieuwd. Het interieur wordt gedekt door een houten tongewelf met beschilderde ribben.

[p. 128]

Hoedekenskerke, Woonhuis Boerhave

Tot de inventaris behoren een gedeeltelijk 17de-eeuwse preekstoel en een doophek. Het orgel is gebouwd rond 1900 door de firma Dekker met een bestaand binnenwerk uit circa 1880 van de orgelmaker Proper. De kerk bevat enkele grafzerken, waaronder één met ridderfiguur voor Willem de Vriese van Oostende († 1462).

Het voorm. raadhuis (Havenstraat 13) is in 1956 (gevelsteen) tot stand gekomen in wederopbouwstijl met geometrische betonnen raamtraceringen. Het ontwerp is van J. van der Valk. Thans dient het gebouw als gemeenschapshuis ‘De Griend’.

Het woonhuis ‘Boerhaave’ (Kerkstraat 38) werd in 1887 (gedenksteen) gebouwd als dokterswoning. Dit middenganghuis met hoger opgetrokken middenpartij en mezzanino ligt op een kleine verhoging in een landschappelijk aangelegde tuin.

Windmolen ‘De Koutermolen’ (Molenstraat 46) is een ronde grondzeiler met een met dakleer beklede kap. De in 1874 door M.L. van Vessem gestichte molen is tot 1964 als korenmolen in bedrijf geweest en in 1994 gerestaureerd.

Het voorm. wachtlokaal van het veer Hoedekenskerke-Terneuzen (Nieuwe Veerweg ong.) is een klein kubusvormig gebouw uit circa 1930.