Panningen
(gemeente Helden)
Dorp, ontstaan in de 17de eeuw op de hogere zandgronden van de Zuidelijke Peel. Panningen werd in 1830 een zelfstandige parochie, waarna een 17de-eeuwse bedevaartskapel in 1850 werd vergroot en verbouwd tot kerk. Vooral na de Tweede Wereldoorlog werd Panningen de belangrijkste kern van de gemeente door de forse uitbreidingen aan de zuid- en de westzijde.
De R.K. kerk O.L. Vrouwe van Zeven Smarten (Kerkstraat 5) is een driebeukige kruiskerk met vieringtoren, rond gesloten koor en een toren van vier geledingen met ingesnoerde spits. Deze met neogotische details uitgevoerde kerk kwam in 1930-'31 tot stand naar ontwerp van H.W. Valk ter vervanging van de kerk uit 1850. De in 1944 opgeblazen toren kreeg een extra geleding bij de herbouw in 1950-'51 naar plannen van H.W. en G. Valk. De centraliserende werking van het kerkinterieur wordt versterkt door een gewelfconstructie over de viering en de lage dwarsbeuken. De kerk bevat een vroeg-16de-eeuwse Annatrits. De pastorie (Schoolstraat 3) is een fors gebouw uit 1889 met trapgevels in neorenaissance-stijl.
Het voorm. St.-Josephklooster (Kerkstraat 8) is een drielaags U-vormig gebouw met neogotische elementen, waarvan de zijvleugels aan de voorzijde uitsteken. De rechterhelft verrees in 1878, vermoedelijk naar plannen van M. Peters, als klooster en pensionaat voor de zusters ursulinen uit Geilenkirchen. In 1885 vertrokken zij naar Venlo. Van 1892 tot 1903 bood het klooster plaats aan de Zusters van het Kostbaar Bloed. Bij de ombouw tot missieklooster voor de paters Lazaristen in 1903, naar plannen van C.J.H. Franssen, werd de voorgevel verbreed. H. Seelen ontwierp de in 1907-'13 gebouwde linker dwarsvleugel met kapel. Momenteel is het complex een kloosterbejaardenoord.
Scholen. De Nationale Handelsacademie (Schoolstraat 34) is gevestigd in een fors neoclassicistisch herenhuis uit circa 1870. De voorm. landbouwschool (Ruijsstraat 90) werd in 1926 gebouwd als een tweeklassige middengangschool met expressionistische details. De door J. van Hest ontworpen lagere technische school (Dr. Poelsplein 16) uit 1958 is een goed voorbeeld van een na-oorlogs schoolgebouw.
Woonhuizen. Het gepleisterde eclectische herenhuis
Steenstraat 6-8 werd in 1875 gebouwd voor steenfabrikant L. Engels en in 1922 uitgebreid met een kantooraanbouw. Sober neoclassicistisch van vorm is
Kerkstraat 4 (1876). Neorenaissance-details heeft het herenhuis
Schoolstraat 8 (circa 1903). Het door J.H. van den Bongard ontworpen woon- en winkelpand
Markt 11-15 (1938-'39) bezit een zakelijk-expressionistische vormgeving. In traditionalistische vormen gebouwd is de dokterswoning
Schoolstraat 30
Panningen, Heldense Steenfabriek N.V.
uit 1931, naar plannen van J. Bongarts en H.W. Valk.
Van de Heldense Steenfabriek N.V. (Ringovenstraat 12) resteert een in 1909 gebouwde ringoven naar plannen van A. Vorstermans. Het ovengebouw heeft een houten overkapping en zijbeuken op gemetselde kolommen. De schoorsteen is in 1945 opnieuw opgemetseld.
De R.K. begraafplaats (bij Kerkstraat 14), aangelegd in 1844 en vergroot in 1865, heeft een opvallende neogotische kerkhofkapel met aan weerszijden bergruimten. De kapel doet tevens dienst als grafkelder voor pastoor F.W. van Roij († 1865). Naast diverse gietijzeren grafkruisen bevat de begraafplaats een fraai neogotisch grafmonument (1855; J.H. Leeuw) voor Maria-Elisabeth Engels († 1852) en notaris G.C.H. Guillon († 1873), en een beeld van een treurende vrouw voor Joanna Janssen († 1911).
De St.-Odiliakapel (bij Beekstraat 64) is een vierkante wegkapel uit 1864, gerestaureerd in 1984.
De R.K. St.-Jacobus de Meerderekerk te Egchel (Jacobusstraat 37), gelegen ten zuiden van Panningen, is een eenbeukige kerk met ingangsportaal. In 1947-'48 als noodkerk opgericht naar plannen van J.H.J. Kayser is het gebouw nooit door een definitieve kerk vervangen.
De R.K.H. Hart van Jezuskerk te Grashoek (Roomweg 46), gelegen ten noordwesten van Panningen,
Auteursrechtelijk beschermd
