Griendtsveen, Villa Sphagnum
die rond 1915 al over zijn hoogtepunt heen was, werd na 1944 beëindigd. Griendtsveen is een beschermd gezicht.
De R.K. St.-Barbarakerk (Helenaveenseweg 48) is een eenbeukige kerk met driezijdig gesloten koor, dakruiter en een kleine traptoren. Deze neogotische kerk is gebouwd in 1895 naar plannen van N.J.H. van Groenendael. In 1944 liep de kerk oorlogsschade op en ging een deel van de door de familie Van de Griendt geschonken inventaris verloren. De gebrandschilderde ramen (1947) zijn gemaakt door Ch. Eyck. De kerk is in 1988 gerestaureerd. Het kerkhof bevat onder meer graftekens voor H. Higly († 1905) en J.M. Hendriks († 1904), de laatste vervaardigd door G. Mestrom. De in chaletstijl uitgevoerde forse pastorie (Helenaveenseweg 50) dateert uit 1895.
Het voorm. Catharinagesticht (Helenaveenseweg 54) is een tweelaags pand uit 1903 met een middenrisaliet voorzien van een sierspant. Dit naar de vrouw van E. van de Griendt genoemde liefdesgesticht is vermoedelijk ontworpen door L.J.P. Kooken. Het gebouw bevatte ook een bewaarschool en een ziekenzaal.
De marechausseekazerne (Helenaveenseweg 62-64) is een U-vormig eenlaags pand uit 1895.
De openbare lagere school (Helenaveenseweg 52) werd in 1895 als tweeklassige school gebouwd en kreeg in 1901 en 1905 extra lokalen.
Het postkantoor met dienstwoning (St.-Barbarastraat 37) dateert uit 1900 en is ontworpen door L.J.P. Kooken in chaletstijl-achtige vormen.
Het kantoor van de ‘Maatschappij Griendtsveen’ (Deurneseweg 1), gebouwd in 1900 naar plannen van L.J.P. Kooken, vertoont eveneens chaletstijlachtige vormen.
Woonhuizen. Kort na de stichting van de Peelontginning verrezen er voor de veenarbeiders simpele keten en voor de fabrieksarbeiders acht afdakswoningen, de zogeheten Oude Kazerne (gesloopt 1960). Pas toen de familie Van de Griendt besloot om er zelf te gaan wonen, ontstond naar plannen van L.J.P. Kooken een woonbebouwing met tuinstadkarakter. De familie liet in 1897 de ‘Villa Sphagnum’ (Veenmos) of Grote Villa (Sphagnumweg 7) bouwen. Deze naar plannen van N.J.H. van Groenendael in neorenaissance-stijl uitgevoerde villa werd in 1901 naar plannen van L.J.P. Kooken gepleisterd en uitgebreid in chaletstijl. Gelijktijdig kwamen naar zijn plannen voor de hoogste functionarissen de ‘Villa Erica’ (Heide) of Kleine Villa (Sphagnumweg 5) en de villa Sphagnumweg 2 tot stand. Voor het hogere fabriekspersoneel bouwde men in 1900-'01 twaalf eenlaags villa's met houten veranda's en gepleisterde geveltoppen. Van deze ‘Twaalf Apostelen’ zijn er tien over in twee typen; zo heeft Ericaweg 1 puntgevels en Apostelweg 4 een dak met wolfeinden. Voor de vaste fabrieksarbeiders werden in 1901 tien afdakswoningen opgetrokken, de zogeheten Nieuwe Kazerne (In de Paardestal 2-20).
Winkels. De voorm. kruidenierswinkel
St.-Barbarastraat 31-33 werd
Griendtsveen, Woonhuis Apostelweg 4
in 1889 gebouwd, vermoedelijk naar plannen van M. Dreesen. Gelijktijdig verrees eenzelfde eenlaagspand met mansardedak,
St.-Barbarastraat 35, dat dienst ging doen als herberg ‘De Morgenstond’. In 1901 als respectievelijk bakkerij en slagerij gebouwd, zijn
Apostelweg 3 en
Apostelweg 5.
Het gemeenschapshuis ‘De Grote Zaal’ (Lavendellaan 26) is een langgerekt pand uit 1902.
Het voorm. schaftlokaal (Lavendellaan 25) werd in 1900 gebouwd naar plannen van L.J.P. Kooken als een tweelaags pand met beneden een schaftlokaal voor de fabrieksarbeiders en boven slaapgelegenheid.
De voorm. turfstrooiselfabriek (Deurneseweg 2) is een fors, sober en functioneel gebouw uit 1899, gebouwd ter vervanging van een elders gelegen voorganger uit 1885.
Ophaalbruggen. Over de Helenavaart en enkele dwarsgrachten (wijken) bevinden zich enkele ijzeren ophaalbruggen uit circa 1885 en circa 1905.
Griendtsveen, Turfstrooiselfabriek
Auteursrechtelijk beschermd
