Veeningen
(gemeente De Wolden)
Het esdorp Oud Veeningen ontstond in de middeleeuwen op een zandopduiking. Na de verharding van de weg Meppel-Hoogeveen in 1857-'58 werd de dorpskern verplaatst in zuidelijke richting. Ter plaatse van het oude dorp bevindt zich momenteel de es. Na de Tweede Wereldoorlog is Veeningen langs de Schoolweg uitgegroeid.
Boerderijen. Een 18de-eeuwse kern bezit de hallenhuisboerderij Oud Veeningen 10 met opkamer. Rond 1860 gebouwd zijn de gepleisterde krimpenboerderijen Veeningen 42 en Veeningen 44, beide met langsdeel, ingezwenkte lijstgevel en omlijste ingang, en de hallenhuisboerderij Oud Veeningen 8. Een dwars voorhuis met hoger opgetrokken middenrisaliet hebben de hallenhuisboerderijen Veeningen 28 (circa 1880) en Veeningen 38 (circa 1905). Twintigste-eeuwse voorbeelden zijn verder Veeningen 1 (1921), met twee dwarsdelen en een ingezwenkte lijstgevel, en de krimpenboerderij Veeningen 9 (circa 1930) met dwarsdeel en onderkelderd woonhuis.
Woonhuizen. In 1913 als onderwijzerswoning gebouwd is het woonhuis Veeningen 24 met haakse uitbouw en hoger opgetrokken geveldelen met jugendstil-details. Andere vroeg-20ste-eeuwse voorbeelden van eenlaags huizen in het dorp zijn Veeningen 26 (1920), Jachtlust (Veeningen 33; circa 1925) en Veeningen 39, de laatste twee met mansardedak. Het blokvormige woon- en winkelpand Veeningen 35-37 is rond 1930 tot stand gekomen. Zakelijk-expressionistische invloeden vertoont Veeningen 11 (circa 1935).