Gieterveen
(gemeente Aa en Hunze)
Gieterveen, Herv. kerk
Dorp, ontstaan kort na 1450 vanuit Gieten op een langgerekte zandopduiking aan de oostzijde van de Hunze. In 1840 werd Gieterveen een zelfstandige parochie. In de 20ste eeuw is het dorp vooral aan de oostzijde enigszins uitgebreid.
De Herv. kerk (Broek 7) is een recht gesloten zaalkerk uit 1840 met neoclassicistische ingangsomlijsting, spitsboogvensters, schilddak en een vierkante opengewerkte dakruiter met ingesnoerde spits. In de dakruiter hangt een door Cyprianus Crans gegoten klok (1732). Rond 1915 is aan de achterzijde een consistoriekamer aangebouwd. De kerk bevat een preekstoel uit de bouwtijd. De pastorie (Broek 5) is een middenganghuis met breed dakerker uit circa 1840.
De Herv. kapel (Broek 2) is een sobere zaalkerk uit 1924 met rondboogvensters en een gedrongen dakruiter.
Woonhuizen. Het woonhuis Bonnerveen 8 (circa 1915) vertoont chaletstijl-elementen en heeft twee kruisende zadeldaken. Dat is ook het geval bij het in zakelijk-expressionistische vormen uitgevoerde huis Broek 18 (circa 1935).
Boerderijen. De krimpenboerderij Bonnerveen 52 is rond 1900 opgetrokken door de gebroeders Bartelds. Uit 1913 dateren de moderne krimpenboerderijen Bonnerveen 37 en Bonnerveen 56.
Windmolen ‘De Eendracht’ (Broek 62) is een stellingmolen met achtkantige gemetselde onderbouw, ronde gemetselde romp en een met dakleer beklede kap. De molen werd in 1877 gebouwd door H. Wiertsema met gebruik van een uit Nieuw-Buinen afkomstige molen. De oorspronkelijke achtkantige romp brandde in 1904 af, waarna C. Bremer de molen herbouwde als ronde stenen stellingmolen. De laatste restauratie is uitgevoerd in 1976.
De Alg. begraafplaats (Broek ong.) is midden 19de eeuw gesticht. Vermeldenswaardige graftekens zijn de afgeknotte obelisk op postament voor J.R. Groenwold († 1917), vervaardigd door H. Hoekzema, en het vergelijkbare grafteken voor H. Meijering († 1940), door D. Kalk en R. Schuiling.
Auteursrechtelijk beschermd