Monumenten in Nederland. Drenthe

Drouwen
(gemeente Borger-Odoorn)

Esdorp, ontstaan in de vroege middeleeuwen, mogelijk als dochternederzetting van Borger. Het dorp zonder kerk wordt omringd door vier essen en heeft een open structuur met daarin enkele brinkrestanten. De brink op de samenkomst van de Allinghoek en de Hoofdstraat is het best bewaard.

Boerderijen. De boerderij Hoofdstraat 11 is een hallenhuisboerderij met onderschoer en voorhuis met zijingang uit circa 1850. De hallenhuisboerderij Hoofdstraat 17 werd in 1868 gebouwd en heeft een mooie deur in het midden van de kopse kant van het woongedeelte. Een latere variant hierop is de krimpenboerderij Stobbenweg 2 uit 1920-'21.

Het trafohuisje (bij Hoofdstraat 2) is rond 1930 gebouwd en heeft een zadeldak met sierkorbelen op de hoeken.

Hunebedden. Ten westen van het dorp, aan de noordzijde van de Marelesch bevinden zich twee forse hunebedden. Het hunebed D19 bestaat uit achttien draag- en zeven dekstenen, maar had oorspronkelijk ook poortzijstenen en een steenkrans. Het hunebed is in 1912 en in 1961-'62 onderzocht en in 1962 en

Drouwen, Hunebedden D19 en D20

[p. 100]

in 1998 gerestaureerd. Zuidelijker ligt hunebed D20 met dertien draag- en vijf dekstenen en een deel van een steenkrans. De poortstenen zijn verdwenen. In 1962 is het hunebed onderzocht en gerestaureerd. Het is opnieuw gerestaureerd in 1998. Ten zuidwesten van Drouwen in het Drouwenerveld bevindt zich hunebed D26, met twaalf draag- en vijf dekstenen en een deel van een steenkrans. Ook dit hunebed heeft oorspronkelijk poortstenen gehad. In 1968 en 1970 heeft onderzoek plaatsgevonden, waarna het in 1972 is gerestaureerd.

Bronneger. Dit esdorp ten zuidoosten van Drouwen is ontstaan als dochternederzetting van Drouwen aan de oostzijde van de Oosteres nabij het beekdal van het Voorste Diep. Het dorp heeft een langgerekte vorm zonder brink. Een vermeldenswaardige boerderij is de rond 1860 gebouwde hallenhuisboerderij Dorpsstraat 15, waarvan het voorhuis de ingang aan de zijkant heeft. Dorpsstraat 12 (circa 1885) is een voorbeeld van een krimpenboerderij en Dorpsstraat 17 (1927), met balkon en erkers, is hiervan een meer moderne variant. De ophaalbrug over het kanaal Buinen-Schoonoord (bij Weermaadsdijk 3) is een ranke ijzeren brug uit 1927 met een in vakwerk uitgevoerde balans. Ten westen van het dorp, aan de onderrand van de Zuideres, ligt een groep van vijf hunebedden (Bloemendellen ong.). De meest westelijke zijn hunebed D21, nog met acht draag- en drie dekstenen, en hunebed D22 met vijf draag- en twee dekstenen. Beide zijn in 1918 onderzocht en in 1960 gerestaureerd. De oostelijke drie zijn hunebed D23, met vijf draagen drie dekstenen, hunebed D24, met acht draag- en twee dekstenen, en hunebed D25, met acht draag- en vijf dekstenen. De drie laatst genoemde hunebedden zijn in 1960-'61 gerestaureerd.