Poppenwier (Poppingawier)
(gemeente Boarnsterhim)
Terpdorp, ontstaan in de vroege middeleeuwen. De kleine, dicht bebouwde terp heeft een rechthoekige structuur met ‘kerkring’. Aan de zuidzijde loopt de voormalige opvaart en aan de oostzijde sluit een lintbebouwing langs de Bûtenbuorren en Pôle aan. Poppenwier is een beschermd dorpsgezicht.
De Herv. kerk (Binnenbuorren 12) is een driezijdig gesloten zaalkerk voorzien van een houten geveltoren met ingesnoerde spits. De kerk werd in 1860 gebouwd ter vervanging van een middeleeuwse voorganger. In de toren bevinden zich een uurwerk uit 1578 en twee luidklokken, waarvan één gegoten door Petrus Overney (1700). In de kerk ligt een door Benedictus Gerbrandtsz. rijk gebeeldhouwde grafzerk (1543).
De Doopsgez. kerk (Mennopaed ong.) is een zaalkerk met schilddak uit 1848.
Woonhuizen. Voorbeelden van 18de-eeuwse eenlaags huizen met zadeldaken zijn Binnenbuorren 9, met vlechtingen in de topgevels, en het kleinere pand Binnenbuorren 14. Een eenlaags huis met expressionistische details is Marsherne 15 uit circa 1925. Boerderijen. De kop-hals-rompboerderij Marsherne 14 uit circa 1875 heeft een onderkelderd voorhuis. De rond 1920 gebouwde boerderij LV (Lieve Vrouw) of Albadaleen (Bûtenbuorren 10) bestaat uit een vrijstaand woonhuis met haakse uitbouw en een naastgelegen stal.
De voorm. herberg (Butenbuorren 8) is een blokvormig pand circa 1830.
Dearsum (Deersum). Dit terpdorp ten westen van Poppenwier is ontstaan in de middeleeuwen. De
Herv. kerk (Dearsum 34), oorspronkelijk gewijd aan St. Nicolaas, is een eenbeukige kerk met halfrond gesloten koor en een zadeldaktoren. De romaanse kerk kwam rond 1200 tot stand. De dichtgezette toegang in de noordgevel is mogelijk 15de-eeuws. In de 16de eeuw heeft men in de zuidgevel spitsboogvensters aangebracht. De kerk is in 1948-'51 ingrijpend gerestaureerd. De toren verrees in de 13de eeuw. De voorm. pastorie (Dearsum 35) is een eenlaagspand uit circa 1880 met hoger opgetrokken middenrisaliet. Andere aardige eenlaags
woonhuizen in het dorp zijn Dearsum 68 (1861), met kroonlijst en dakkapel, Dearsum 22 (circa 1900), met verhoogd
Dearsum bij Poppenwier, Boerderij Snitserdyk 16
middenrisaliet, en Dearsum 28 (circa 1900), met overstekend zadeldak. De
kop-hals-rompboerderij Snitserdyk 16 (circa 1880) heeft een onderkelderd voorhuis.
Auteursrechtelijk beschermd