Monumenten in Nederland. Fryslân

Friesland

Munnekeburen
(gemeente Weststellingwerf)

Munnekeburen, Trafohuisje

Streekdorp, ontstaan langs de Padsloot in het veengebied van de Westhoek. In de 19de eeuw concentreerde de bebouwing zich aan de westelijker gelegen Grintweg, die de verbinding van Wolvega met Schoterzijl vormde.

De Herv. kerk (Grindweg 43) is een driezijdig gesloten zaalkerk met houten geveltoren. De rolvoluten in de westgevel dateren van de bouw in 1806; de kerk is in 1860 ingrijpend verbouwd. Het door de firma Van Enthoven gegoten kerkhofhek is vermoedelijk ook uit die tijd. Het voorm. catechisatielokaal (Grindweg 70) dateert uit circa 1910.

De voorm. openbare lagere school (Grindweg 37) is een drieklassige gangschool uit 1925.

De boerderij Voetpad 20 is een stelpboerderij met uitgebouwd voorhuis uit circa 1890.

De schutsluis (bij Gracht 1) werd in 1921 gebouwd met hooggefundeerde kolkwanden. De sluis vormt de verbinding van de Gracht met de Jonkers- of Helomavaart.

Het trafohuisje (Grintweg ong.) dateert uit circa 1932 en heeft een zadeldak met twee kleine dakkapellen.

Het gemaal (Langelilleweg 51), gelegen te Langelille ten westen van Munnekeburen, werd rond 1930 gebouwd ter ontwatering van de ‘Groote Veenpolder in Weststellingwerf’.

Scherpenzeel. Dit dorp ten zuiden

[p. 235]

van Munnekeburen wordt voor het eerst genoemd in 1245. De Herv. kerk (Grindweg 139), nu SOW-kerk, is een driezijdig gesloten zaalkerk voorzien van een toren van drie geledingen met ingesnoerde naaldspits. De in 1788 gebouwde kerk kreeg in 1860 aan de noordzijde een dwarsarm. De toren met neoclassicistische en neogotische details verrees in 1879. Erin hangt een door Jacob Noteman gegoten klok (1638). De kerk bevat vier door Ype Staak vervaardigde gebrandschilderde ramen (1788) en een door L. van Dam & Zn. gebouwd orgel (1881). De gedenkzuil (Grindweg ong.) voor de in Scherpenzeel geboren Pieter Stuyvesant is een slanke ionische zuil met bronzen schip, gemaakt in 1955 door de N.V. betonbouw v/h firma Koot & Wildeboer naar ontwerp van de kunstenaar J. Popma.

Spanga. Gehucht ten zuiden van Munnekeburen. Uit circa 1880 dateert het café-woonhuis Spangahoekweg 56 in eclectische vormen. De rond 1915 gebouwde villaboerderij ‘Ruim Zicht’ (Spangahoekweg 52) vertoont jugendstil-details. De enkele houten klokkenstoel met helmdak (bij Spangahoekweg 32) is geheel vernieuwd in 1953 en bevat een klok uit 1949.