Gorredijk, Boterwaag
legde men in 1672-'73 een verschansing aan. Gorredijk groeide vanaf de 18de eeuw uit tot een centrum voor handel in hout en boekweit. De in 1821 vernieuwde sluis onderging later nog enkele verbouwingen (1891, 1949). In 1850 werd de weg naar Heerenveen verhard en kreeg Gorredijk met de Nieuwe Vaart een betere verbinding met de meren. In 1862 bouwde men een nieuwe brug (verwoest in 1945). Na de Tweede Wereldoorlog is Gorredijk vooral aan de noordzijde uitgebreid.
Van de voorm. Herv. kerk (Kerkewal 9), gesticht in 1683 en verbouwd in 1735 en 1877, resteren na de sloop in 1985 nog enig muurwerk met gevelstenen en een kerkvloer met diverse 18de-eeuwse zerken. Verder bevinden zich enkele oude grafstenen op het bijbehorende kerkhof.
De Herv. kerk (De Leijen 29, Kortezwaag) is een driezijdig gesloten zaalkerk met houten geveltoren, gebouwd in 1797. De dakruiter en het portaal stammen uit 1896. De kerk bevat een 17de-eeuwse preekstoel.
Overige kerken. Het Herv. evangelisatielokaal
Eben - Haezer (Brouwerswal 58), een zaalgebouw met ingezwenkte topgevel, dateert uit 1870. De voorm.
Geref. kerk (Brouwerswal 40) is een T-vormige kerk uit 1914 met rationalistische details. De in 1939 naar plannen van T. van der Kooi gebouwde
Doopsgez. kerk (Stationsweg 60) is
Gorredijk, Openbare lagere school
een zaalkerk uit 1870 met traditionalistische details en slanke, overhoekse dakruiter. In 1966-'67 gebouwd is de
R.K. St.-Pauluskerk (Compagnonstrjitte 102), een moderne kerk naar plannen van H. van Wissen. Bij de kerk staat een dubbele klokkenstoel met drie klokken in de stijl van de oude Friese klokkenstoelen.
Het voorm. postkantoor (Hoofdstraat 46), een hoekpand met gepleisterde torenvormige travee, kwam in 1869 tot stand in eclectische vormen.
De voorm. boterwaag (Kerkewal 2) is een fors pand met neoclassicistische elementen, gebouwd in 1875 en uitgebreid in 1878.
Scholen. Een fors gebouw met stedelijke allure is de voorm. openbare lagere school (Hoofdstraat 59), opgetrokken in 1887-'88 met neogotische elementen en veel siermetselwerk, vermoedelijk naar plannen van de toenmalige gemeentearchitect H.P.N. Halbertsma. Sinds 1961 biedt het plaats aan het streekmuseum. Voor het gebouw staan twee gebroken klokken uit de in 1984 afgebrande kerk van Oud-Beets; de ene is gegoten door Herman (1482), de andere door Geert van Wou en Johan Schonenborch (1520). De voorm. ULO school (Stationsweg 66) is in 1920 gebouwd als vierklassige middengangschool.
De voorm.
marechausseekazerne (Stationsweg 35-37) is een dwars pand met iets risalerende middenpartij
Gorredijk, Woonhuis Brouwerswal 7
en sierspant, gebouwd in 1895.
Woonhuizen. Het diepe eenlaags huis Brouwerswal 68 heeft een 17de-eeuwse gevelsteen en de jaartalankers ‘1744’. Opvallend groot is het diepe huis met pakhuisdeel De Twee Gebroeders (Molenwal 2). De mogelijk later hergebruikte gevelsteen en de aanzetvoluten met jaartalcartouche gaan waarschijnlijk terug tot de bouw in 1756, in opdracht van de gebroeders Kalverboer. Gorredijk heeft een aantal diepe huizen met hals- of klokgevels. Het drielaags huis Hoofdstraat 41 heeft een klokgevel in Lodewijk XIV-vormen uit 1762 met in de kuif een voorstelling met passer, driehoek en schietlood. Het rijkste voorbeeld van Lodewijk XIV-stijl is de halsgevel van Hoofdstraat 42, met lambrequins onder de klauwstukken en het topvenster. Een simpele klokgevel in deze stijl heeft Hoofdstraat 24. De klokgevels van Kerkewal 11 (1776) en Hoofdstraat 43 (1791, verbouwd rond 1910) hebben Lodewijk XV-details. Late voorbeelden van halsgevels zijn: Brouwerswal 7 (1805), Kerkewal 5 (1806, verbouwd rond 1905) en Hoofdstraat 40 (1826). De laatste heeft een fraaie winkelpui uit circa 1900 voor een likeurstokerij-wijnhandel. Een mogelijke laat-18de-eeuwse kern hebben het dwarse huis Hoofdstraat 74 en het dwarse eenlaagspand Kerkewal 14. Neoclassicistisch van opzet zijn de huizen Hoofdstraat 14 (circa 1870) en
Auteursrechtelijk beschermd